Top

Zullen we ooit de natuur weer omarmen?

Tekst: Frank Landman | Beeld: Bigstock

De neanderthaler leefde net als alle andere dieren in de bossen waar hij onderdeel was van het ecosysteem. De steeds verder gaande ontwikkeling van zijn hersenen stelde hem in staat andere keuzes te maken. Deze keuzes hadden onder andere te maken met veiligheid, hij kon zich steeds meer beschermen tegen predatoren die het mogelijk op hem gemunt hadden. Dit kun je nog scharen onder het kopje overleven in de natuur.

Functioneel comfort

De stap die eigenlijk de positie van de mens ten opzichte van de natuur definitief heeft verstoord, is de hunkering naar ‘comfort’. De eerste mensachtigen waren 2,5 miljoen jaar gelden in staat een hakbijl te maken, vuur maken werd 2,3 miljoen jaar gelden uitgevonden, de speer 400.000 jaar geleden en ongeveer 100.000 jaar geleden begonnen we kleding te dragen.

Dit zou je nog een soort functioneel comfort kunnen noemen. Als je vandaag de dag kijkt, zijn we volledige doorgeslagen in dit comfort. Het heeft er toe geleid dat we de natuur niet meer zien als ons leefgebied, maar aparte plekken hebben ontwikkeld die we steden noemen. We wonen daar geïsoleerd van de rest van de natuur en laten natuur alleen nog gecultiveerd binnen door gedomicilieerde dieren als honden en katten of desnoods een vogel in een kooi.

Grote impact

De steden hebben grote stukken natuur verdrongen. Maar de ruimtebeperking door de steden is nog niet eens het grootste punt. De overgelaten ruimte is inmiddels grotendeels geregisseerd door de mens waardoor het vaak ook geen natuur meer is. Ook de impact die de steden op de omgeving hebben is immens. De ‘skyglow’ (verlichting van de hemel door licht uit steden) verstoort het bioritme van dieren. Een oranje lichtkoepel waardoor er weinig tot geen sterren meer zichtbaar zijn.
Daarnaast vervuilt de uitstoot van schadelijke gassen vanuit de steden het milieu. Of de boomkap voor landbouw. En zo is er nog veel meer impact van het comfort van de mens voor de rest van de natuur.

De mens is hier de vreemde eend in de bijt en is zo dominant aanwezig dat hij een plaag is voor de rest van de natuur.

Ego en bezinning

Binnen de huidige situatie zal de mens deze comfortabele en gecontroleerde situatie nooit opgeven, daarvoor is zijn ego uiteindelijk te groot. Kun je dit de mens kwalijk nemen? Zou ieder ander dier dit ook hebben gedaan als het de mogelijkheden zou hebben?

Een holistische blik op de vraag leidt tot een constatering dat we dit blijkbaar met z’n allen zo gewild hebben, maar ook dat het er onnatuurlijk uitziet en vooral dat het een totale disbalans is van een ecosysteem, één zo’n dier dat de rest van de natuur regisseert. Wellicht zal een nieuwe ijstijd het tij keren en zullen alle dieren samen weer een balans gaan vormen.

Toch wordt de wens, maar vooral de noodzaak voor de mens, om de natuur nu al te omarmen bij velen steeds groter. Dit vraagt een nieuw narratief dat nieuwe waarden laat zien, niet gebaseerd op eigendom maar eigenaarschap!

Vanuit de gedachte: ’De meest waardevolle dingen in het leven zijn gratis!’

Wat vindt u van dit artikel?