Dit najaar organiseerde de biodynamische sector in Artis het congres ‘Microkosmos macrokosmos; biodynamische landbouw tussen hemel en aarde’. Zelf ben ik ooit mateloos gefascineerd geraakt door het filmpje ‘Powers of Ten’ dat wetenschapper Robbert Dijkgraaf bij het programma Zomergasten liet zien over het uitzoomen en inzoomen in stappen tot de tiende macht.

Tekst: Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter

Waar het kijken naar het heelal ons veelal nederig stemt, voelt de mens zich richting de kleinste deeltjes vaak machtig en daardoor vrij om deze naar zijn hand te zetten. De kennis van de kleinste deeltjes heeft de mensheid veel gebracht, maar de wil om met nieuwe technologieën te beheersen en te overheersen kende ook bedreigingen. Denk bijvoorbeeld aan genetische modificatie.

Technologie kan enorm helpen, maar os ook verder af leiden van alle natuurlijke processen en ritmes. Het spreken over kosmische invloeden doet al menig wenkbrauw fronsen. Toch zijn alle levensprocessen op aarde verbonden met de invloeden vanuit de kosmos en is al het ‘aardse’ afkomstig uit ons heelal. Tijdens het congres gaf bioloog Willem Beekman fascinerende voorbeelden van hoe oesters, regenwormen en bonenzaden volledig zijn afgestemd op maanritmes. Met de oesters zijn zelfs laboratoriumproeven gedaan waarbij ze afgesloten van het buitenlicht de maanritmes aanhouden. “De maan zit in de oester”, aldus Beekman. Mensen die graag naar Mars willen afreizen, naar ‘de ruimte’, vergeten dat we daar onderdeel van uitmaken en ons toevallig op een fantastische planeet bevinden vergeleken met de voor ons onleefbare planeet Mars. Zijn we in die zin niet allen kosmonauten?

Een boer staat dagelijks als een waarnemer tussen alles wat er aan energie op de aarde neerdaalt en het microscopisch kleine bodemleven in de bovenste aardlaag die ons van vruchtbare aarde en daardoor voedsel voorziet. Het is goed om ons daar bewust van te zijn en te kijken wat we via zorgvuldige waarneming kunnen leren van de wijsheid van de natuur. Waar veel mensen proberen via yoga en meditatie bij zichzelf te komen in de dagelijkse hectiek, is het voor de boer de kunst om vooral waarnemer en waar nodig dirigent te zijn van de dagelijkse levensprocessen op zijn boerderij. Zo kunnen biodynamische boeren door zich continue te verbeteren als waarnemer, met de laagste mestgiften, met de minste antibiotica en zonder chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen, gezond voedsel produceren.