Grote, hoge en pikdonkere golven komen hem tegemoet. De zee boezemt hem geen angst in, eerder ervaart hij innerlijke rust. Rijdend over de golven volgt hij het ritme en weet  precies hoe hij het grootse natuurgeweld kan trotseren. Kajakker Jaco Benckhuijsen voer in drie afzonderlijke reizen wekenlang solo langs de rafelranden van de wereld. Langs onherbergzame kuststroken van de Aleoeten nabij Alaska, het tropische Papoea-Nieuw-Guinea tot het zuidelijkste puntje van Zuid-Amerika, Vuurland. Hij schreef er een boek over, Man in het Wild (De Geus, 2019). Nu is het gelijknamige album digitaal en op vinyl verkrijgbaar.

Contrast

Al sinds zijn jeugd kajakt de avonturier. Benckhuijsen groeide op in Boskoop en was een echt buitenkind. Ook was er die andere passie: muziek. Na zijn conservatoriumstudie piano kwam hij terecht in de theaterwereld waar hij werkte met diverse artiesten, zoals Alex Roeka. Naarmate de hectiek toenam kreeg hij steeds meer behoefte om het contrast op te zoeken in de verstilde natuur. “Eerst ging ik nog met vrienden op pad, maar als snel vertrok ik alleen. Mijn tochten werden extremer; van Noorwegen, Schotland in de winter tot en met in sneeuwschoenen wandelend door Groenland. Dat gaf een gevoel van vrijheid en innerlijke kracht.”

Zelfredzaam

Rond de tijd dat hij in 2009 naar Amsterdam verhuisde, ontdekte Benckhuijsen de vouwkajak. Hiermee vond hij zijn nieuwe wildernis op het water. Tijdens zijn trektochten ervaart Benckhuijsen een fysieke autonomie die in de gecultiveerde westerse beschaving nauwelijks meer aanwezig is. Want in de natuur moet je zelfredzaam zijn. Maar de scheidslijn tussen overleven en zichzelf fysiek en mentaal uitdagen is soms dun. In zijn boek schrijft hij pakkend over zijn eenzame tochten langs vulkanische eilanden en over uitgestrekte vlakten. Vanaf de eerste bladzijde reis je mee op zee, de wildernis proevend.

Treffend palet

Dat geldt ook voor de plaat. Benckhuijsen heeft zowel akoestisch als elektronisch een treffend palet aan klankkleuren weten te schetsen die verschillende sferen ademen. Het  was een persoonlijke uitdaging, want het vertalen van zijn reizen naar muziek ontstond pas na het boek. “Ik moest diep in mezelf graven om mijn ervaringen vorm te geven. Om te ontdekken hoe ik bepaalde sferen en geluiden kon vertalen naar muziek, zonder dat het voorspelbaar zou klinken. Drummer Joost Lijbaart heeft me daarbij aangemoedigd, en geïnspireerd om het gevoel achter de muziek op te zoeken.” De musici kennen elkaar al jaren. Aan de hand van foto’s bracht Lijbaart een bijdrage met improvisaties. Hieruit distilleerde Benckhuijsen delen die bruikbaar waren voor soundscapes en drie nummers van de in totaal 17 tracks tellende plaat.

Veranderd

Als mens is Jaco Benckhuijsen veranderd door zijn reizen. “Met eigen ogen heb ik gezien hoe verwoestend de komst van de ‘beschaving’ voor veel native volken is geweest. En dat je zowel fysiek als mentaal tot veel meer in staat bent dan je in het veilige Nederland vaak wordt aangepraat. In de toekomst zou ik graag duurzamer willen reizen. Vorig jaar ben ik met de trein naar Denemarken gereisd en van daaruit per schip naar IJsland gevaren in plaats van het vliegtuig te nemen. Ondanks dat ik veel langer onderweg ben, maak ik er graag tijd en geld voor vrij. Reizen naar verre oorden zoals Vuurland zijn lastiger te verduurzamen, maar waar ik kan probeer ik mijn ecologische voetafdruk te compenseren. En dat begint al met de kajak.”

Meer informatie over filmconcerten met Joost Lijbaart en het verkrijgen van de plaat: maninhetwild.nl