West-Papoea en klimaatverandering
Tekst: Raki Ap | Beeld: Raki Ap en Pixabay
Dat het klimaat verandert en dat we ons in een ecologische crisis bevinden zijn bekende en veelbesproken thema’s. Minder bekend is nog dat deze problemen zich vaak het heftigst voordoen in delen van het mondiale Zuiden.
Maar daar waar de overstromingen en hittegolven groter dan elders zijn, bevindt zich ook onze beste troef om de klimaatcrisis aan te pakken. In deze delen van de wereld wonen namelijk vaak inheemse volkeren met levenswijzen die de natuur, de stabiliteit van ecosystemen en een leven in balans met de natuur op nummer 1 zetten. Hier hebben ze vaak eeuwenlang ervaring in, zoals in het geval van West-Papoea.
Een eiland vol rijkdommen
West-Papoea is de westerse helft van het eiland Nieuw-Guinea, zo’n 250 kilometer ten noorden van Australië. Het is het een na grootste eiland ter wereld en onderdeel van de eilandengroep Melanesië.
West-Papoea heeft veel natuurlijke rijkdommen, mineralen zoals goud, nikkel en koper zijn er in overvloed, en het herbergt een van de meest biodiverse regenwouden op aarde.
Foto: vrouw van de Dani-stam, Baliem Vallei, West-Papoea ->
Wel 20.000 soorten planten, 602 vogelsoorten, 125 zoogdiersoorten en 223 reptielsoorten wonen in West-Papoea. De wateren rondom het gebied behoren ook tot de meest diverse mariene gebieden ter wereld. Cultureel gesproken is West-Papoea even rijk. Er zijn ruim 250 verschillende inheemse volkeren met elk hun eigen unieke culturele erfgoed, en er worden in de westerse helft van het eiland alleen al meer dan 400 verschillende traditionele talen gesproken.
“De Green State Vision is ons voorstel aan de wereld. Wij hebben een rechtvaardige oplossing voor de wereldwijde klimaatcrisis.
De Indonesische regering en multinationale ondernemingen vernietigen ons bos en doden onze bevolking.
Mijn mensen zorgen al tienduizenden jaren voor het groene land van Nieuw-Guinea, onze regenwouden zijn de longen van de wereld en wij zijn de beste bewakers ervan.”
Interim-President Benny Wenda
Het kolonialisme toen en nu
De inheemse bevolking van West-Papoea heeft met behulp van hun traditionele kennis en levenswijzen de complexe biodiversiteit van het land eeuwenlang in stand weten te houden. Sinds de koloniale aanwezigheid is deze balans tussen mens en natuur echter langzaam maar zeker verstoord geraakt.
West-Papoea maakte in de 19e en 20e eeuw deel uit van het voormalige Nederlands-Indië. In 1949 kreeg Indonesië haar onafhankelijkheid, maar West-Papoea bleef aanvankelijk bij Nederland horen.
Nederland zag in dat West-Papoea door haar eigen geschiedenis en cultuur niet bij de andere eilanden van Indonesië hoorde (dan wel bij Melanesië), en zou het land voorbereiden op zelfbeschikking. De bevolking van West-Papoea zelf wilde immers ook dezelfde onafhankelijkheid die in Indonesië was uitgeroepen.
Na een periode van forse druk uit Jakarta om dit rijke gebied bij de rest van Indonesië te voegen en na een omstreden referendum werd de soevereiniteit van West-Papoea in 1969 toch overgedragen aan Indonesië. Sindsdien bevindt West-Papoea zich onder Indonesisch bewind dat de natuur intensief uitbuit voor economische doeleinden en de inheemse bevolking die zich hiertegen uitspreekt hard onderdrukt.
De natuur en inheemse bevolking onder druk
West-Papoea ziet onder Indonesisch beleid toenemende ontbossing en een vermindering in de biodiversiteit en veerkracht van haar ecosystemen. Natuurlijke regenwouden maken plaats voor hectaren vol monocultuur van palmolie. Het gebied ziet ook steeds toenemende intensieve ontginning. De Grasbergmijn, ‘s werelds grootste goudmijn en tweede grootste kopermijn, bevindt zich in het hart van West-Papoea. Deze mijn zorgt naast ontbossing ook voor overstromingen en watervervuiling door gevaarlijke afvalstoffen. Als gevolg hiervan vloeien vervuilde rivieren door het gebied, wordt de bodem verontreinigd en worden grote gebieden bos en mangroven onleefbaar. Lokale bevolkingen worden herhaaldelijk gedwongen te verplaatsen. Demonstraties van Papoea’s tegen de vernietiging van de natuurlijke omgeving die zo nauw verbonden is met hun traditionele levenswijze heeft tot veel hardhandig optreden van de Indonesische politie geleid (zie ook hier.
Ondanks het effect van ontginning op de lokale natuur en bevolking, staan soortgelijke nieuwe projecten in de planning. Een nieuwe goudmijn zo groot als de miljoenenstad van Jakarta in Wabu Block, Intan Jaya, zorgt nu ook al voor conflict tussen lokale inheemse bewoners en de overheid.
Bovendien ontneemt het Indonesische kolonialisme van vandaag ook de oorspronkelijke bevolking haar cultuur, kennis en tradities, waarmee de ecologische problematieken juist opgelost zouden kunnen worden. Mensenrechtenschendingen in de vorm van onwettige moorden en arrestaties, beperkingen in bewegingsvrijheid en meningsuiting en racistisch gemotiveerde mishandeling van de inheemse bevolking van West-Papoea komen elke dag voor.
Een visie voor de toekomst
Terwijl de Papoea’s streven naar onafhankelijkheid, streven zij ook naar het recht om hun land te beheren zoals zij dat willen. Hoe een onafhankelijk West-Papoea in harmonie met de natuur zou worden bestuurd wordt beschreven in de Green State Vision die tijdens COP 26 in Glasgow aan de internationale gemeenschap is gepresenteerd.
De Green State Vision stelt tegelijkertijd een plan voor over hoe we vanuit een inheems perspectief de wereldwijde klimaatcrisis aan kunnen pakken. De Visie van de Groene Staat van West-Papua is het herstellen, bevorderen en behouden van balans en harmonie tussen mensen en niet-menselijke wezens, gebaseerd op een traditionele wederkerigheid en respect voor alle wezens.
Het bevat doortastende maatregelen om de opwarming van de aarde en de noodsituatie op het gebied van klimaat te bestrijden en te beperken, en de gevolgen hiervan aan te pakken.
Vandaag maken inheemse volkeren zoals de Papoea’s maar 5% van de wereldbevolking uit, maar ze beschermen en behouden nog steeds 80% van de biodiversiteit op aarde. Hun perspectieven zijn cruciaal om de klimaatcrisis aan te pakken. Met een inheems perspectief op de natuur en de rol van de mensheid daarin, is een rechtvaardige en werkelijk duurzame oplossing voor de klimaat- en ecologische crisis mogelijk.