Mijn allereerste schreden op het pad van de voedseljournalistiek zette ik alweer bijna twintig jaar geleden als freelancer voor het tijdschrift Sla! Let op het uitroepteken. Niet zomaar sla, maar Sla!. Een geuzennaam was het. De favoriet van vleesverlaters, zoals dat destijds heette, die eindelijk bediend werden met een verzorgde glossy vol recepten (zonder vlees en vis) en achtergrondverhalen. Fris en eigentijds, op papier dat niet rook naar geitenwollensokken.

Tekst: Annemarie Geleijnse, www.delaatstepaling.nl

Sla was hip. En hoewel het blad in 2003 ter ziele ging, bleef het groene kropje zelf dapper met zijn tijd mee gaan. Van kropsla gingen we massaal over op de ijsbergsla. En toen we dat in plaats van lekker knapperig vooral waterig gingen vinden, betrad rucola het toneel. Inmiddels worden we doodgegooid met sla in allerlei vormen en kleuren; eikenbladsla, lollo rosso, romaanse sla, mini gem en terug van weggeweest: botersla (lekker retro).

Maar opeens klinkt er een tegengeluid. En niet zo’n beetje ook. Sla is een niet duurzaam luxe artikel, meldt voedsel- en wetenschapscolumnist Tamar Haspel van The Washington Post. “Als we ophouden sla als voedzaam altijd-en-overal voedsel te zien, kunnen we misschien beginnen te begrijpen dat het een grondstof verslindend luxeartikel is”, houdt ze haar lezers voor. “Het is tijd voor de ontmaskering van sla.”

Wat er allemaal mis is met dat ogenschijnlijk onschuldige kropje? Ik keek het even voor u na: Sla en ook de meeste sla-opleukers die we er door rommelen – selderij, komkommer, radijs – bevatten weinig voedingsstoffen. Ze vormen de hekkensluiters in lijstjes met nutriënten in voedingsstoffen.

Net als ik me afvraag of dat gebrek aan calorieën niet juist hét voordeel van sla is voor iedereen die aan zijn gewicht denkt, lees ik dat dat helemaal fout is geredeneerd. Haspel sleept er een marketinghoogleraar bij die ons uitlegt dat sla een hoog gehalte ‘health halo’ bevat. Sla is de perfecte vermomming voor allerlei ander eten, legt hij uit. We zien sla en denken: gezond! Wat er dan verder allemaal aan vette dressing, kaas, vleeswaren of pasta doorheen wordt gehusseld, vergeten we.

Maar dat is nog niet alles. Haspel ziet ook een milieuprobleem. Save the planet, skip the salad. Sla neemt kostbare landbouwgrond in beslag waar je ook nutriëntenrijk voedsel op zou kunnen verbouwen. Sla is eigenlijk verpakt water, stelt ze. Ofwel een vehikel om gekoeld water van akker naar aanrecht te transporteren. Dat transport en die koeling kosten fossiele brandstoffen. Tot overmaat van ramp wordt dat verpakte water in fabrieken vaak voorgesneden, gewassen en in plastic verpakt. En dan is er nog de voedselverspilling: in de VS wordt jaarlijks een half miljard kilo sla weggegooid.

Als laatste troef trekt Haspel de angstkaart. Sla is, samen met andere groene bladgroenten, de grootste drager van ziekteverwekkers van voedselgerelateerde ziekten, zo praat ze ons bij. Tussen 1998 en 2008 goed voor 22 procent van alle voedselgerelateerde ziektegevallen.

Sla-basher Tamar Haspel is zo onvermoeibaar in het opsommen van argumenten voor het afserveren van sla, dat je je gaat afvragen wat de groente haar precies heeft aangedaan. Ik denk dat het tijd wordt dat het tijdschrift Sla! uit zijn graf herrijst om het eerherstel van de groene blaadjes aan te zwengelen. Met dit keer als ondertitel: over niet duurzame luxe artikelen en andere geneugten van het vegaleven.