20 april 2016

BBC, BBC Earth, DVD, natuur, Planet Earth

Portret Aarde toont weergaloze schoonheid

Wij mogen ons gelukkig prijzen dat we in een tijdsbestek leven waarin we onze planeet intens en uitgebreid kunnen bewonderen. Onze voorouders kwamen meestal niet verder dan de landsgrens, maar wij hoeven alleen maar de elf schijfjes van de natuurserie van de BBC in de recorder te laten glijden om te genieten van de pracht van de planeet.

Tekst: Frans van der Beek

Vroeger kreeg je – als je mazzel had – een ansichtkaart met een exotisch landschap van een reislustige oom. Nu vult ons beeldscherm zich urenlang met adembenemende en spectaculaire opnamen in high definition. We maken vanuit de leunstoel ontdekkingsreizen naar plekken op de planeet die nooit eerder zo fascinerend in beeld zijn gebracht. Tientallen natuurgebieden, de diepten van de oceanen, onafzienbare woestijnen, ondoordringbare regenwouden en de kennismaking met vele uitheemse diersoorten. Dat is een visuele traktatie en de belevenis die ons als huidige bewoners van deze Aarde op indrukwekkende wijze wordt voorgeschoteld.

Het was dan ook een huzarenstuk dat de BBC met de serie Planet Earth heeft uitgehaald. De cijfers spreken voor zich. De complete productie nam vier jaar in beslag, waarvan tweeduizend draaidagen op 204 locaties waarvoor 71 cameramensen in touw waren met als resultaat ruim negen uur televisie. Het is de duurste (25 miljoen dollar) en meest ambitieuze natuurserie die de BBC ooit maakte en sleepte terecht de meest prestigieuze prijzen in de wacht. Planeet Aarde, zoals u die nooit eerder zag.

Alles werd uit de kast gehaald om de opnamen te kunnen maken. Helikopters vlogen zo hoog dat de wilde dieren het geluid van de wieken niet konden horen. Daar waren dan weer supertelelenzen voor nodig om de beesten haarscherp te filmen. Met diepzeeduikboten werden gebieden bereikt waar het mensenoog nooit eerder was. Infrarood camera’s spiedden in de nacht naar alles wat bewoog. Kortom, een prestatie van formaat.

De stem van Sir David Attenborough spreekt de begeleidende tekst. Wie anders dan deze gelauwerde en legendarische documentairemaker die eerder indrukwekkende natuurseries voor de Engelse omroep maakte. Hij ziet Planet Earth als een document zoals de aarde en wat dat groeit en bloeit (en ons altijd weer boeit) er nu uitziet. “Verontrustend genoeg is het ook zo dat de wereld er binnen een paar jaar misschien nooit meer hetzelfde zal uitzien,” schrijft hij. “Van die grote ruig behaarde kameel, een van de sterkste zoogdieren ter wereld, die ooit in enorme kuddes door de Gobi woestijn in Centraal-Azië zwierven, komen er in het wild nog maar enkele honderden voor. Er is nog maar een tiental amoerpanters, en het worden er steeds minder. En ook de afgelegen, onbedorven plekken die het leefgebied zijn van wilde dieren lopen gevaar. Er worden pijpleidingen gelegd door de Arctische toendra en snelwegen gedreven door de jungle van het Amazonegebied. Regenwouden worden met vierkante kilometers tegelijk gekapt om plaat te maken voor oliepalmplantages en koraalriffen worden vergiftigd door zeevervuiling. Zelfs die delen wildernis die tot nu toe ontsnapt zijn aan dergelijke plundering, kunnen zeer spoedig radicaal van aard veranderen ten gevolge van het opwarmen van de aarde, veroorzaakt door de activiteiten van de mens.”

Deze woorden schreef Attenborough tien jaar geleden en de afbraak is onverminderd doorgegaan. Het is een cynische constatering dat onze generatie voor het eerst de Aarde in haar omvang en extreme schoonheid kan aanschouwen en tegelijkertijd in een ijzingwekkend tempo bezig is haar esthetiek als nooit tevoren en in een angstaanjagende tempo aan te tasten.

De Aarde draait door

Wie de complete serie van Planet Earth bekijkt, weet zich deelgenoot van het geheel. Zoals de Engelse dichter John Donne al in 1642 schreef: “No man is an island, Entire of itself, Every man is a piece of the continent, A part of the main.”

Niemand is een eiland, maar een onderdeel van het geheel. Een waardevol besef dat door het bekijken van deze serie wordt versterkt. Daarbij komt ook nog eens dat deze beelden niet alleen de pracht, maar ook de kracht van de planeet onderstrepen. De mens is uit de Aarde voortgekomen en zal er weer in terugkeren, maar de Aarde draait door.

Er zijn processen gaande waarmee de Aarde zichzelf geneest, maar initiatieven om de Aarde te genezen zijn weinig zinvol wanneer ze in het verborgene plaatsvinden. Er is een collectieve bewustzijnsverandering voor nodig.

Fijnere dimensies

We moeten er bij de genezing van de Aarde rekening mee houden dat zij een veel omvattend organisme is. De vraag rijst wat de consequenties zullen zijn als we doorgaan op de Aarde te leven zonder haar fijnere dimensies waar te nemen. Er is zoveel meer dan wat je zoal oppervlakkig waarneemt. We kennen geen dankbaarheid meer voor wat de natuur ons schenkt. Het is van belang af en toe stil te staan, omdat juist dan bewustwording ontstaat. Dat is de boodschap van Planet Earth: het opent de ogen voor de rijkdom die we als vanzelfsprekend zien.

Meet your planet

De 11 episodes van Planet Earth From Pole To Pole

De eerste episode illustreert een reis rond de wereld en onthult het effect van de klimaatsverandering. In de winter op Antarctica verdragen de pinguïns vier maanden van duisternis. In Canada begint de langste migratie van dieren over het land: de rendiertrek van drie miljoen stuks over 3200 kilometer.

Mountains

De bergen. Alle grote ketens komen aan bod. In Ethiopië staat de langst actieve vulkaan op aarde. In de Himalaya leven adelaars en sneeuwluipaarden.

Fresh Water

Rivieren. Slechts drie procent van het water op aarde is zoet en dat terwijl al het leven op land hiervan afhankelijk is.

Caves

Grotten. Met een diepte 400 meter is de Mexicaanse Cave Of Swallows de diepste grot ter wereld. Net zo indrukwekkend zijn de onderwater grotten van het schiereiland Yucatán.

Deserts

Een derde van het land op aarde bestaat uit woestijnen. Door de Siberische winden ontstaan in de Gobi Woestijn in Mongolië extreme temperatuurschommelingen: van -40C tot +50C.

Ice Worlds

De ijskoude gebieden van de Arctic en Antarctica.

Great Plains

Savannes, steppes, toendra’s en prairies. Graslanden bevatten de grootste concentraties grote wilde dieren van alle landschappen.

Jungles

Jungles bedekken ongeveer 3% van de aarde, maar bevatten ongeveer 50% van alle soorten dieren en planten op de aarde.

Shallow Seas

De ondiepe zeeën aan de randen van de continenten beslaan slecht 8% van het oceaanoppervlakte, maar bevatten meer dan de helft van de soorten zeedieren.

Seasonal Forests

Coniferen en bladverliezende bomen. Deze bossen behoren tot de grootste ter wereld en een derde van de bomen op aarde staat in de wereldwijde taiga.

Ocean Deep

De laatste aflevering gaat over het minst ontdekte deel van de planeet, de diepzee.

Abonnee & DVD

Je ontvangt als abonnee de Krant van de Aarde in de brievenbus thuis.

Je krijgt nu een gratis BBC Earth Planet Earth DVD-box van 13 uur televisie cadeau!

www.krantvandeaarde.nl

Door Frans van der Beek

Over ons