De biologische en biodynamische landbouw is ten diepste een vredesbeweging. De industriële landbouw en voedingsindustrie is deels voortgekomen uit de Tweede Wereldoorlog. Het onderzoeksprogramma naar zenuwgas werd omgezet in de productie van pesticiden en de munitieoverschotten werden omgezet naar kunstmest. Gebruikmakend van steeds meer fossiele brandstoffen. Zo verplaatste de oorlog tegen mensen zich de facto in een oorlog met de natuur.

Controle en macht

Voor sommigen gaat deze vergelijking wellicht wat ver, maar het gaat niet over een aanklacht tegen personen die in dit systeem terecht zijn gekomen, maar tegen diegenen die het systeem voeden en in stand houden en daarmee bijdragen aan een voortdurende verdergaande ontbinding van onze koppeling met het levende, de bodem, de dieren, het landschap, de mensen in onze directe omgeving. Vanuit een visie en verdienmodel dat uitgaat van controle en macht. Niet verzorgend en dienend aan mens en natuur, maar gebaseerd op exploitatie.

Failliet systeem

De machthebbers in Rusland drijven op exploitatie van olie en gas, wat ten goede komt aan enkelen en zoeken de vlucht naar voren nu we de transitie naar hernieuwbare energiebronnen gaan maken. Daarmee is het een wanhopige stuiptrekking van een gewelddadig en failliet systeem. Poetin zie je alleen op grote afstand van anderen, totaal ontbonden van zijn eigen volk. verstrikt in het eigen ego, met een onverzadigbare behoefte aan macht en geld, losgezongen van de realiteit. Maar ook in onze westerse samenleving is de samenklontering van geld en macht een gevaar voor de mensheid. De lobby voor pesticiden en kunstmest draait op volle toeren terwijl juist NU de omslag gemaakt moet worden om los te komen van energie-intensieve inputs.

Solidariteit

De enige respons op de meervoudige crisis waarin we zijn terechtgekomen is om overal waar we kunnen verbindingen te herstellen, vanaf het kleinste niveau. De solidariteit en wereldwijde verbinding die nu ontstaat tegen het geweld in de Oekraïne is – hoe dit conflict ook zal aflopen – een teken van hoop. Laten we zorgzaam blijven voor elkaar en kijken hoe we reacties kunnen vormgeven vanuit verbinding en solidariteit. Elk gebaar, elke stap, elke liefdevolle daad telt. En voedsel telen of kopen dat voortkomt uit een liefdevolle verzorging voor de bodem.

Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter

Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding