Laura Meddens schildert zonder zicht
Zien doe je niet alleen met je ogen
Tekst: Frans van der Beek, Foto’s: Laura Meddens
De kunstwerken van Laura Meddens zijn een feest voor het oog. Sprankelende kleuren, verassende composities en een uitnodiging om je eigen fantasie er op los te laten. Haar doeken hebben een magische uitwerking op de toeschouwer. Laura kan zelf niet zien wat ze maakt. Ze is blind.
Een gesprek met Laura Meddens in haar appartement op IJburg is ook een spirituele belevenis. Wie niet kan zien, hoort en voelt wat anderen ontgaat. Het gevoelsleven van de blinde kunstenares heeft zich door haar handicap ontwikkeld naar liefde en compassie. Dat heeft deels te maken met haar afhankelijkheid van anderen, maar Laura leeft en voelt vanuit haar hart. Voor een kunstenares is dat een pluspunt. Kunst gaat immers om emotie en expressie. Zo gaat het haar bijvoorbeeld aan haar hart dat de Amazone wordt geplunderd door intensieve bomenkap en brandstichting. Immers, het zijn de longen van de aarde. Op het werk ëAmazon Sorrowí kijkt in het midden een oog je indringend en waakzaam aan als onderdeel van een kleurrijke hoofdtooi van een stamhoofd. Het andere oog is bedekt door het zwart van de dreigende ondergang.
Van dit werk is een poster gemaakt die Laura tijdens een manifestatie op de Dam in Amsterdam overhandigde aan een groep inheemse leiders als steunbetuiging voor de gemeenschappen die in het regenwoud leven. Een hart onder de riem van een onderdrukt volk.
Kaars in kleur
Laura had tot haar 27ste licht in haar ogen. Ze kon studeren, autorijden en gaan en staan waar ze wilde. Nadien werd ze slechtziend en sinds 2007 is ze blind. Dat zou menigeen deprimeren maar dat geldt niet voor Laura. Ze vertelt opgewekt over haar techniek en de inspiratie die ze ontvangt en waarvan ze het resultaat op haar doeken toont. Als je niet kunt zien wat je maakt, lijkt het onmogelijk enige structuur aan te brengen. Dat geldt niet voor Laura.
“Ik schilder intuítief. Ik zie beelden die anderen niet zien. Als ik iemand ontmoet kan ik me via mijn oren een vrij accurate indruk van die persoon vormen. Dat vertaalt zich ook in kleur. Er verschijnt dan een kaars met een bepaalde kleur die me laat weten met wie ik te maken heb.”
Zien doe je dus niet alleen met je ogen, maar ook met hart en ziel. Van daaruit schept ze de beelden die haar informeren. En zelfs meer dan dat. Toen haar vader overleed zag ze hem bij de uitvaart voor de kist staan en herkende ook zijn kleding. Ze ontvangt boodschappen van hem als steun bij haar beperking, al is beperking eigenlijk een verkeerd woord, want juist door het gebrek aan gezichtsvermogen openen zich nieuwe dimensies aan beleving. “Ik heb een bijna dood ervaring gehad,” vertelt ze. “Toen ik daaruit ontwaakte had ik opeens toegang tot de taal van haar hart en de ziel.”
Tango
Als kind schilderde ze, zij het in een realistische stijl en ontwierp ze tropenkleding. Ze is geboren in Curaçao, groeide op in Engeland en verhuisde naar Nederland waar ze ging pottenbakken omdat haar zicht al verminderde. Dat moest ze opgeven omdat de Hollandse kou haar handen verkrampte. Van schilderen kwam ook niets meer totdat ze in een winkel weer eens canvas voelde en enkele doeken kocht onder het mom ëje weet maar nooití. Nu weten we dit het begin was van een compleet nieuwe carriére als kunstenares. Haar eerste doek noemde ze “Tango”. Op een zwart vlak lijken witte wolkjes en vegen te bewegen. Haar dochter vroeg: !Wie heeft dat gemaakt?! Haar moeder dus. Dochterlief zag er een paar in dat de tango danst. Dat bleek de aansporing om de lege doeken te vullen met wat haar vingers, sponsjes en penselen aanbrengen. Ze voelt met haar handen wat ze maakt. Hoe ze haar kleuren kiest? “Ik heb drie rekken met 21 kleuren. Ik kan uit mijn hoofd vinden welke kleur ik zoek. Dan begint het schilderen. Wat het voorstelt verneemt ze van mensen die er naar kijken en de compositie interpreteren. ìIk vind het fijn om te horen wat anderen er in ontdekken. Sommigen zien er een boodschap in, anderen worden er vrolijk van of maken een eigen voorstelling.”
Vrijheid
De vuurdoop vond plaats in 2017 toen er in de Amsterdamse Amstelkerk een expositie werd gehouden met 27 werken. Het aantal dat correspondeert met de leeftijd waarop haar gezichtsvermogen drastisch begon af te nemen. Vrienden halen haar graag uit haar isolement en nemen haar mee voor autoritjes. Daar geniet ze van omdat autorijden een van haar geliefde activiteiten was om van vrijheid te kunnen genieten. Dat is eigenlijk het enige wat ze betreurt: de gijzeling van haar bewegingsvrijheid. Met haar positieve instelling en innerlijke ervaringen compenseert ze het gemis aan zicht. Een vorm van geestelijke rijkdom. En laten we haar trouwe hond Nugget niet vergeten die haar begeleidt waarheen ze gaat.
Wie wil weten wat Laura Meddens creëert kijkt naar haar levenslustige filmpjes op YouTube of gaat naar haar website www.laurameddens.com.