Jyoti Verhoeff: zangeres met hart voor de natuur

Ze kijkt verwonderd naar de wereld: onbevangen en nieuwsgierig, maar ook kritisch. Singer-songwriter Jyoti Verhoeff stelt op haar debuutalbum Riven tegenstellingen centraal zoals ecologie vs economie, natuur vs mens, licht vs donker, want het een kan niet zonder het ander. Haar filmische muziek en scherpe teksten leidden tot een samenwerking met De Nieuwe Wildernis.

Tekst: Angelique van Os

Voor de opnamen van haar clip, Crack Like Lovers, zit een imposante uil op haar arm. Ze kijkt hem recht in de ogen, want dan voelt hij zich niet bedreigd. Dat is een lastige opgave voor Jyoti Verhoeff, want de zangeres annex pianiste heeft nog nooit een uil van dichtbij gezien. Opeens ontspant het enigszins tamme dier zich en kruipt lieflijk tegen haar aan. “Wauw, wat een bijzondere ervaring!” Dieren zijn pure spiegels, er zit veel schoonheid in verborgen, vertelt Verhoeff. “Ze dragen geen maskers. Als je kwetsbaar durft te zijn, dan voel je sneller die verbinding.”

Angsten overwinnen

Kwetsbaar zijn is voor de singer-songwriter zeker niet vanzelfsprekend. Ze heeft een lange weg afgelegd om haar angsten te overwinnen. Door diverse nare jeugdervaringen durfde ze lange tijd haar muziek niet openbaar te maken. Verhoeff heeft een visuele beperking (macula dystrofie) en haar gevoelige oren worden overladen door intense impulsen. Dat vormde ook een kracht. Als kind hoorde ze de meest uiteenlopende melodieën en harmonieën in de wind, duinen en zee, in ritselende bladeren en stadsgeluiden. Ze verlangde ernaar om die klanken om te zetten in muziek. Ze leerde zichzelf pianospelen, songs schrijven en ontdekte haar mystieke klassieke stem. Verhoeff overwon haar angsten zo’n drie jaar geleden, toen bij toeval de Russische celliste Maya Fridman op haar pad kwam.

Tegenstellingen die bij elkaar horen

Riven is haar debuutalbum, en bestaat uit twee delen: Full en Dark Moon, waarbij de thema’s mens en natuur centraal staan. Riven betekent letterlijk gespletenheid; het verwijst naar tegenstrijdigheden die toch bij elkaar horen, zoals eb en vloed, dag en nacht, maar ook natuur versus industrialisatie. Al schrijvende bemerkte Verhoeff dat de composities elkaar meer moesten aanvullen om van tegenstellingen te kunnen spreken. Daarom zijn er twee delen: Full Moon bevat 13 ingetogen en mystieke tracks, met piano, zang en cello. Dark Moon heeft een orkestrale opzet, met strijkers, koren en een vleugje elektronica. Eind juni presenteerde ze haar album in een uitverkocht Paradiso, begeleid door het Symfonie Orkest Midden Holland en een koor. Het eerste exemplaar overhandigde ze aan haar held André Kuipers. “Ik sta volledig achter André’s boodschap, dat de mens niet losstaat van de aarde. Hij heeft de aarde vanuit een ander perspectief ervaren en realiseert zich daardoor dat er geen vergelijkbare planeet is in het universum. Mensen zijn zich er te weinig van bewust waar en hoe ze leven en dat daarvoor zorg gedragen moet worden.”

De Nieuwe Wildernis

De muziek op Riven roept een beeldende, filmische sfeer op. Niet verwonderlijk dat producent Ton Okkerse de singer-songwriter vroeg om stukken te mogen gebruiken voor een filmpje op de website van de film De Nieuwe Wildernis. Verhoeff: “Het is een ontzettende eer dat ik hiervoor benaderd ben. Deze gepassioneerde film toont hoe mooi Nederland is. Het geduld dat men heeft gehad om al die beelden te kunnen vangen, heeft me diep geraakt.” Een van de gebruikte stukken is Binah, dat verwijst naar de cycli van leven en dood. Bekijk het filmpje hier.

De boodschap

Verhoeff houdt van de natuur en is in haar teksten kritisch over hoe de mens hiermee omgaat. Bewustwording is volgens haar een belangrijke voorwaarde voor verbetering: “Elk mens wordt geboren met bepaalde kwaliteiten, een gezonde dosis leergierigheid en nieuwsgierigheid. Gedurende de levensloop verandert dit en vergeten mensen worden waar ze vandaan komen, wie ze zijn, wat ze kunnen en veelal hoe ze met de wereld en elkaar omgaan. We moeten terug naar de kern van ons wezen.”

Aansluitend hierop stelt de zangeres in haar teksten vraagtekens bij de westerse manier van denken in kaders en hokjes. Verhoeff probeert zelf nadrukkelijk buiten die kaders te denken. “Ik probeer nieuwe gebieden in mezelf en anderen te leren kennen en mezelf af te vragen: is dit wel echt zo, of handel en denk ik op deze manier omdat ik dat gewend ben door mijn westerse opvoeding en omgeving?” Op die manier valt er veel meer te ontdekken, weet ze en ze citeert Einstein: “Logic brings you from a to b, and imagination brings you everywhere.”

Reflecterend op zichzelf verwijst de donkere kant van Verhoeff’s muziek naar haar eigen worstelingen. Ze citeert Plato: “In the darkness you fear, lies the treasure you seek.” Dat is voor mij de verbeelding van het duister. Ik overwin mijn onzekerheden en angsten door juist de confrontatie met mezelf aan te gaan en dat heeft me bevrijd. Elk mens heeft een donkere kant en moet niet bang zijn om die te tonen. Voor mij was dat zichtbaar durven zijn. Dankzij mijn liefde voor muziek en natuur hebben al die moeilijke confrontaties me veel verder gebracht dan ik ooit had durven dromen.”