Het begint al bij het voorlezen aan kleuters. Roodkapje ontmoet de grote boze wolf. Ook het sprookje van de wolf en de zeven geitjes is slecht voor het imago van de oervader van de hond. Zo worden generaties gevoed met angst voor een prachtig dier met bijzondere eigenschappen en een beschermde status. Vandaar ook de ophef als de wolf de Nederlandse grens oversteekt. In 2015 draafde er een wolf door de straten van Hoogezand, hoewel nog steeds wordt betwist of het wel een wolf was en niet een ontsnapt huisdier. De commotie was er niet minder om. Sinds 1998 zijn de uit Polen afkomstige wolven in Duitsland teruggekeerd. Deze Duitse roedels breiden zich nu uit richting ons land. Vanaf het begin van dit jaar is de wolf officieel woonachtig in Nederland. Herders en boeren zijn alert, want loslopende schapen zijn een smakelijke prooi, hoewel sinds juli op de Veluwe geen landbouwhuisdier is gepakt. Zwerfwolven lieten wel een spoor van circa honderd dode schapen achter. Volgens kenners is er in de toekomst plaats ongeveer tien roedels. Er is voldoende prooi in het wild, maar schapen blijven een lekkernij. Het is aan de boer om de kudde te beschermen met afrastering, want loslopende schapen zijn spekkie voor het bekkie van de wolf.

Wolvenhaat

Na een pauze van anderhalve eeuw is de wolf nu weer in ons land. Er zij er al ten minste tien gesignaleerd, meestal passanten naar België of ze gingen weer terug naar Duitsland. In 1896 werd de laatste wolf in Schinveld gedood en was definitief uitgeroeid. Grote blijdschap destijds. Toen waren wolven hongerig omdat er door overbejaging te weinig reeën en zwijnen waren. De keuterboeren lieten soms kinderen de schapen bewaken en als die het slachtoffer werden dan vlamde de wolvenhaat weer op. Nu zijn de gevoelens gemengd. We weten dat de wolf een schuw dier is dat geen mensen aanvalt, tenzij het in het nauw wordt gedreven. Of als de wolf hondsdol is. Natuurliefhebbers zijn blij met de terugkeer. Het is een teken dat de natuur zich hersteld en er meer ruimte is voor de wolf. 

Er bestaat een intense fascinatie voor dit legendarische dier. De wolf kan zich snel voortplanten, legt immense afstanden af en verblijft voornamelijk in mensvrije natuurgebieden. Het gehoor, de reukzin en het zichtvermogen zijn goed ontwikkeld. Een wolf kan tegen de wind in andere dieren ontdekken die zich op een afstand van 300 meter van hem bevinden. Ook kan hij uitstekend zien in het donker. De wolf heeft een zichthoek van 250° (ter vergelijking: 180° bij mensen). De wolf kan tonen horen tot 40 kHz, tonen die te hoog zijn voor het menselijk gehoor.  Een wolf kan het been van een eland in een hap doorbijten en kauwt niet op zijn prooi, maar scheurt het vlees in stukken en slikt het door. Het heeft sterk ontwikkelde zintuigen. De ogen zijn beter dan die van de mens. Wolven kunnen uitstekend zien in het donker. Ze kunnen bijna helemaal om zich heen kijken in een hoek van 270 graden. De mens maar 180 graden.

Onderwerping

Het huilen van de wolf is vooral bedoeld om over grote afstanden te communiceren. Afhankelijk van de omstandigheden kunnen wolven dit gehuil zes tot tien kilometer ver horen. Het afbakenen van het territorium door middel van te urineren is voorbehouden aan dominante dieren. Binnen de roedel begrijpen ze elkaar door middel van lichaamstaal. Onderdanige wolven begroeten anderen door onderwerping, met afgewende ogen, staart tussen de achterpoten, lage houding, oren naar achteren en een zacht gejank. Als wolven boos of bang zijn laten ze dat meestal zien met ontblote tanden en gegrom.

Rome

De wolf die naar de maan huilt, weerwolven in horrorfilms en primitieve stammen die zich als wolf uitdossen dragen bij aan de mythevorming. De stad Rome werd volgens de legende gesticht door Romulus en Remus, twee kinderen die als wilden waren opgegroeid en door een wolvin werden gezoogd. Ook het jongetje Mowgli uit Rudyard Kiplings Jungle Boek werd in een wolvenroedel opgevoed. Dat wolven zich over menselijke vondelingetjes kunnen ontfermen is inderdaad vastgesteld. Bij de Germanen werd de wolf vereerd als een heilig dier en als boodschapper met voorspellende gaven. 

De houding ten opzichte van wolven is langzamerhand veranderd. We beseffen is dat deze dieren een onlosmakelijk deel vormen van de weinige nog werkelijk wilde streken van de wereld. Dus welkom in het ‘wilde’ Nederland? Zeg met maar…