Hart is meer dan alleen een pomp

Wanneer je even dieper nadenkt over je hart, komt het woord ‘hartstocht’ misschien op in je gedachten, of ‘hartzeer’. Blijkbaar koppelen we emoties aan ons hart. Is het hart dan wellicht meer dan alleen een spier? Gun jezelf gerust een moment van stilte en bedenk wat het hart nog meer voor jou betekent. Je zult versteld staan van wat je hart je allemaal vertelt. Hoe bijzonder is het dat je hoofd jou iets vertelt over je hart? Toch is dat minder bijzonder dan je waarschijnlijk denkt. Steeds meer onderzoekers gaan ervan uit dat je hart ook breinweefsel heeft en daarmee een eigen intelligentie die je bijvoorbeeld kunt inzetten om keuzes, vanuit het hart, te maken. Keuzes die veel meer bij jou passen dan keuzes die je puur vanuit je hoofd maakt. Wat mij betreft een inspirerende gedachte, die voor mij aanleiding is geweest om mij er verder in te verdiepen.

Het hart als zintuig

De huidige wetenschap leert ons dat we in ons hart een ‘minibrein’ hebben met breincellen, net zoals we breincellen in ons hoofd hebben. Dit minibrein opereert geheel zelfstandig en los van het hersenbrein. Het hartbrein kan denken, leren, herinneren en communiceren. Uit het hart komt ook onze diepste empathie, compassie en intuïtie vandaan. We zijn echter geconditioneerd om de wereld te ervaren vanuit ons hersenbrein. Als we geluk hebben komt er in ons leven een moment dat we meer in verbinding komen met ons hart en we de toegang krijgen tot de intelligentie van het hart.

De oude Grieken kenden al een term voor het waarnemingsvermogen van het hart: aisthesis, wat letterlijk ‘inademen’ betekent. Het hart neemt direct waar, het ademt informatie direct in, terwijl de hersenen eerst moeten redeneren. Wij kunnen dus heel snel informatie verwerken vanuit het hart. Het betekent ook dat de ongecompliceerde impulsen vanuit het hart zuiverder zijn en je daardoor directer helpen bij het maken van bij jou passende keuzes. Het mooie is dat we het minibrein in ons hart en het grote brein in ons hoofd kunnen integreren en harmoniseren. Als beide breinen in harmonie met elkaar zijn, op elkaar afgestemd, kun je je voorstellen dat dit ten goede komt aan je algehele welbevinden.

Grafieken van een incoherent en coherent hartritme afkomstig van het Heartmath Instituut

Hartcoherentie

‘Coherent’ betekent samenhangend. Bij hartcoherentie gaat het om de samenhang tussen jouw hartritme -de tijdspanne tussen de hartslagen- en andere ritmen in jouw lichaam, zoals de ademhaling. Dit noemen we Hart Ritme Variabiliteit (HRV) die ons belangrijke informatie geeft over de toestand van het lichaam en de werking van het autonome zenuwstelsel.

Hartcoherentie is een manier om het zenuwstelsel te kalmeren en heeft ook effect op de hormonen. Dit beïnvloedt vervolgens weer hoe wij ons voelen. Het bevordert het limbische systeem in de hersenen en die groep hersenen zijn betrokken bij emotie, motivatie, genot en het emotioneel geheugen. Jouw hartcoherentie heeft invloed op hoe jij functioneert op emotioneel en cognitief gebied.

Een hoge hartcoherentie houdt in dat de verschillende ritmen van onze hartslag, hersengolven en ademhaling gelijk gaan lopen. Dit noemen we hartritme variabiliteit (HRV). Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat een coherent hartritme samenhangt met welzijn, vitaliteit en een verhoogd prestatieniveau.

Een lage hartcoherentie, oftewel een incoherent hartritme heeft op de lange termijn negatieve gevolgen voor de psychische en fysieke gezondheid, en op korte termijn belemmert het je om optimaal te presteren.

Tegelijkertijd beïnvloeden psychische klachten, bijvoorbeeld stress, maar ook emoties, de mate van hartcoherentie. Bij stress en onprettige emoties als frustratie en woede, wordt je hartritme chaotisch, incoherent. Prettige emoties daarentegen zoals dankbaarheid en waardering zorgen voor een harmonieus golvend hartritmepatroon, een coherent hartritme.

Yoga en ademhaling

Een manier om hartcoherentie te bereiken is yoga. Yoga en ademhalingsoefeningen hebben een positief effect op ons welzijn; het zorgt ervoor dat we mentaal fit en gefocust blijven en goed in contact met onszelf. Met name het lichaamsbewustzijn wordt gestimuleerd waardoor je zachter voor jezelf wordt in een steeds hardere wereld. Yoga echter, spreekt niet iedereen aan. Wandelen of fietsen kan een goed alternatief zijn. Belangrijk is om iets te kiezen waar je blij van wordt, dan hou je het ook vol.

Begin van de dag

De manier waarop je je dag begint kan het verschil maken voor de rest van de dag. In deze tijden van Covid, waarbij we veel thuis zijn, hebben mensen behoefte aan verbinding met gelijkgestemden en kracht om evenwichtig te blijven. Aan het begin van de coronacrisis werd ik uitgenodigd om een kickstart met hartcoherentie in de ochtend te geven voor een organisatie. Dat beviel zo goed dat de ‘dag start met yoga voor nek en schouders en hartcoherentie’ was geboren. Inmiddels trainen wij elke werkdag van maandag t/m vrijdag om 8:00 uur deze coherente staat van zijn. Wij starten de dag met nek- en schouderoefeningen en doen aansluitend een krachtige hartcoherentie meditatie. Zo begin je de dag vanuit kalmte en rust, waardoor je ook de rest van de dag meer ontspanning en rust zult ervaren.

Voor meer informatie en eventuele aanmelding voor de dagelijkse kickstart yoga en hartcoherentie-sessie kijk op www.kristelize.nl en vul het contactformulier in.