Je hoeft op internet maar een festival in de natuur aan te klikken of je ziet al de grote sponsoren erachter: het Oranjewoud Festival in Friesland is daar een mooi voorbeeld van. Alhoewel helemaal in het Hoge Noorden is het festival de afgelopen jaren uitgegroeid tot een trekker van formaat vanwege de mooie combinatie natuur en cultuur/klassieke muziek. En wordt daarom inmiddels financieel ondersteund gesteund door zo’n beetje alle fondsen die Nederland rijk is. Ook Oerol, al heel wat jaren een magisch theaterspektakel op Terschelling, heeft een brede range aan sponsoren en samenwerkingspartners, tot en met Staatsbosbeheer aan toe. Zelfs provincies en gemeenten doen graag een duit in het zakje, om zo de pr voor niet alleen festival maar ook omgeving maximaal te benutten. Het feit dat Leeuwarden een jaar lang culturele hoofdstad was van Europa was heeft niet alleen de stad maar ook de provincie Friesland bepaald geen windeieren gelegd. 

Empathie

Een van de grootste fondsen die de combi cultuur en natuur een warm hart toedragen, is het Prins Bernhard Cultuurfonds. Met financiële bijdragen, opdrachten, prijzen en beurzen worden bijzondere initiatieven en talent gestimuleerd. Van fanfare tot opera, van cabaret tot poppenspel en van cultureel erfgoed tot weidevogel. Het Cultuurfonds is op vele terreinen actief. Directeur Adriana Esmeijer vertelt: “Wij ondersteunen ieder jaar meer dan 3500 projecten. Zo houden we cultuur levend!” 

Ook het VSB Fonds besteedt een groot deel van haar geld aan projecten en initiatieven op het gebied van kunst en cultuur. Die niet geheel toevallig vaak ook in de natuur of openlucht plaatsvinden. Veel (plaatselijke) muziekfestivals maar ook bijvoorbeeld een meer architectonisch evenement als de Rotterdamse Dakendagen. De motivatie daarvoor? “Door kunst en cultuur te ervaren, leren mensen beter reflecteren op zichzelf en anderen, en worden ze in staat gesteld anders te denken. Dit zorgt vaak voor een bredere kijk op de wereld en de maatschappij waarin we leven. Het leert ons met meer empathie voor anderen samen te leven.”

Virtual reality

Eenzelfde doelstelling heeft Fonds 21, een “ondernemend en maatschappelijk betrokken fonds dat door het steunen van ideële doelen gericht op Kunst & Cultuur en Jongeren & Maatschappij, een positieve bijdrage wil leveren aan de samenleving van nu. Wij ondersteunen professionele, kwalitatief sterke projecten die een breed, nieuw publiek weten te bereiken.” 

Goed voorbeeld daarvan is de expositie met moderne landschappen van David Hockney in het Van Gogh Museum, die op een ook voor jongeren interessante manier is ingericht, met onder meer gebruikmaking van virtual reality. De reizende interactieve installatie ‘De Angstfabriek’, een soort escaperoom over angstcommunicatie in deze tijd, betrekt jongeren bij een problematiek waar zij zich anders niet zo in zouden verdiepen. En de theatervoorstelling de Stadsastronaut laat jongeren op een nieuwe manier naar de Aarde kijken.

Groene banken

Fonds 21 komt voort uit SNS REAAL Fonds, dat in 1998 werd opgericht door bank-verzekeraar SNS REAAL. Het donatiebudget wordt beschikbaar gesteld door Stichting Beheer SNS REAAL. Het donatiebudget voor 2019 bedraagt € 10,2 miljoen. Stichting Beheer SNS REAAL heeft ‘het doen van uitkeringen met een sociale of ideële strekking’ als statutaire doelstelling.

De meeste banken hebben iets soortgelijks. ASN en Triodos staan daarbij als groene banken voorop maar ook de Rabobank speelt op dit gebied een zeer actieve rol. Zo is de Rabobank hoofdsponsor van het al genoemde Oranjewoud Festival, de Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland om precies te zijn. Het hoofdsponsorschap geldt voor drie jaar en is bedoeld om de organisatie de mogelijkheid te geven om verder uit te groeien tot een grootschalig festival. Hierbij ligt volgens de Rabobank de focus op onder meer ecologische duurzaamheid en lokale verbinding.

Win-winsituatie

Als VIP-klant van de Bankgiroloterij maak ikzelf niet alleen iedere maand kans op een mooie prijs, maar kan ik ook gratis naar musea en krijg ik regelmatig aanbiedingen voor gratis of heel goedkope kaartjes van de door het Bankgiro Loterij Fonds gesponsorde festivals en evenementen. Een echte win-winsituatie dus! Het BankGiro Loterij Fonds is onderdeel van Stichting DOEN, het fonds van de Goede Doelen Loterijen. Dit jaar was er dankzij de deelnemers die meespelen in de loterij een recordbedrag van 79,4 miljoen euro te verdelen onder 77 goede doelen.  De helft van ieder verkocht lot gaat namelijk naar goede doelen die zich inzetten om cultureel erfgoed te behouden en toegankelijk te maken voor publiek. Hieronder vallen niet alleen grote evenementen als de filmfestivals in Rotterdam en Utrecht en de Zomerconcerten in Amsterdam, maar ook openlucht theaterspektakels als Het Pauperparadijs en Mammoet.

Blote-voetenpad

Een festival of evenement in de natuur (mogen)organiseren is geen vanzelfsprekendheid. In de regel moet Staatsbosbeheer toestemming geven en worden er goede afspraken gemaakt met de organisatie. Die weer de nodige regelingen treft en ook het publiek maant om zorgvuldig met de omringende natuur om te gaan. Zelfs van grote festivals als Oerol of Lowlands is na twee dagen al niet meer te zien dat het heeft plaats gevonden, zo snel wordt alles weer opgeruimd en in de oorspronkelijke natuurlijke staat terug gebracht. Daarbij gaat een deel van de entreegelden ook naar Staatsbosbeheer. En soms levert Staatsbosbeheer een actieve bijdrage aan een festival. 

Zo wordt er op het Taribush Kuna Festival (zie kader) een boswachterswereld ingericht. In een grote tent wordt informatie gegeven over het omringende gebied: Dwingelderveld. Ook buiten worden aantrekkelijke activiteiten georganiseerd. Er kan een blote-voetenpad worden gelopen en (aanstaande) stoere houthakkers mogen zelf een boomstam zagen. Kinderen kunnen kabouterkopjes beschilderen die later weer als wegwijzer langs de (kinder-) routes in het gebied worden geplaatst. Een mooie aanleiding om nog eens terug te komen en te gaan zoeken naar het zelfgeschilderde paaltje!

Ontdekstations

Ook minder bekende fondsen steken graag geld in cultuur en natuur. De stichting Zabawas werd in 2004 opgericht door C.J. Zanen, directeur en later (gedelegeerd) commissaris van het Nederlandse baggerbedrijf Zanen Verstoep, dat in 1988 overging in handen van Koninklijke Boskalis Westminster NV. Samen met zijn echtgenote werd bepaald dat hun vermogen bij overlijden ten goede zou komen aan de door hen opgerichte Stichting Zabawas (Zanen Bakker Wassenaar). Zanen overleed in 2005 en zijn vrouw in 2013. Met het geld wat toen vrijkwam, konden onder meer een aantal projecten van Landschap Noord-Holland worden gerealiseerd en werd het Noordbrabants Museum gesteund bij de realisatie van de zogenoemde Ontdekstations waarmee kinderen spelenderwijs kunnen kennismaken met de collectie en de verhalen daarachter. 

Ook de Stichting Nico Nap Foundation ondersteunt projecten op het snijvlak van kunst, cultuur en cultureel erfgoed. Dit jaar is de aandacht vooral gericht op podiumkunsten (festivals). Tevens sponsort zij weer net als voorgaande jaren het Gitaarfestival Enkhuizen. Met de brede achtergrond van het Zuiderzeemuseum ook weer zo’n mooi voorbeeld van hoe natuur en cultuur moeiteloos samen kunnen gaan.