De zool van de Futurecraft 4D rolt in twintig minuten uit een 3D printer. De sneaker is een nieuwe uitvinding van Adidas, dat op grote schaal sneakers wil gaan maken met 3D printers. Tot nu toe duurde het wel anderhalf uur om een zool te printen. Maar met een nieuwe techniek verwacht Adidas die tijd terug te brengen naar twintig minuten. Schoenencollecties kunnen dan sneller en goedkoper met 3D-printers worden geproduceerd. Adidas wil hiermee beter kunnen inspelen op modetrends én meer producten aanbieden die we als consumenten kunnen customizen. Het duurzame verhaal? Bij 3D geprinte schoenen ontstaat tijdens het productieproces geen restafval. En: als Adidas slimmer inspeelt op trends en meer mogelijkheden biedt voor customization dan zal het aantal onverkochte producten verminderen. En dat scheelt een hoop zinloze milieu-impact. Alleen al de Nederlandse modesector houdt jaarlijks 21,5 miljoen kledingstukken over, blijkt uit berekeningen van MVO Nederland.

Adidas verwacht dit jaar wel 5.000 paar van de Futurecraft 4D te maken en in 2018 zelfs 100.000. Daarmee laat het sportmerk concurrenten zoals Nike en Under Armour ver achter zich. Met hun 3D printers wisten ze tot nu toe alleen prototypen, minicollecties en speciale items voor celebs op de markt te brengen.

Eén voor één
Als het gaat om duurzaamheid is de massaproductie van 3D geprinte sneakers niet het enige goede nieuws. Zo heeft Toms Shoes in 2016 veertien miljoen kinderen aan een nieuw paar schoenen geholpen dankzij het one-for-one programma. Voor elke paar schoenen die je bij Toms koopt, geeft het Amerikaanse bedrijf namelijk een paar aan een kind dat zonder zit. Oprichter Blake Mycoskie en zijn team werken samen met ngo’s in zeventig landen over de hele wereld om op die manier een bijdrage te leveren aan de bestrijding van kinderarmoede.

Toms doet trouwens steeds meer goede dingen voor de wereld. Het one-for-one principe wordt inmiddels ook toegepast op de zonnebrillen en tassen die het label verkoopt. Koop jij een zonnebril, dan zorgt Toms dat een slechtziende wordt geholpen aan een bril of bij een oogoperatie. En dankzij de 14.000 tassen die Toms in 2016 verkocht, kregen even zo veel moeders begeleiding bij een veilige zwangerschap en bevalling. Daarnaast zijn er programma’s om producenten van koffie te voorzien van schoon drinkwater in hun dorp, en jongeren in de Verenigde Staten te beschermen tegen pesten. Bovendien investeert Toms in social entrepreneurs en start-ups die met hun werk bijdragen aan een duurzame samenleving.

Groen en eerlijk
Toms Shoes mag dan talloze goede doelen steunen, als het gaat om de eerlijke productie en duurzame materialen van de schoenencollecties is er nog een lange weg te gaan. Voor Alinda van Teeckelenburgh van het Nederlandse label PRETTY&FAIR zijn dat juist vanzelfsprekendheden. “Ik ben praktisch in een schoenendoos geboren, want mijn ouders werkten in de schoenenhandel. Ik werkte zelf al vijftien jaar in het schoenenvak toen ik besloot dat ik meer duurzame collecties wilde ontwikkelen. In de schoenenbranche lijkt het – net als in de modesector – de laatste jaren steeds meer te gaan over zo goedkoop mogelijk produceren. Het gaat naar mijn idee veel te weinig over het hoe, wie, wat, waar en door wie.”

PRETTY&FAIR produceert de damesschoenen, laarzen en tassen in een kleine familiefabriek in Portugal waar de werknemers een eerlijke loon krijgen en onder fatsoenlijke omstandigheden werken. De schoenen zijn zo veel mogelijk van ecologische, duurzame en biologisch afbreekbare materialen. “Een schoen bestaat uit heel veel verschillende onderdelen. Denk aan de buitenzool, binnenzool, voering, rits, neusversteviging en hiel. Dus het is een hele zoektocht en uitdaging om álle onderdelen te verduurzamen,” vertelt Van Teeckelenburgh. De collecties van PRETTY&FAIR  zijn gemaakt van biologisch leer, afkomstig van Europese runderen, dat op een natuurlijke manier wordt gelooid. Bij traditionele leersoorten worden voor het looiproces veel chemicaliën gebruikt. Bovendien is de leerproductie in landen zoals Bangladesh
verre van mensvriendelijk: net als in de textielsector vinden ook in de leerindustrie veel misstanden plaats.

De schoenen van bioleer zijn ook beschikbaar in een volledig diervrije variant. De vegan collectie bestaat uit zo veel mogelijk ecologische materialen. Bij het lijmen worden bovendien geen chemische oplosmiddelen gebruikt. De vegan materialen hebben dezelfde eigenschappen als leer, benadrukt Van Teeckelenburgh. “De schoenen zijn ademend en antibacterieel. Als vegetariër vind ik het extra leuk om aan een vegan schoenencollectie te werken en te merken dat je helemaal geen leer nodig hebt om comfortabele, fantastische schoenen te maken van hoge kwaliteit.”