Frankrijk en Italië staan bekend om hun indrukwekkende modetraditie – en hun buitengewone stijlgevoel. Tegenwoordig spelen ook Spanje, de Verenigde Staten, Zweden en vele andere landen een sleutelrol in de modewereld. En op gebied van duurzame kleding is er nog veel meer moois te ontdekken.

Brazilië

Gisele Bündchen, Pelé, carnaval, het Amazone-gebied. Uit Brazilië komen fraaie dingen. Ook de Havaianas, de vrolijke strandslippers die het Braziliaanse merk al ruim vijftig jaar op de markt brengt. Jaarlijks gaan er ruim 250 miljoen paar van deze flip-flops over de toonbank. Het grootste deel daarvan komt terecht in het zonnige land zelf. Maar ook Jean Paul Gaultier, David Beckham, Kate Moss, Jude Law en vele andere celebs hebben de slippers in de kledingkast staan. Bovendien is Havaianas van plan om de wereldwijde markt te veroveren met zonnebrillen, shirts en broeken. Daar zit ook een groen tintje aan, want het bedrijf doneert één procent van de winst aan projecten ter behoud van het regenwoud.

Een andere manier waarop in Brazilië mode en duurzaamheid samengaan is via projecten zoals van C&A. De Nederlandse retailer werkt de komende jaren sa-men met het duurzame initiatief Malha in Rio de Janeiro. Tien kleine kledingmerken uit de stad worden geholpen om stappen te zetten richting duurzame productie. C&A en Malha ontwikkelen bijvoorbeeld een upcycling hub waar de labels methoden kunnen toepassen om van afgedankt textiel nieuwe must-haves te maken.

Madagaskar

450 miljoen dollar. Dat is de waarde van de jaarlijkse goudproductie in Madagaskar. Het eiland staat niet alleen bekend om de rijke biodiversiteit, maar om de aanwezigheid van vele kostbare grondstoffen. Van saffier en robijn tot smaragd en goud. De kleinschalige, ambachtelijke goudwinning wordt van oudsher geassocieerd met sociaaleconomische kwesties zoals gezondheidsproblemen, onveiligheid, mensensmokkel en kinderarbeid. Gelukkig zijn er in Madagaskar inmiddels steeds meer initiatieven om de handel in goud en edelstenen eerlijk te maken. Op die manier helpt de goudwinning lokale gemeenschappen in ieder geval aan een inkomen.

Op dit moment moeten we voor fair trade gouden sieraden toch echt naar Oeganda of Peru, waar zich fair trade gecertificeerde goudmijnen bevinden. Vanuit een speciaal programma van Solidaridad worden 26 mijnbouwgemeenschappen, verspreid over vijf landen, geholpen om de goudwinning eerlijk, veilig en milieubewust te maken.

Verenigde Staten

Kopen, doneren, werken. Dat is de gedachte achter Mitscoots Outfitters. Het modemerk uit Texas produceert lokaal kledingstukken, die dak- en thuislozen verpakken en versturen naar de kopers. Voor elk verkocht item doneert het bedrijf ook nog eens een exemplaar aan iemand in een kwetsbare situatie. Want de oprichters zijn ervan overtuigd dat schone kleding – na voedsel en een bed – de eerste levensbehoefte is van daklozen. En dat ze met hun kledingmerk kunnen bijdragen aan lokale werkgelegenheid voor mensen in opvanglocaties.

De collectie van Mitscoots Outfitters bevat T-shirts en hemden, maar ook babysokken, petten, hand-schoenen en sjaals. De collecties worden verkocht in winkels in diverse Amerikaanse steden en via een webwinkel. Er wordt gewerkt aan verkooppunten in andere landen. Als we afgaan op het succes van Toms, dat schoenen, tassen en brillen verkoopt volgens een vergelijkbare One for One-methode, kan het niet lang duren totdat we ook in Europa bij Mitscoots Outfitters kunnen winkelen.

Duitsland

In het Duitse Ansbach is de Speedfactory van Adidas verrezen. De gerobotiseerde fabriek, waar dankzij de hightech productiesystemen niet meer dan 160 mensen werken, heeft in 2016 de eerste vijfhonderd schoenen afgeleverd. En dat is nog maar het begin; Adidas heeft aangekondigd jaarlijks zo’n 500.000 paar schoenen te produceren in de Speedfactory. De fabriek sluit aan op het duurzaamheidsbeleid van Adidas. De innovatieve productielocatie kan de Europese markt van dichtbij bedienen. Dat vermindert de uitstoot van broeikasgassen die ontstaat bij het transport in de kledingproductieketen.

Niet alleen Adidas, ook andere Europese en Amerikaanse modemerken werken aan de introductie van geautomatiseerde lopende banden in lokale fabrieken. De banen van miljoenen kledingarbeiders in Vietnam en Cambodja staan daardoor op de tocht, waarschuwde de International Labour Organisation recent in een rapport over zogenoemde sewbots (naairobots).

Sewbots zijn goedkoop en betrouwbaar, en leveren

hoogwaardige producten. Bovendien kan de techniek worden toegepast in fabrieken dichtbij de afzetmarkt. Dat maakt het productieproces snel – ook nog eens zonder dat een modelabel het risico van reputatieschade loopt als gevolg van productie in lagelonen-landen, maar dat gaat wel ten koste van de werkge-legenheid in Azië. Adidas maakt zich daar vooralsnog geen zorgen om. Het Duitse merk verwacht nog altijd zo’n dertig miljoen paar schoenen per jaar op andere plekken in de wereld te maken.

Typisch Nederlands

Nederland mag internationaal beroemd zijn met Delfts blauw, ook het indigo van ons denim is vermaard. Dat schrijft de Nederlandse hoogleraar Anneke Smelik in haar nieuwe boek Delft Blue to Denim Blue: Contemporary Dutch Fashion. De bundel laat zien hoe gevarieerd de Nederlandse modewereld is. Want ons land kent naast topcouturiers (zoals Viktor & Rolf en Jan Taminiau, die regelmatig jurken voor prinses Máxima ontwerpt), innovatieve ontwerpers (zoals Iris van Herpen, die internationaal bekend staat om haar 3D-geprinte collecties) en toonaangevende jeans labels (zoals G-Star), ook mainstream merken zoals C&A en Mexx. Duurzaamheid is in Delft Blue to Denim Blue geen expliciet thema. Maar we weten dat voor het gemiddelde Nederlandse bedrijf – of het nu gaat om Kuyichi of Zeeman – maatschappelijk verantwoord ondernemen een vanzelfsprekendheid is.

Eco-fashion Amsterdam

Sinds de introductie in 2011 is Mint een instituut geworden binnen de Modefabriek, het Amsterdamse Fashion Trade Event, dat dit jaar op 9 en 10 juli plaatsvindt.

Dankzij dit initiatief kunnen Nederlandse winkeliers die tijdens de beurs hun collecties inkopen eenvoudig duurzame kleding vinden. Een speciale afdeling van de beurs, die twee keer per jaar plaatsvindt in de Amsterdamse Rai, zet eco-fashion van Nederlandse ontwerpers en internationale merken in de schijnwerpers. De afgelopen jaren presenteerde Mint onder meer merken als People Tree, Komodo, Monkee Genes.

(Engeland), We Are Islanders (Ierland), Anne Gorke (Duitsland), Copain Copine (België) en Underprotection (Denemarken). Mint toonde ook duurzame lifestyleproducten
van bijvoorbeeld Fine Flavour Chocolate, Seepje (wasmiddel), Bottellicious (drink- en thermosflessen) en WOO (kaarsen).

Volgens de Modefabriek heeft Mint ertoe geleid dat een derde van de inkopers van de beurs interesse heeft in duurzame collecties. Uit onderzoek zou ook blijken dat 75 procent van de beursbezoekers van plan is om de komende jaren meer items van duurzame merken in te kopen. Om die reden is Mint sinds dit jaar geen afzonderlijke afdeling meer op de beursvloer. “Vanaf 2017 worden duurzame merken een integraal onderdeel van de Modefabriek en worden niet langer gepresenteerd in een apart segment. Wij benadrukken dat er niet zoiets is als mode en duurzaamheid – ze zijn één,” aldus een persbericht van het merk en het event.