Paddenstoelen als duurzaam alternatief voor leer. Herbruikbare verpakkingen van gerecyclede materialen waarmee webwinkels hun bestellingen op een milieuvriendelijke manier bij klanten kunnen afleveren. Een systeem om bedrijfskleding te wassen zonder dat er water voor nodig is. De jonge ondernemers met deze ideeën krijgen dit jaar een bijzonder steuntje in de rug. Ze behoren tot twaalf start-ups die uit honderden inzendingen zijn geselecteerd om gebruik te maken van het programma Fashion for Good. Dit initiatief van C&A, innovatieplatform Plug and Play en Kering (het bedrijf achter luxemerken zoals Yves Saint Laurent, Gucci en Stella McCartney) helpt de jonge ondernemers om hun innovatieve business verder te ontwikkelen. Zodat ze uiteindelijk voldoende slagkracht ontwikkelen om de modewereld ingrijpend te verduurzamen.

Naast de deelnemers aan het accelerator programme van Fashion for Good staan nog talloze andere innovatieve ondernemers te trappelen om de kledingindustrie groener en eerlijker te maken. Neem Sewbo, een Amerikaanse start-up die kleding door robots wil laten maken. De robots kunnen het kledingproductieproces efficiënter, schoner en veiliger maken. Met de techniek van Sewbo is een t-shirt al in dertig minuten klaar. En de robots kunnen natuurlijk dag en nacht werken, onder allerlei omstandigheden. Sweatshops zullen straks tot het verleden behoren, denkt Sewbo-oprichter Jonathan Zornow. 

De Nederlandse start-up The Post-Couture Collective heeft ook een oogje op robots. Via de website kan je een ontwerp op maat downloaden en het kledingstuk

zelf in elkaar zetten. Je ontvangt ook een digitaal bestand van het ontwerp, zodat je er altijd later weer een kopie van kunt maken in een Makerspace, een plek waar 3D-printers of lasercutters het kledingstuk produceren. Het idee: als we zelf betrokken zijn bij het maken van een kledingstuk, zullen we er meer waarde aan toekennen, waardoor we er zorgvuldiger mee zullen omgaan. En dus minder vaak nieuwe kleding kopen en minder snel kleding afdanken. En dat is natuurlijk heel goed voor het milieu.

Breien in 3D

Robotisering speelt ook een rol in het Nederlandse initiatief Girl and the Machine, dat tijdens de Dutch Design Week de eerste collectie lanceerde. Het bedrijf van Rosanne van der Meer maakt gebruik van een 3D-knitting machine. Met deze techniek worden stoffen gebreid die zonder knippen of naaien om een driedimensionale vorm passen, zodat een perfect passend kledingstuk zonder naden ontstaat. Als klant kun je het ontwerp aanpassen aan je eigen wensen, met bijvoorbeeld precies de gewenste halslijn en lengtes. Het duurzame gehalte van deze werkwijze? Fashion on demand voorkomt dat er collecties worden gemaakt die vervolgens niet worden verkocht – en mogelijk zelfs in de vuilverbranding terecht komen.

De Britse start-up Kniterate gaat zelfs een stap verder: met de digitale breimachines van de start-up kan je zelf kledingstukken ontwerpen én maken. Daarvoor ontwikkelde initiatiefnemer Gerard Rubio een compacte, betaalbare en eenvoudig te bedienen apparaat waarmee je in je eigen huis – of in een Makerspace in de buurt – sjaals, petten, jurken, truien en nog veel meet maatkleding kunt laten breien.

Personal shoppers

De duurzame mode die in de belangstelling staat van start-ups gaat niet alleen over het produceren van kleding. Er wordt ook ingehaakt op de manier waarop wij met onze garderobe omgaan. Zo verbindt de personal shopping service van Wearwell consumenten met merken die aansluiten bij de waarden die zij belangrijk vinden. Hoe het werkt? Je vult een uitgebreide vragenlijst in over je kledingvoorkeuren. Bijvoorbeeld over de kleuren en prints die je mooi vindt en de prijs die je voor een item wilt betalen. De stylisten van Wearwell selecteren kledingstukken die aan je wensen voldoen en sturen die op. Alles wat je niet bevalt, kan je terugsturen. Het grote verschil met vergelijkbare personal shopping websites is dat Wearwell rekening houdt met je voorkeuren voor milieuvriendelijke en sociaal verantwoorde merken.

Door consumenten het speurwerk naar mooie, groene en eerlijke kleding uit handen te nemen, wordt het veel gemakkelijker om verantwoord met mode om te gaan, denken oprichters Erin Houston en Emily Kenney. En het lijkt erop dat ze een snaar geraakt hebben. De crowdfunding campagne van Wearwell haalde in een mum van tijd tienduizenden dollars op.

Een andere bijzondere manier van online shopping is te vinden bij LOT, een modevariant op de maaltijdboxen en groenten- en fruitabonnementen die we inmiddels goed kennen. Ook voor kleding en cosmetica bestonden al pakketten en abonnementen. Het bijzondere aan LOT, dat in het voorjaar van 2017 van start ging op LOT2046.com, is dat elke maandelijkse zending volledig uit zwarte basisitems bestaat. En dat je er een speciale SoundCloud playlist bijgeleverd krijgt. In premium editions van het abonnement zijn ook accessoires en cosmeticaproducten opgenomen. Van rugtassen en portemonnees tot tandenborstels en manicure sets. Allemaal vanuit het idee dat LOT alles bij je thuisbezorgt om je dagelijkse leven makkelijker te maken.

Het duurzame tintje van LOT zit in de details. Zo zijn alle items van LOT op elkaar afgestemd, zodat je een garderobe opbouwt waarmee je lang vooruit kunt. Bovendien zet het abonnement een natuurlijke rem op overconsumptie, omdat het nieuwe aankopen doseert. Zo krijg je maximaal een keer per jaar een jas en een keer per kwartaal een nieuwe broek. Daarnaast is ook over de afvalfase van onze kledingkast nagedacht: afgedragen items kan je simpelweg terugsturen aan LOT, zodat er iets nieuws van kan worden gemaakt. Dat zal ongetwijfeld ook zwart zijn. Daar is niks mis mee. Want zeggen we niet allang dat groen het nieuwe zwart is?