Duurzaam en groen de bühne op
Tekst: Angelique van Os | Foto’s: Liesbeth Wouters, Tom ten Seldam, e.a.
Wereldwijd zijn er gelukkig al aardig wat muzikanten die zich bewust zijn van hun omgeving. Denk bijvoorbeeld aan Sting, Herbie Hancock, Jack Johnson, The Green Music Group, Radiohead en John Butler. Immers, muziek geeft energie en roept emoties op, maar we staan er minder bij stil dat het ook energie kost en Co2 uitstoot. En we zijn ons ook niet altijd bewust van de maatschappelijke impact, want ook al spreken mensen niet dezelfde taal, muziek verbindt mensen. Ook in Nederland zijn er artiesten en organisaties die ‘green minded’ zijn en daarvan hebben we een kleine selectie gemaakt.
Renske Taminiau
Zangeres Renske Taminiau was er even een tijdje uit met haar eigen werk. Wel schreef ze achter de schermen voor artiesten als Ruben Hein, Trijntje Oosterhuis en Do. Maar na zeven jaar is ze terug met haar derde album What Stays When The Lights Go Out. Een enerzijds dromerig album met verstilde kleine songs en anderzijds verrast ze met een aantal beat-achtige stukken. Het conceptalbum belicht met twaalf songs de titel vanuit verschillende kanten: verlies, berusting, verandering, ouder worden, het einde van relaties en toekomstmuziek. Ze stelt vragen als: wat is hoopvol en hoe gaan we verder met leven? Op welke manier doen we dat? Daarnaast combineert Renske haar skills als beeldend kunstenaar met zelfbedachte korte films. De titeltrack is een ode aan en geïnspireerd op wijlen Wubbo Ockels en wordt begeleid met privé-beelden van de astronaut. De eerste Nederlander die in 1985 de ruimte in schoot, werkte ooit samen met gitarist Jan Akkerman aan een concert op vliegenergie. Zijn laatste breekbare en emotionele woorden waren: Save the Earth. In nagedachtenis hiervan was er eind vorig tot begin dit jaar de gelijknamige theatertournee te zien, met artiesten als Bert Heerink, Jörgen Rayman
en weerman Reinier van den Berg. Ook Renske eert Ockels voorbeeld in duurzaamheid en gaf een green concert op 25 mei in Museum Voorlinden, waarbij de speelapparatuur werd aangedreven door een auto en scooter op waterstofenergie. Dit is een samenwerking met de TU Delft. Renske hoopt in de toekomst meer soortgelijke innovatieve concerten te gaan geven. Zo is ze in ieder geval te bewonderen tijdens de Uitmarkt in het Concertgebouw en tourt ze in de herfst langs Nederlandse filmhuizen.
Meer info: rensketaminiau.nl
Florian Wolff
Iemand die al aardig wat jaartjes heel bewust en zo min mogelijk zijn voetafdruk achterlaat, is Florian Wolff. De singer-songwriter stond diverse keren op grote festivals als Lowlands, en vond dat het anders moest met al die verspilde energie. Zo ontwikkelde hij een doordacht plan waarvoor hij bedrijven uit de duurzame sector benaderde. Hiervoor ontving hij zonnepanelen, kleine windmolens en fietsinstallaties en daarmee realiseerde hij The Green Tour. Dit is een mobiel podium dat draait op wind- en zonne-energie, én waarbij het publiek een belangrijke rol speelt door al fietsend energie op te wekken met een kleine generator. Alles wordt vervoerd op een truck die rijdt op biobrandstof en tijdens concerten gebruikt hij louter LED-verlichting.
Florian geeft ook veel kleinschalige concerten met alleen de fiets – The Green Machine-, die gemaakt is van gerecyclede componenten van een e-bike axis, een auto accu en transformator.
Florian’s albumcovers zijn gemaakt van gerecycled papier met bio-inkt. Ook gaat hij regelmatig de barricade op bij klimaatacties en protesten. Zo bewerkte
hij vanaf 2016 met het Klimaatkoor bestaande songs om de problematiek onder de aandacht te brengen. In een interview op LaatBloeien.nl zegt de troubadour: “We denken tegenwoordig dat we los staan van de natuur, maar de echte verbinding die verloren is, is de verbinding met onszelf. We doen allemaal alsof we een
top leven hebben op Facebook en Instagram. Maar de onderzoeken wijzen uit dat we de ene na de andere welvaartsziekte ontwikkelen, van burn-out tot obesitas. Let’s be real!” en:
“Muziek verbindt mensen met elkaar en met hun omgeving. als we vanuit verbondenheid met dingen omgaan, dan zouden we denk ik veel harmonieuzer leven.”
Florian gaat zelfs nog een stap verder: hij geeft les en wijst jonge muzikanten op de Sustainable Development Goals als richtlijnen voor een eerlijke wereld, waarin zeventien internationale doelen centraal staan, zoals geen honger, geen armoede, gender gelijkheid, gelijk onderwijs en duurzame dorpen en steden. De muzikant gaat terug naar de kern, waar het in het
leven eigenlijk om draait: een goede, stabiele en rustige
basis zonder afleiding en overbodige prikkels. Houd hem ook in het najaar in de gaten, want dan verschijnt zijn nieuwe album When Silence Awakes.
Meer info: florianwolff.com
Qeaux Qeaux Jones
Singer-songwriter Qeaux Queaux Jones (spreek uit als Coco Jones) staat bekend als een pittige dame die geen blad voor de mond neemt. Ze is vooral actief op sociale media en daarbij valt direct op hoe zeer ze betrokken is met de wereld, de natuur en dierenleed. Ze deelt regelmatig heftige filmpjes en foto’s van mensenrechtenorganisaties en van dieren die moeten leven in ontbering. Confronterend, maar nodig om mensen wakker te schudden, vindt de zangeres. In haar muziek, dat een mix is van alternatieve rhythm & blues, soul, gospel en een vleugje film noir, komen ook dergelijke onderwerpen naar voren.
Ze omschrijft zichzelf op haar website als volgt: “Ik ben een intuïtionist, een maker, een coach, een spreker, een schrijver, een getuige, een artivist, een muzikant, een rebel en ik ben veganist om de juiste redenen.
Ik geef alleen om eerlijkheid en een echte connectie.” Dat is een aardig statement. Tevens beheert ze op Facebook de Veganatics Nature to Nature pagina, waar ze allerlei gezonde en lekkere gerechten deelt. Hopelijk werkt ze ook weer aan nieuw materiaal, want naast die bevlogen spirit zien en horen we Qeaux Qeaux toch ook graag weer op het podium staan.
Meer info: qeauxqeauxjoans.com
Lucas Dols
Bassist Lucas Dols is als sideman veel te zien bij uiteenlopende artiesten als Room Eleven, Lilian Hak, Miss Molly and Me en Renske Taminiau. Naast het vele spelen is Lucas zeer bevlogen met zijn eigen stichting Sounds of Change waarvoor hij met name afreist naar het Midden-Oosten. Hij richtte deze organisatie op in 2016 om docenten en hulpverleners in bijvoorbeeld conflictgebieden, vluchtelingenkampen en of verwoeste steden te trainen in het toepassen van muziek met veelal getraumatiseerde kinderen. Het gaat hierbij met name om landen als Syrië, Jordanië, Libanon, Grieken-
land en Turkije. Zodat deze kinderen weer plezier, hoop en creativiteit in zichzelf en elkaar ontdekken. Zodat kinderen kunnen helen, want muziektherapie staat bekend om een helende werking. De bassist stimuleert met zijn speciale trainingen en workshops de emoties van kinderen, wanneer woorden tekort schieten of te moeilijk zijn. Zo was er een Syrisch meisje dat niet meer sprak, maar helemaal opfleurde door de muzieklessen. Een ander voorbeeld is dat Lucas een jam geeft met afval. De kinderen krijgen de opdracht om afval te zoeken op straat en vervolgens gaan ze er groepsgewijs kijken. In een interview met Maatschappij&wij.nl zegt hij: “Het is grappig dat kinderen een flesje alleen zien als een waterflesje. Maar je kunt er ook grind in doen en dan is het een shaker. Dus eigenlijk gaan we de omgeving anders bekijken, waardoor er nieuwe mogelijkheden ontstaan.”
Meer info: lucasdols.nl/soundsofchange.org
Musicians without Borders
Ook de organisatie Musicians without Borders werkt al sinds 1999 wereldwijd met kinderen en volwassenen in (voorheen) conflictgebieden. Hierbij gaat het niet alleen om trainingen en workshops, maar werkt een groter team aan langdurige programma’s en projecten. Oprichtster en directeur Laura Hassler, vertelt dat na educatieve training de lokale gemeenschap de projecten overneemt en daarmee een eigen plek krijgt onder de mensen. “We hebben een rockschool opgezet in de etnisch verdeelde stad Mitrovica (Kosovo). Dit is inmiddels een vast onderdeel geworden van de lokale gemeenschap, wat mensen – met onze ondersteuning – zelfstandig runnen. In Palestina werken we met gemarginaliseerde jongeren en kinderen in vluchtelingenkampen, geïsoleerde dorpjes, in weeshuizen en ziekenhuizen. Zo is er zelfs een dove docent die met kinderen met een beperking werkt aan muziek”, vertelt de directeur. Ook is de organisatie actief in El Salvador. Hier traint een team voor het derde jaar honderd muziekdocenten. Dit kleine land, in Centraal-Amerika, is na de brute burgeroorlog in 1980-1992 geteisterd door bendegeweld. Samen met UNICEF en de overheid zet Musicians without Borders muziek als middel in zodat kinderen minder kwetsbaar zijn en zich beter kunnen weren tegen bendes. Laura: “Het is soms pittig maar heel dankbaar werk. Mensen hebben vaak veel meegemaakt. Ook zijn we actief met het Rwanda Youth Music programma, op uitnodiging van de lokale partner We-ACTx for Hope, om jonge mensen te ondersteunen die leven met HIV. Tijdens en na de genocide, nu 25 jaar geleden, zijn veel kinderen geboren met HIV. Deze tweede en soms derde generatie vindt troost en vreugde door muziek te beoefenen, dan wel les te geven aan jongere kinderen.”
Meer info: musicianswithoutborders.org
Roos Blufpand
Haar vorige album Hoe Dan (2015) nam ze op in een boerderij met groene stroom. Ze heeft een flink puntenlijstje hoe dit duurzaam geproduceerde album tot stand kwam. Het gaat hier om singer-songwriter Roos Blufpand (26). Inmiddels is haar derde plaat, Kleed Me Uit, een feit en hierbij staat haar artistieke vrijheid centraal. De zangeres tourt volop door het land en doet dat op eigenzinnige wijze: het podiumdecor bestaat uit zwerfafval. In een interview met Theo Hakkert van Tubantia vertelt ze dat ze veel aandacht schenkt aan de problemen rondom plastic. Als ambassadeur van de Plastic Soup Foundation zet ze zich hier actief voor in. Ze kiest voor haar idealen: van vegetariër is ze overgestapt naar het veganisme, om de impact op dierenwelzijn en het milieu te beperken. Touren doet ze in een bus die rijdt op groen gas en Roos is ook ambassadeur van Orange Gas. Voor nog meer duurzame inspiratie: roosblufpand.nl
Maite Hontéle & Music Meeting
Tijdens het jaarlijkse pinksterweekend staat in Nijmegen
wereldse muziek centraal met de Music Meeting. Trompettiste Maite Hontéle is sinds kort een van de nieuwe programmeurs. Ze is zelf een grote naam in de wereld van latinjazz en salsa, waarbij ze haar eigen draai geeft aan Cubaanse en Colombiaanse traditionele stijlen als de son, cubano, urbana, changuï en rumba.
Met haar vorige plaat, Déjame Así, was ze genomineerd voor een Latin Grammy en voor haar jongste kind, Cuba Linda (2018), ontving ze heel recent de belangrijkste Cubaanse muziekprijs, de Premio Cubadisco.
Deze vrolijke en pientere dame zet zich samen met het festival bewust in voor duurzaamheid. Maite licht toe: ”We geven musici die met de trein naar het festival komen een subsidie daarvoor. Daarnaast vindt het evenement plaats in het Nijmeegse Park en luidt ons motto dat je ‘struint’ door de muziek en het park. Hierin is ook een botanische tuin en één van de podia ligt daarachter verscholen. We willen dus dat de bezoeker echt het groen verkent. Ik ben zelf ook behoorlijk bewust bezig: ik eet veganistisch en koop bijna niets
nieuw. Alles wat je koopt heeft een voorgeschiedenis en ik weiger mee te doen aan dat systeem. Soms is dat lastig, maar ik probeer het! De afgelopen jaren vloog ik de wereld rond en daar voelde ik me niet lekker bij. Ik ben blij dat ik vanwege mijn nieuwe werk als programmeur minder hoef te vliegen. Als het kan pak ik de trein.”
Meer info: maitehontele.com & musicmeeting.nl