Rust in mijn hoofd zodat ik naar mijn intuïtie kan luisteren en daar creatief mee aan de slag kan. Ik ben heel benieuwd of ik dat kan, want ‘loslaten’ is een van mijn zwakke punten als werkende moeder van drie kinderen. Zelfs toen een verpleegster tijdens de bevalling van mijn dochter tegen me zei ‘laat het los’ had ik geen idee wat ze bedoelde. Aan de locatie van de cursus intuïtief schilderen ligt het niet. Het atelier van kunstenares Marian Bax, die de cursus verzorgt, ligt in de groene omgeving van Nijmegen en kijkt uit op een prachtig onderhouden parkachtige tuin. ‘Plezier en vrijheid staan voorop bij intuïtief schilderen, ervaring met schilderen is niet nodig’ belooft de website, dus ik begin als leek in het schilderen onbevangen aan deze creatieve  dag.

Het huis en atelier van Marian Bax hangen vol met haar expressieve schilderijen. De kleuren en beweging van de werken fascineren me. “Schilderen is voor mij altijd een zoektocht in kleur en compositie”, vertelt Marian die naast kunstenares ook communicatietrainer en coach is. “Toch heeft de kunst me altijd getrokken. Als klein meisje speelde ik al ‘kunstenaresje’ en plakte ik de papiertjes waarop ik tekende met plakbandjes tegen de muur ‘want zo doen echte kunstenaars dat’.”     

Vanuit het gevoel

Om haar enthousiasme over het schilderen te delen, organiseert Marian de cursussen intuïtief schilderen. “Ik wil mensen met oefeningen  uitdagen om te schilderen vanuit hun gevoel. Zo werk ik zelf ook, ik begin zonder vastomlijnd idee en het creatieve proces bestaat voor mij vooral uit kijken, voelen, kiezen en dan doen.. Ik laat me bij mijn werk door mijn gevoel leiden.

Soms lukt het niet en moet ik een schilderij een tijd wegleggen tot ik weer inspiratie krijg; door een andere gemoedstoestand bijvoorbeeld of door simpelweg het schilderij een halve of kwart slag te draaien. Een enkele keer krijg ik wel eens een opdracht om een schilderij te maken dat bij de ‘nieuwe gordijnen’ past, maar dat werkt bij mij niet.”

Adem van de geest

De groep cursisten is compleet, de meeste deelnemers zijn ervaren schilders. De een maakt minutieus nageschilderde stillevens en wil leren hoe ze meer ‘los kan laten’, de ander wil zijn gevoel beter gebruiken tijdens het schilderen. Dat blijkt later, want geheel tegen wat we allemaal gewend zijn, begint Marian de bijeenkomst niet met een introductieronde ‘omdat we dan nog vast blijven zitten in de rol die we dagelijks op ons nemen’. Ze begint de dag liever met toepasselijke muziek, in dit geval het nummer Inspiratie (de adem van de geest) van Mathilde Santing.

Meditatieve oefening

Voordat we onze plek achter de ezel innemen, krijgen we een meditatieve ontspanningsoefening om los te komen van onze gedachten. Volgens opdracht voer  ik mijn negatieve gedachten af via mijn ruggenwervel en probeer ik nieuwe energie via mijn kruin binnen te laten stromen. Marian leidt ons via een trap en door een regenboog naar ‘onze eigen plek’, waar we de kleuren en vormen kunnen observeren. De terugweg vanuit deze meditatieve plek maak ik gehaast, trap op, treden tellen en ik ben boven om te merken dat de andere cursisten nog bezig zijn met de observatie van hun plek. Het loslaten lukt me blijkbaar nog niet helemaal en ik ben nieuwsgierig of ik dankzij deze oefening creativiteit heb aangeboord.

Voor mijn eerste schilderij kies ik voor roze en geel, kleuren die normaal gesproken niet dichtbij me staan. Ik probeer de onbevangenheid vast te houden en naar mijn gevoel te schilderen maar merk dat ik me toch richt op vastomlijnde vormen en objecten: bloemen, lucht, licht. Het resultaat bevalt me wel, maar heb ik me nu laten leiden door mijn intuïtie of door de schilderijen van Marian Bax zelf?

Muziek als inspiratiebron

De tweede oefening staat in het teken van muziek: hoe beïnvloeden verschillende soorten muziek het schilderen? Marian vertelt dat er in haar atelier altijd muziek klinkt als ze aan het werk is. “Muziek is een grote inspiratiebron voor mij, naast mijn fascinatie voor grillige en organische vormen.” We schilderen begeleid door de klanken van klassieke en Boeddhistische muziek en ik merk dat ik bij de verandering van muziek ook onbewust andere kleuren of vormen kies. Als Tina Turner wordt ingezet, blokkeert mijn inspiratie en ga ik even naar buiten om te genieten van de prachtige natuur in deze omgeving. 

De twee werken die we hebben gemaakt, worden voor de pauze buiten neergelegd zodat we elkaars werk met wat steekwoorden kunnen beoordelen. Het ‘bloemen’schilderij dat ik na de meditatie heb gemaakt, krijgt woorden als vrolijkheid, verliefdheid, natuur en vakantie mee en ook het schilderij dat tijdens de muziek is ontstaan, wordt tot mijn verrassing met positieve thema’s geassocieerd. 

Evenwicht aanbrengen

Vervolgens vraagt Marian Bax ons om van plek te wisselen en verder te gaan aan het werk van een ander. De hele groep beleeft veel plezier aan deze opdracht die wat lef vergt. Waar de een de lege ruimte op het doek gebruikt voor eigen invulling en de ander details toevoegt aan het bestaande werk, merk ik dat ik vooral evenwicht wil aanbrengen in de schilderijen. Ik schilder breuklijnen en probeer met kleur of licht of balans te brengen in de werken. “Ik kijk altijd met veel interesse naar deze opdracht”, zegt Bax. “Je ziet veel van het karakter terug in de manier waarop iemand aan het schilderij van een ander werkt.”  

Inspirerend

Het eind van de dag wordt gevierd met een laatste schilderij en een glaasje wijn, de cursisten en Marian Bax kijken terug op een geslaagde en inspirerende bijeenkomst. Evaluerend laten de cursisten weten dat muziek erg veel doet met inspiratie of dat loslaten betekent dat emoties beter gekanaliseerd worden bij het schilderen. Ik merk dat ik nog steeds moeite heb met loslaten. maar dat ik na deze inspirerende dag wel meer opensta voor de ‘adem van de geest’. Terwijl ik door de weilanden naar huis rijd, laat ik ontspannen alle kleuren en vormen van de omgeving op me inwerken en neem ik me voor om vaker te schilderen.  

www.marianbax.nl