Tekst: Bert van Ruitenbeek

De wetenschap reikt ons de antwoorden op de waarom vraag van Timmermans aan: klimaatontwrichting, dramatisch verlies van biodiversiteit, alarmerende toename van obesitas.

Ontsnappingskunstenaars

Als politici niet helder en eerlijk communiceren over de noodzaak om deze problemen aan te pakken, en daarop hun ideeën en plannen baseren, dan ligt het speelveld open voor zelfverklaarde Houdini’s die gewoon de ongemakkelijke waarheden als ‘fake news’ terzijde zetten en het comfort bieden van eenvoudige ontsnapping aan de werkelijkheid. Die ontsnapping is echter van korte duur en zal onze gang naar ecologische en sociale rampspoed in een ongekende stroomversnelling brengen.

Maar achter de terechte waarom vraag van Frans Timmermans zit nog een vraag verscholen die we ons zelf kunnen stellen. Waarom zijn we zo in de ban van geld, materie en technologie geraakt, dat we de verbinding met het levende – de onzichtbare natuurkrachten die het leven dragen- steeds verder dreigen te verliezen?

Legobouwdoos

Planten, dieren, mensen, worden gereduceerd tot een aantal meetbare stoffen/moleculen waar we proberen alles uit te verklaren en begrijpen. En dan gaan we die planten en dieren vervolgens als een soort legobouwdoos zien, waarmee we enthousiast gaan manipuleren.

Dit ‘verdingen’ van alles wat leeft, mist de essentie van wat ons tot levende wezens op een levende aarde maakt. Dat is ook de reden waarom deze technieken zoals genetische modificatie vaak ernstig tekortschieten. Ze gaan uit van het maakbare en controleerbare vanuit het laboratorium, in plaats van zorgvuldig waar te nemen en mee te bewegen met de levende interacties en ritmes van de natuur.

Waarneming

Biodynamische boeren werken niet alleen met wat meetbaar, weegbaar en telbaar is, maar juist ook met de invloed van de voor ons onmeetbare energieën die het leven vorm geven. De invloeden van onze planeten, de levende interacties tussen bodem, plant, dier, mens en landschap. Biodynamische boeren doen dat door vooral heel goed waar te nemen, wetend dat je bijvoorbeeld een kompas nooit kunt begrijpen door het open te maken en te onderzoeken. Hoe meer we ons blindstaren op stofjes, het reductionistische denken, hoe meer we ons zicht op de levende werkelijkheid verliezen. We gaan ons zelfs met torenhoge kosten een toekomst op de kale Mars planeet voorstellen, terwijl ondertussen vruchtbare bodems op de aarde in woestijnen veranderen.

Verbinding

Het kunnen doorgeven van ons leven op aarde staat letterlijk op het spel als we ons niet met het levende, de levende natuur op onze aarde kunnen verbinden.

We houden ons nog steeds vast aan het korte termijn winst gedreven economisch systeem, terwijl dit de aanjager is van onze ecologische en morele crisis met verlies van de natuurlijke hulpbronnen die het leven in stand houden en verlies aan verbinding met elkaar en met de natuur.

Alleen als we het leven koesteren, zullen we het behouden en doorgeven aan nieuwe generaties. Een  inclusieve, levende landbouwcultuur zoals de biodynamische landbouw kan hier de motor van zijn. Frans Timmermans is vanuit Europa bereid ons te helpen met zijn ‘farm to fork’ strategie om biologische landbouw ruim baan te geven. Nu nog onszelf in de spiegel aankijken en moedige politici en beleidsmakers zoeken die het eerlijke verhaal vertellen en ernaar handelen.

Bert van Ruitenbeek, directeur Stichting Demeter

Demeter is het kwaliteitskeurmerk voor biodynamische landbouw en voeding