De listige lynx is fotogeniek
Tekst: Frans van der Beek | Beeld: Pixabay
Zwijgend en geduldig staan de fotografen op een kluitje in het Nationale Park Sierra de Andujar in Spanje. Die stilte is belangrijk, want ze loeren op de lynx en die heeft uitzonderlijk scherpe gepluimde oortjes. Een foto van een lynx is een trofee, want het dier laat zich maar moeilijk betrappen omdat hij pas in de schemering en nacht op pad gaat. De Lynx is een katachtige met het formaat van een wolf. En een lust voor het oog!
Daarom turen de fotografen in het dichtbegroeide naaldwoud om een glimp van de schoonheid op te vangen. Die kans is groter dan ooit, want er struinen nu zo’n duizend exemplaren in dit park. Rond de eeuwwisseling waren dat er nog maar 208. Dankzij een populatieprogramma van de EU is dit beschermde dier weer flink in aantal gegroeid. Er is nu zelfs een complete eco-industrie rond de lynx ontstaan met gidsen en lodges. Dat is een opsteker voor dit gebied en de economie, want ook in Spanje ontvolkt het platteland.
Vlekken als identiteit
De lynx staat hoog op de poten, heeft karakteristieke bakkebaarden, oren met pluimpjes en een korte staart. De vacht van de lynx is in de zomer geelbruin. In de winter is de vacht bleker en dikker. Verspreid over zijn lichaam liggen enkele kleine, bleke vlekken. Vooral de ledematen zijn duidelijk gevlekt. De staart is kort met een zwart puntje. Die vlekken zijn bij ieder exemplaar weer anders en ze zijn dus aan dat patroon ook te herkennen.
Lynxen zijn goed tegen kou bestand, dankzij de dichte vacht en de haarkussens aan hun voeten.
Het dier leeft territoriaal. De mannetjes hebben aparte territoria die overlappen met die van de eveneens solitair levende wijfjes. Als hol wordt meestal een rotshol gebruikt, maar ook een dassenburcht of dicht struikgewas komt in aanmerking. De omvang van een territorium is ongeveer 100 tot 1.000 km². Ook komt hij voor in steile rotsgebergten tot 1.000 meter hoogte.
Reerug op het menu
Lynxen jagen voornamelijk op hazen, reeën en gemzen. Ook knaagdieren staan op het menu, evenals kleine hoefdieren en hoendervogels als patrijzen en korhoenders. Een enkele keer worden ook grotere hertensoorten gedood. De meeste dieren, waaronder hazen, worden vanuit struiken beslopen. Een groter prooidier als een ree wordt vaak vanuit een boom geslagen, waarna het dier in de keel wordt gegrepen. De lynx eet gemiddeld één kilogram per dag. De ree maakt driekwart van de voedselinname uit. Een ree te groot is om in één keer te verorberen. Daarom kan een lynx soms zes dagen achter elkaar terugkomen om van het kadaver te peuzelen. Dat komt van pas bij het monitoren van lynxen. Jagers vinden soms prooien, waarna ze op die plek camera’s installeren met bewegingsmelders.
Een lynx houdt voortdurend in de gaten in welk gebied met het meeste succes prooidieren kunnen worden verschalkt. Dat zijn niet alleen zieke en zwakke dieren. Ze vallen vooral dieren die niet opletten aan. Slechts één op de zes aanvallen is succesvol. De aangevallen dieren zijn dan gewaarschuwd en de lynx moet zich verplaatsen naar een ander gedeelte van zijn territorium, waar de prooien minder alert zijn.
Lynx in Drenthe!
De lynx in het net genoemde natuurpark is de Iberische versie. Zo zijn er diverse soorten naargelang hun territorium. De Noordelijke lynx komt voor in Wit-Rusland, Europees Rusland en de Oeral. Voorts kennen wij de Karpatenlynx, de Kaukasische, Turkestaanse en Siberische lynx.
Maar je hoeft niet naar deze barre oorden om oog in oog te staan met deze reuzenkat. De lynx kwam voorheen voor in grote delen van Europa, van Centraal-Frankrijk en de Pyreneeën tot de Balkan. Maar het dier is echter in Europa in veel streken uitgeroeid omdat hij schade zou aanrichten aan de wildstand en het vee.
Na circa een eeuw afwezigheid komt de lynx sinds 2002 weer in de noordelijke Ardennen van België voor, in onder andere Vielsalm en sinds 2005 in de Voerstreek. Dit is de noordwestelijke grens van het verspreidingsgebied en sluit aan op de populaties in de Eifel en de Vogezen. In 2020 werd een lynx in de Semoisvallei gefotografeerd. En dagblad De Telegraaf meldde op 12 mei 2009 dat de lynx in ons eigen mooie Drenthe werd gesignaleerd. Maar ja, jaren geleden stond ons land op z’n kop omdat er een poema op de Veluwe zou rondlopen…