De groei van het particulier onderwijs in Nederland
Tekst: Fons Vernooij – webmaster van ParticulierOnderwijsNederland.nl
“Ik gun elk kind dit onderwijs,” zo formuleerde een moeder haar ervaring met het particulier voortgezet onderwijs. “Dit was het leukste leerjaar van mijn leven. Ik ging elke dag met plezier naar school,” vulde een leerling aan. Het particulier onderwijs maakt in de afgelopen jaren een gestage groei door. In veel grote plaatsen zijn opleidingen voor het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs beschikbaar.
Een mooi overzicht van deze opleidingen is te vinden op de website ParticulierOnderwijsNederland.nl. Deze website heeft voor het basisonderwijs en voor het voortgezet onderwijs elk een geografische kaart van Nederland waar de vestigingen van de diverse onderwijsorganisaties op staan aangegeven. Door een vestiging te kiezen komt er uitgebreide informatie over die opleiding. En bij een keuze voor meerdere vestigingen, verschijnt er een tabel waarin de scholen met elkaar vergeleken worden op basis van een groot aantal kenmerken.
“Het voelt fijn dat ik mezelf kan zijn op school”
Het particulier voortgezet onderwijs
Het particulier voortgezet onderwijs in de huidige vorm is ontstaan rond 1970 en heeft sindsdien periodes van bloei en neergang gekend. Nu is er weer een opleving gaande.
Er zijn volgens de Inspectie van het Onderwijs twee soorten scholen voor particulier voortgezet onderwijs, namelijk B2 instellingen die werken met eigen school- en eindexamens en B3 instellingen die zich vooral richten op de Staatsexamens. Het aantal leerlingen in het B2 onderwijs groeit gestaag. Volgens de Inspectie gaat het op dit moment om circa 2400 leerlingen. Het B3 onderwijs is na 2015 in de lift gekomen, en verzorgt op dit moment volgens de Inspectie de opleiding van circa 700 leerlingen. Inmiddels heeft een aantal B3-nieuwkomers het verzoek gedaan bij de Inspectie om B2 school te mogen worden.
Internationale of buitenlandse scholen (B4-scholen)
Vroeger had je in Nederland keuze tussen de Latijnse School of de Franse School met dito voertalen. De voorlopers van de Nederlandstalige Gymnasia en Mulo’s. Er zijn nu in Nederland particuliere scholen waar in een andere taal lesgegeven wordt dan het Nederlands. Bijvoorbeeld het Lycee Francais en de International Waldorf School beiden in Den Haag of de Europese School in Bergen. Deze scholen richten zich op leerlingen die in een ander schoolsysteem (bijvoorbeeld het International Baccalaureat, Franse Baccalaureat of Engelse A levels) les krijgen. zie www.sio.nl
Kleine klassen en persoonlijke aandacht
De kracht van het particulier voortgezet onderwijs zit in het werken met kleine klassen. Daardoor is er veel persoonlijke aandacht voor elke leerling. Het is mogelijk om het weekprogramma af te stemmen op de kracht en zwakte van een leerling. Deze extra aandacht geeft een goede coaching van elke leerling om te zorgen dat de kansen optimaal zijn om de opleiding succesvol af te ronden.
Binnen het voortgezet onderwijs is het Luzac met 18 regionale vestigingen de grootste aanbieder, gevolgd door Winford met 8 vestigingen. Daarnaast is het Infinity College sterk in opkomst met inmiddels 5 vestigingen. Maar er zijn ook kleine scholen met één vestiging, zoals De Nieuwe School in Amsterdam, het Vechtcollege in Breukelen en het Instituut Blankestijn in Utrecht. In het midden van het land bevinden zich een paar specialistische scholen zoals Maupertuus in Driebergen voor kinderen met leer- en/of ontwikkelingsproblemen.
Veel particuliere scholen hebben hun eigen signatuur, vergelijken loont dus. Deze verschillen bestaan uit groepsgroottes van de klassen en huiswerkbegeleiding. De eigen signatuur van de scholen krijgt ook vorm in het aanbod van extra vakken of activiteiten tijdens en na de reguliere lestijd. Sportactiviteiten en culturele projecten horen daarbij, maar ze verschillen per school.
Het particulier basisonderwijs
Particulier basisonderwijs kent een kortere geschiedenis dan het particulier voortgezet onderwijs. De eerste initiatieven voor ‘traditioneel basisonderwijs’ ontstonden in Leiden en Utrecht. Dit gebeurde met klasjes van 6-8 leerlingen, meestal als afdeling van een particuliere school voor voortgezet onderwijs. Maar in de provincie Utrecht zijn van oudsher ook bijzondere initiatieven die plaats vonden vanuit de antroposofische invalshoek, de Staatsvrijescholen.
Binnen het basisonderwijs is het aanbod geringer, zoals te zien is op de geografische kaart die opgenomen is in de eerder genoemde website van Particulier Onderwijs Nederland. Niet alle grote steden hebben particulier primair onderwijs. Winford is de belangrijkste aanbieder met 8 vestigingen, gespreid over het land. Florencius heeft 3 vestigingen, maar allemaal in Noord- Holland. Rond Utrecht is er extra aanbod via Maupertuus, de school van Hip en de Werfklas. Niet ver daar vandaan heeft het JuniorCollege in Almere een uitgebreid aanbod.
Kwaliteitsbewaking via de inspectie
De Inspectie van het Onderwijs houdt toezicht op het particulier onderwijs net als op het door de overheid bekostigde onderwijs.
Daarnaast geven referenties inzicht in de geleverde prestaties, zowel uit de kennissenkring als via de sociale media.
Tot slot is een groot aantal particuliere scholen aangesloten bij de branchevereniging NRTO, die zich met haar keurmerk afficheert als teken van kwaliteit en professionaliteit.
Instituut Blankestijn in Utrecht