Zeeschildpadden zijn belangrijk voor het ecosysteem in de oceaan. Ze zorgen voor evenwicht in de onderwaterfauna en kwijten zich keurig van die taak. De lederschildpad eet bijvoorbeeld kwallen en dat helpt om de visstand op peil te houden. De karetschildpad eet sponsdieren die het koraal opvreten. Alleen de groene zeeschildpad eet vegetarisch. Heel nuttig dus. Maar hoe lang nog? De bedreigingen zijn legio en komen uit diverse richtingen. Ten eerste natuurlijk de mens. De jacht is streng verboden maar dat weerhoudt vissers er niet van ze in hun netten te strikken. Soms onbedoeld als bijvangst van de garnalenvisserij maar vooral omdat Indonesiërs en Chinezen ervan smullen en restaurants dat als Lady Curzon op de kaart zetten. Men neemt ook aan dat er een geneeskrachtige werking vanuit gaat, hoewel dat onzin is. In Japan wordt het schild als geluksbrenger beschouwd en ook dat is onuitroeibaar bijgeloof. Ook het zeewater stijgt waardoor er minder plek overblijft om eieren te leggen.

Plastic voedsel

En dan natuurlijk de plasticvervuiling in de oceanen. Ze zien het afval aan voor voedsel, consumeren dat en dat geeft een vol gevoel waardoor ze uiteindelijk verhongeren. Het licht van de oprukkende bebouwing desoriënteert de pas uit het ei gekropen schildpadjes die daardoor in de war raken en een gemakkelijke prooi vormen voor roofvissen en meeuwen. Ze weten immers niet waar de zee precies is en gaan instinctief de donkere kant op waar de duinen zijn. Ook wasberen graven de nesten uit en slurpen de eieren leeg.

Zeeschildpadden laten zich op hun beurt ook niet onbetuigd, want zij verorberen kwallen, kreeften en inktvissen. Als ze zijn volgroeid en een lengte van ongeveer een meter hebben bereikt, hebben ze minder te duchten anders dan van de jagers.

Het zijn zeedieren maar ze moeten af en toe wel even naar de oppervlakte om adem te halen. In rust kunnen ze lange tijd onder water blijven. Hun snelheid varieert van drie tot dertig km/uur en dat komt in de paringstijd goed van pas. Het vrouwtje zwemt dan duizenden kilometers terug naar de plaats waar ze is geboren. Daarbij maken ze gebruik van magnetische velden en de stromingen. Hoe dat precies zit weten we niet. Daarom zijn sommige zeeschildpadden uitgerust met een satellietzender op de rug waardoor hun route kan worden gevolgd.

In trance

Eieren leggen doen ze een of twee keer per jaar. Dan graven ze met hun flipperachtige poten een kuil van bijna een halve meter en leggen daar ongeveer honderd eieren in. Als het wijfje dat doet raakt ze in een soort trance waardoor ze gemakkelijk te grijpen is. Stropers weten dat en stelen de eitjes. Ook natuurbeschermers doen dat, maar om een betere reden. Ze brengen de eieren in veiligheid om ze elders op te kweken. Tijdens de paring bijten de schildpadden elkaar in de nek. Waarom ze dat doen is ook een raadsel. Wel is bekend wat het geslacht bepaalt van de jonge schildpadden. Dat is de temperatuur van het ei.

Er zijn zeven verschillende soorten, waaronder de zogeheten soepschildpad. Die benaming belooft weinig goeds. Het is een delicatesse (met een scheutje room en cognac) maar dat is onvoldoende reden om deze unieke zeebewoners te vangen en er soep van te maken. Het Wereld Natuur Fonds beijvert zich om de populatie in stand te houden en kan wat dat betreft alle hulp gebruiken.