Al voor de Dutch Design Week (DDW) van start ging, gonsde het van alle kanten: het Growing Pavilion werd iets bijzonders, dat moest je gaan zien. En inderdaad is de halfronde koepel midden op het Strijp-terrein (het gebied waar de vroegere Philips-fabrieken staan en nu veel van de DDW-activiteiten worden gehouden) een echte eyecatcher. Niet glad en strak zoals veel hippe ontwerpen maar juist gemaakt van panelen die er ruw en bobbelig uitzien en organisch gevormd lijken te zijn. Wie aarzelend de buitenkant bevoelt, merkt dat het materiaal lijkt te leven. Wat niet zo gek is, want zwamvlokken waaruit onder meer champignons groeien, vormden de basis. Het publiek mocht dan ook op gezette tijden een hapje komen nemen, en werd daarna uitgenodigd om binnen verder te komen smullen van de wereld van biobased design.

Sacrale sfeer

De opstelling, met bijzondere ontwerpen van biobased materiaal langs de wanden en een grote ondoordringbare lisdodden-plantentuin in het midden, zorgden ervoor dat de vele bezoekers voorzichtig rond schuifelden en veelal stilzwijgend of juist enthousiast rondzoemend van het gebodene genoten. De sacrale sfeer werd nog versterkt door de klanken van het groeiende muziekstuk van J. S. Bach, dagelijks gespeeld en geleidelijk aangevuld met natuurlijke geluiden en improvisaties van verschillende muzikanten. Te zien was het werk van vernieuwende ontwerpers als Martijn Straatman. Hij gebruikt paardenmest als grondstof voor een op mdf gelijkend bouwmateriaal en maakte daarvan meubels. Onder meer een krukje waarop ik nog niet zo 1-2-3 durfde plaats te nemenÖ De stoel van Christien Meindertsma sprak me meer aan. Haar FLAX-stoel is gemaakt van een combinatie van vlas en PLA, een biologisch afbreekbaar plastic op basis van melkzuur. Van Eric Klarenbeek was een spannende combinatie van kast annex aquarium te zien dat in collaboratie met het interieurmerk Zuiver is ontwikkeld. Klarenbeek heeft een procedè uitgevonden waarmee uit algen en zeewier een soort plastic gewonnen kan worden waarvan de hele stellage was gebouwd. HuisVeendam leverde de vloer (biolaminaat van afval van coniveren, grassen, uien en knollen) en Diana Schrerer prachtige stoffen, organisch geweven met behulp van een wortelstelsel van planten dat zichzelf op wonderbaarlijke wijze in de juiste banen leidt. 

Unieke schoonheid

Het Growing Pavilion is een intiatief van New Heroes samen met Dutch Design Foundation en andere pioniers op het gebied van biobased materialen. Waarom biobased? Klimaatverandering, grondverzakkingen, CO2 -emissies en schaarste aan fossiele brandstoffen vereisen ook – juist – in de wereld van bouw en wonen nieuwe, duurzame oplossingen. In plaats van materialen die de Aarde steeds verder uitputten moet er gekozen worden voor materialen die de Aarde in overvloed heeft of voor hergebruik van bestaand materiaal. Ook afval van planten of dieren bevat vaak nog prima stoffen om te hergebruiken. Die alternatieven zijn vaak juist nog mooier en beter dan de bestaande materialen, vinden de initiatiefnemers. Ontwerper Pascal Leboucq wilde met het paviljoen de mogelijkheden en bovenal de uitmuntende schoonheid van biobased constructie en design laten zien. Nog nooit werden dan ook in ÈÈn project zoveel verschillende biobased materialen gebruikt. Hout natuurlijk maar ook hennep, mycelium (zwamvlokken), lisdodde en katoen. ‘Van elk materiaal dat we voor het paviljoen gebruikten, laten we de natuurlijke grondstof zoveel mogelijk zien. Vandaar dat het paviljoen zoín unieke, organische textuur en kleur heeft gekregen. Een goed voorbeeld is de manier waarop we mycelium (netwerk van alle draden van schimmels) gebruikten voor de muren van het paviljoen. De vlekken en de natuurlijke groeiende textuur van de zwamvlokken vormen een soort organische huid in plaats van een gelijkmatig witte muur.’

Materialenatlas

Volgens New Heroes wordt de roep om een biobased economie steeds sterker. Het gebruik van biologisch of gekweekte materialen in plaats van fossiele brandstoffen, is een belangrijke oplossing voor het verminderen van plastic (afval), het voorkomen van verzakkingen, het opvangen van CO2 en hergebruik van afval van de landbouw. Ook de wereld van de bouw kan niet achterblijven. Overheden en consumenten stellen strengere eisen aan bouwmaterialen en overheden zorgen er steeds meer voor dat de vervuiler betaalt. Dit maakt veel conventionele bouwmaterialen duurder, wat zowel een noodzaak als een kans is voor biobased bouwmaterialen. Die conclusie was het kiemzaadje voor het Growing Pavilion.

Aan het project ging twee jaar onderzoek vooraf. Vele vragen moesten worden beantwoord zoals: welke materialen zijn geschikt, hoe kunnen ze het beste worden verwerkt en welke bouwers en ontwerpers kunnen hierbij behulpzaam zijn? Alle gevonden informatie is verwerkt in een materialenatlas. Hiermee kunnen ook anderen aan de slag en kan het initiatief nog verder gaan groeien. Leboucq: ìOns droompaviljoen bestaat uit nog innovatievere biobased materialen. Maar voorlopig zijn goede materialen alleen niet genoeg om grootschalige toepassingen mogelijk te maken. Denk aan het opschalen van productie, passende voorschriften, innovatieve ontwerpers en bewuste consumenten. Met het Growing Pavilion en de atlas zetten we het onderwerp op de wereldagenda.  Een essentiÎle stap om de gewenste verandering in denken en doen te bereiken.î

Op reis

Gedurende tien dagen kwamen meer dan 75.000 mensen een kijkje nemen: professionals uit de bouw- en woonsector, overheidsorganisaties , maar ook veel ëgewoneí mensen . Dat succes smaakt naar meer. Het paviljoen gaat op reis en zal daarbij onder meer in 2022 de Floriade in Almere aandoen maar ook andere aansprekende beurzen en tentoonstellingen. Zodat nog meer mensen kunnen zien, voelen en ruiken dat je van inferieur geachte materialen als zeewier, restafval en paardenmest de mooiste dingen kunt maken die in geen enkel huis misstaan. En waarvan niet alleen je huis maar ook de Aarde beter wordt.