Siberië, Brazilië en nu Australië worden geteisterd door heftige bosbranden. Dit zijn dun bevolkte gebieden ver weg. Wat is er aan de hand? En wat is de relatie met overbevolking en energiegebruik elders in de wereld?

Natuurlijk verschijnsel
Bosbranden komen ieder jaar voor in natuurgebieden en zijn
een natuurlijk verschijnsel. Sommige soorten bomen zoals de Eucalyptusbomen in Australië zijn voor de voortplanting aangewezen op deze branden. De vruchten van de boom openen zich pas na
de grote hitte van vuur en laten dan de zaden vallen. De boom vat makkelijk vlam door de etherische oliën die hij bevat en onder de boom ligt vaak veel oud blad en grote takken. En als de boom verbrandt, overleven zijn wortels. Natuurbranden kunnen dus op de lange termijn nuttig zijn voor het voortbestaan van het bos. Door een bosbrand komt een vol deel van het bos weer vrij. Op de open plek zullen nieuwe planten en bomen komen. Elders schijnt het snel blussen en voorkomen van bosbranden in Sequoiagebieden ertoe geleid te hebben dat er vrijwel geen nieuwe Sequoia’s meer opgroeien.

Australië
Echter, de zomers worden elk jaar langer en de droge periodes nemen toe sinds de laatste 30 jaar. Gevolg: als bosbranden te hevig zijn of te lang aanhouden, of wanneer de brand wordt gevolgd
door ongewone droogteperiodes, dan kan het voortbestaan van het ecosysteem in gevaar komen. En precies die situatie lijkt meer en meer voor te komen als gevolg van de huidige klimaatverandering. Op deze manier raken we bosgebied kwijt: afgebrande bosgebieden worden dan vaker graslanden of struikgewas. Inmiddels is al
meer dan 5 miljoen hectare land verwoest door de bosbranden in Australië. Volgens Maarten van der Aalst, directeur van het Rode Kruis klimaatcentrum laten de bosbranden zien dat we haast moeten maken met het beschermen van kwetsbare gemeenschappen in een veranderend klimaat. “Mensen vertellen ons dat ze dit nog nooit hebben meegemaakt” aldus van der Aalst.

Klimaat
Het is wrang dat overbevolking, consumptie en energiegebruik elders in de wereld lijkt te hebben bijgedragen aan dit soort rampen in dunbevolkte mooie natuurgebieden. Eigenlijk zouden we in Europa ook meer van deze bossen willen, maar dat kan niet meer omdat er steeds meer gebouwd moet worden om de stijgende bevolkingsaantallen het hoofd te bieden (Nederland groeide sinds 1800 van 2 miljoen mensen naar ruim 17 miljoen). Dit leidt dan weer tot meer consumptie en energieverbruik, alle goede bedoelingen van besparing, zuinig leven en andere symbolen ten spijt. Een deel van onze politieke partijen noemt dit economische groei, of groei van de welvaart…

Rode Kruis
Ik wil graag in dit redactioneel een oproep doen om te doneren op giro 5125 van het Rode Kruis voor de hulp aan de getroffenen van de bosbranden in Australië. Dank u wel en veel leesplezier! Albert Poutsma
voorzitter stichting Dag van de Aarde