Top

Wat hebben een regenworm en pizza met elkaar te maken?

Bodemleven  Tekst en foto’s: Annelijn Steenbruggen | Illustratie: Doortje Bruin

Wat is jouw lievelingsdier? Is dat toevallig een regenworm? Goede keuze! Want dit bodemdiertje zorgt er samen met het andere bodemleven voor dat jij kunt ontbijten, lunchen en avondeten. Een regenworm is een reus onder het bodemleven. De meeste bodemdiertjes kun je met het blote oog niet zien. Wil je weten hoeveel kracht het bodemleven heeft? Begraaf dan een katoenen onderbroek in je tuin (of ergens anders) en kijk na twee maanden wat ervan over is gebleven.

Waarschijnlijk vind je het gewoon dat je elke dag kunt eten en drinken. Maar als je er wat langer over nadenkt, is het eigenlijk heel bijzonder. Op bijvoorbeeld de Maan, Mars en Jupiter kun je geen pizza en appelsap bestellen. Hoe is het mogelijk dat we dit op Aarde wel kunnen? Lang verhaal kort: omdat onze planeet een levende bodem heeft waar bomen en planten in kunnen groeien, die ons van voedsel en zuurstof voorzien.

Barstensvol leven

Onder je voeten zit ongelofelijk veel leven. Althans, als het gezonde grond is. In één theelepeltje gezonde aarde zitten net zoveel bacteriën als sterren aan de hemel. In een gezonde akker leeft per grootte van een voetbalveld (halve hectare) hetzelfde gewicht aan wormen, insecten, schimmels en bacteriën als dertig schapen.

Hongerige grond

Een gezonde grond is hongerig. Logisch, want al die miljarden bodemdiertjes willen net als jij ook elke dag eten. Het grappige is dat die bodemdiertjes precies dát eten, wat wij weggooien. Ze zijn dol op onze etensresten en tuinafval. Misschien heb je een composthoop in je tuin? Na een tijdje zijn de appelschillen en boombladeren veranderd in vruchtbare aarde. Maar eigenlijk is composteren niets anders dan dat het bodemleven al onze restjes heeft opgesmikkeld en uitgepoept. En die wormenpoep – zoals compost ook wel wordt genoemd – is voedsel voor bomen en planten. Het bodemleven voedt dus het leven boven de grond, en het leven boven de grond voedt het bodemleven.

Enorme spons

Wist je dat het bodemleven ook voor ons drinkwater zorgt? In een gezonde bodem hebben al die miljarden diertjes kleine en grotere graafgangen gemaakt. Daardoor ziet een gezonde bodem eruit als een spons.

Als het hard regent, zuigt die enorme bodemspons het regenwater op.

Dankzij gezonde bodems stroomt het kostbare regenwater niet gelijk naar zee en is er ook in droge periodes voldoende drinkwater voor mensen, dieren, bomen en planten.

Hoe vertroetel je een regenworm?

Het is natuurlijk geweldig dat de regenworm er samen met het andere bodemleven voor zorgt dat jij vanavond een pizza (of iets anders) kunt eten. Als we willen dat mensen over honderd jaar nog steeds van pizza’s (en andere dingen) kunnen genieten, moeten wij op onze beurt het bodemleven vertroetelen. De keuze voor biodynamische voeding – herkenbaar aan het Demeter keurmerk – is een verwenarrangement voor de regenworm. Biodynamische boeren en tuinders verzorgen het bodemleven met compost, dierlijke mest (want daar houden ze ook erg van!) en met vakantie. Eens in de zoveel jaar mag het bodemleven op adem komen met een ‘rustgewas’, dat zijn gewassen – zoals klaver en boekweit – die voeding en structuur aan de bodem geven.

bodemleven

Katoenen onderbroek

Wil je weten hoe gezond de bodem in jouw tuin is? Begraaf dan een katoenen onderbroek in een gat van 10 à 15 centimeter diep. Het is leuk om dit met een aantal vriendjes te doen zodat je kunt vergelijken wie van jullie de 'hongerigste' tuin heeft. Markeer de plek met een vlaggetje. Graaf de onderbroek na twee maanden weer op. Hoe minder er van je onderbroek is overgebleven, hoe meer bodemleven er aanwezig is. Bonusvraag: is het elastiek van je onderbroek gecomposteerd? Waarom wel of waarom niet?

Wat vindt u van dit artikel?