Maar wat als we deze eeuwenoude gedachte nieuw leven inblazen? Wat als we het beklemrecht moderniseren en inzetten om schuldenvrij land en vastgoed over te dragen aan toekomstige generaties? Dat we het zo organiseren dat gemeenschappen welvarend worden.

Structurele verandering

Groningen heeft door de eeuwen heen bijgedragen aan de voedselvoorziening van Nederland en daarbuiten. Maar de provincie is ook getroffen door aardbevingen, bodemdaling en een economie die steeds meer onder druk kwam te staan.

De ereschuld aan Groningen gaat verder dan woorden en politieke beloftes. Het is tijd om iets terug te geven aan de Aarde en haar bewoners. Een mooie gedachte zou kunnen zijn dat we met de ereschuld schulden in Groningen op land en vastgoed aflossen en dat alleen ‘ere’ overblijft?

Dit is geen eenmalige oplossing, maar een structurele verandering die generaties lang doorwerkt. Toekomstige generaties hoeven dan geen leningen meer af te sluiten voor grond of vastgoed. Net zoals de zon vrij beschikbaar is, kan land dat ook zijn. Stel je voor dat mensen samenkomen op plekken waar zij een nieuw begin kunnen maken. Waar ze zich kunnen richten op ecologisch beheer, kleinschalige landbouw en gemeenschapsopbouw.

Een nieuw begin maken door liefde en aandacht te schenken, die de Aarde verdient. Door geld los te laten en grond vrij te maken van schuld, blijft alleen de ware betekenis van ‘ere’ van ereschuld over; de eer om te geven. De eer om aan gemeenschappen en de Aarde terug te geven wat hen toekomt.

Brede Welvaart: Een erfenis zonder schulden

Waar gaat het eigenlijk om? Het draait zowel om de kwaliteit van leven in het ‘hier en nu’ als om de effecten van onze manier van leven op de generaties na ons. We hebben een verantwoordelijkheid om een wereld achter te laten waarin toekomstige generaties niet worden belast met de schulden van onze tijd. Brede welvaart betekent dat iedereen kan profiteren van economische vooruitgang, zonder dat dit ten koste gaat van de natuur of van mensen elders op de wereld. Door de brede welvaart als principe te omarmen, kunnen we een samenleving bouwen waarin grond niet langer een speculatiemiddel is, maar een gedeelde bron van welvaart. Dit model is niet nieuw—het beklemrecht heeft laten zien dat boeren er welvarend door werden. Laten we dat principe uitbreiden naar gemeenschappen op de hele Aarde.

De Krui-tocht: Groningen weeft met het Onderste Boven!

Om deze boodschap in de harten van mensen te brengen, gaat de Krui-tocht weer van start. We liepen eerder in 45 dagen met de kruiwagen naar de UNESCO in Parijs om de hele Aarde op de Werelderfgoedlijst te zetten. “Dat kan helemaal niet,” zeiden ze, “maar het is wel een goed idee.”

Wellicht kan Groningen een voorbeeld zijn van hoe dit idee eruitziet. Op uitnodiging van Het Onderste Boven trekken we dit voorjaar dan ook met een missie door alle gemeenten van Groningen en Noord-Drenthe.

Inwoners die verantwoordelijkheid nemen en investeren in hun eigen leefomgeving en daarmee een nieuw weefsel weven dat werkt. De schoonheid van het denken toont zich in het doen. Die schoonheid willen we laten zien en laten horen. Het is ons belangrijkste kapitaal. Zo lopen we dit voorjaar in alle gemeenten langs bijzondere projecten die van betekenis zijn voor onze Aarde en samenleving, die waarde creëren, die waardig zijn.

De centrale vraag is: Wat is er nodig om vitaliteit te houden naar de toekomst en daarmee recht te doen aan de ereschuld

Stel je eens voor dat we met de ereschuld de schuld op grond en vastgoed laten verdwijnen. Dat we de creatieve kracht van lokale gemeenschappen benutten, waarbij kennis, ervaring en vakmanschap de motor worden van een duurzame toekomst. De beste adviseurs voor dorpen zijn niet de financiële instituten of beleidsmakers in verre steden, maar de mensen die met hun handen in de aarde werken. Zij begrijpen wat nodig is voor een bloeiende gemeenschap. Hen omarmen is niet alleen verstandig, maar ook helend voor de samenleving.

Neem eens in gedachte wat het betekent als volgende generaties niet langer worden belast met schulden. Geen hypotheken die hen ketenen, geen leningen die hen beperken in hun dromen. In plaats daarvan krijgen zij de ruimte om zich te richten op sociale en ecologische vraagstukken die werkelijk van belang zijn.

Een Deelgenootschap met de Overheid

Deze transitie kunnen we niet alleen maken. Het is een proces van samenspraak en samenwerking, waarin overheden, gemeenschappen en vernieuwers elkaar vinden in een gedeeld doel. We zijn deelgenoten van deze Aarde en delen de verantwoordelijkheid om haar in goede staat over te dragen. Door de principes van het beklemrecht te moderniseren en toe te passen op bredere schaal, kunnen we een samenleving creëren waarin land een gemeenschappelijk rijkdom wordt, niet een last. Het is een kans om opnieuw te definiëren wat eigendom betekent en hoe we een duurzame toekomst kunnen garanderen voor alle generaties die nog komen.

Laten we samen bouwen aan een wereld waarin eer niet wordt uitgedrukt in schulden en bezit, maar in het vermogen om te geven en te delen. Een wereld waarin we de Aarde behandelen, zoals zij ons al eeuwenlang behandelt met overvloed, vrijgevigheid en liefde.

Volg Het Onderste Boven op: www.het-onderste-boven.nl. De Krui-tochten in Groningen en Noord-Drenthe gaan nog door tot eind juni 2025.