Andere dieren: individuen of producten?
Tekst: Thomas Henstra | Beeld: Bigstock
Zou je graag opzettelijk een dier willen schaden... voor je plezier? De meeste mensen zullen deze vraag met 'nee' beantwoorden. Over het algemeen zijn we het erover eens dat andere dieren voelende, bewuste wezens zijn en dat we hen niet onnodig leed moeten toebrengen of doden.
Toch groeien we allemaal op in een cultuur waarin ons wordt aangeleerd om datgene te doen dat niet past bij deze overtuiging. We leren dat het normaal en acceptabel is om andere dieren te gebruiken en te doden. In de meeste gevallen doen we dit omdat we hun lichaam, moedermelk en eieren lekker vinden smaken, en daarnaast ook voor redenen als mode, vermaak en sport. De dieren die hiervoor gebruikt worden zijn geen voorwerpen – het zijn bewuste wezens die belangrijke eigenschappen met ons delen: het vermogen om subjectief te beleven wat er met hen gebeurt, het ervaren van gevoelens zoals vreugde, angst, pijn en stress, en het hebben van basisbelangen zoals in leven blijven.
Gewoontes, geen noodzaak
Alleen al in Nederland worden dagelijks de levens van zo’n 12,5 miljoen land- en zeedieren genomen. Zonder enige noodzaak. Alle voedingsstoffen die het menselijk lichaam nodig heeft, kunnen we halen uit plantaardig voedsel (en deels via zonlicht en bacteriën). Deze consensus wordt gedeeld door diëtisten over de hele wereld, inclusief de Academy of Nutrition and Dietetics, wereldwijd de grootste beroepsvereniging op het gebied van voeding en diëtetiek.
Wanneer we weten dat er geen noodzaak is voor diergebruik, blijven er slechts enkele redenen over: onze gewoontes, gemak en vooral ons smaakplezier. Als je vindt dat deze redenen geen rechtvaardiging vormen voor de dingen die we onze mede-dieren aandoen, kun je dus stellen dat er sprake is van een onrecht.
Vaak zijn mensen geneigd om te focussen op de manier waarop dieren worden gebruikt en gedood, en vertrouwt men erop dat labels als ‘biologisch’ en ‘Beter Leven’ de oplossing zijn. Het is wellicht een oplossing voor ons geweten, maar niet voor de dieren. Omdat er bij elk bedrijf aan efficiëntie en winst gedacht moet worden, zijn de verschillen in welzijnsstandaarden altijd minimaal. En al zou je ergens een plek vinden waar dieren een prachtig leven hebben, waarom zou het dan oké zijn om dat leven van hen af te nemen?
Een standpunt innemen
Vegetariër worden biedt helaas voor veel dieren geen uitkomst: voor de koeien die jaarlijks kunstmatig zwanger gemaakt worden, van hun kind gescheiden worden en na zo’n 5 a 6 jaar naar het slachthuis gaan, voor de haantjes die vergast worden in de broederijen, voor hun zussen die gemanipuleerd zijn om 20 keer zoveel eieren te produceren als waar ze op gebouwd zijn, en voor alle individuen die gebruikt worden voor hun huiden, haren, veren, en voor vermaak.
Als lezer van onze krant heb je het woord ‘vegan’ al vaak voorbij zien komen. Het begrip veganisme wordt vaak geïnterpreteerd als een menukeuze of een dieet, maar dat is het niet. Veganist worden betekent dat je een standpunt inneemt tegen het gebruiken en doden van andere dieren, en dat je hier voor zover haalbaar niet aan meedoet. Dat je ieders recht respecteert om niet tot eigendom of product te worden gemaakt, ongeacht iemands diersoort. Dat jij niet de oorzaak bent dat andere dieren worden geschaad voor onnodige redenen. Kortom, dat je in lijn leeft met de waarden die je waarschijnlijk toch al hebt.