Top
energietransitie

Een gezonde energietransitie

Tekst: Eric Schoones

Voor de sterke stijging van het aantal astmapatiënten in Nederland is officieel nog geen verklaring. Feit is wel dat deze stijging parallel loopt met de toename van het aantal woningen dat wel dubbelglas heeft maar geen vloerisolatie.

Voor Albert de Vries, voormalig lid van de Tweede kamer en nu voorzitter van NRP Spaar het Klimaat. is het een uitgemaakte zaak. Het oorzakelijk verband tussen beide trends is het feit dat op on-geïsoleerde vloeren meer huisstofmijtallergeen in de vloerbedekking zit en deze allergenen astma kunnen veroorzaken zoals de WHO in 1988 heeft vastgesteld. In woningen zonder vloerisolatie heerst een thermische gelaagdheid, waarbij het bij de vloer kouder en daardoor vochtiger is. Is de lucht op thermostaat hoogte 21° C en heeft deze een relatieve vochtigheid van 50% dan zal de relatieve vochtigheid van de lucht in de vloerbedekking 67% bedragen, voldoende voor huisstofmijten.

De problematiek heeft al een lange geschiedenis. Op 1 juli 1978 start het Nationaal Isolatieprogramma (NIP) Er wordt op alle isolatiemaatregelen subsidie gegeven behalve op vloerisolatie, daardoor stijgt het aantal woningen dat wel dubbelglas krijgt maar geen vloerisolatie neemt daardoor in korte tijd sterk toe. Deze trend loopt parallel met de spectaculaire stijging van het aantal astmapatiënten. Het verband tussen beide trends is het feit dat de huisstofmijtallergeenconcentratie in vloerbedekkingen stijgt wanneer enkelglas wordt vervangen door isolatieglas en de vloer niet is geïsoleerd.

Na 1997 zien we een afname in het aantal kinderen met astma, zou dit te danken kunnen zijn aan het feit dat vloerisolatie verplicht is geworden bij nieuwbouwwoningen?

Daardoor groeien steeds meer kinderen op in een woning met vloerisolatie waar significant lagere allergeenconcentraties in vloerbedekkingen worden aangetroffen. Tegelijkertijd zien we bij ouderen juist weer een toename van astma gevallen. Zou deze toename veroorzaakt kunnen worden door het feit dat in isolatieplannen dubbelglas vaker wordt toegepast dan vloerisolatie? En daarnaast door het feit dat veel ouderen verhuizen van een appartement naar een seniorenwoning die vaak geen vloerisolatie heeft?

De Subsidieregeling Energiebesparing Eigenhuis (SEEH) die onlangs opnieuw is opengesteld, kan een nieuwe golf astmapatiënten veroorzaken wanneer meer woningen dubbelglas krijgen dan vloerisolatie. Dat was in vorige subsidieregelingen altijd het geval.

en zal in deze regeling niet veel anders zijn. De kans groot dat bij veel woningen de focus op de buitenschil ligt en minder op de begane grondvloer omdat de Rijksoverheid hieraan nauwelijks waarde toekent. Het achterwege laten van vloerisolatie betekent echter dat de vloer lange tijd het koudste oppervlak wordt in de woonkamer. Vaststaat dat daardoor de kans op vochtproblemen bij de koude vloer toeneemt en dat kan ernstige gevolgen hebben voor de gezondheid.

Het vocht dat voordien condenseerde op ramen trekt, na het plaatsen van isolatieglas, voor een belangrijk deel naar de niet-geïsoleerde koude vloer. Dit extra vocht bevordert schimmelvorming onderin de woning, huisstofmijten worden actiever en produceren daarbij meer allergenen. Mensen die daarvoor gevoelig zijn, kunnen een allergie oplopen. Het kan daarbij gaan om astma, eczeem en neus- en oogallergie.

Ook op de website van Milieu Centraal en in onderzoek van de Landbouw Universiteit Wageningen wordt deze problematiek onderkent.

Het is dus belangrijk dat bij isolatieplannen altijd het gevolg van het achterwege laten van vloerisolatie wordt betrokken. In de huidige subsidieregeling en de campagne er omheen wordt hieraan te weinig aandacht besteed.

Daarnaast is het een gebrek dat je maar 1 keer van de SEEH gebruik mag maken. Heb je bijvoorbeeld (met subsidie) isolatieglas geplaatst en de spouwen gevuld dan kun je meer schimmel en mijten krijgen onderin de woning. Meer ventileren helpt hiertegen niet. Je moet je de vloer alsnog isoleren maar dan je komt niet meer in aanmerking voor subsidie omdat je maar 1 keer van de SEEH gebruik mag maken.

Wat vindt u van dit artikel?

Musicologist, pianist & author on music and sustainability/circular economy. Author of six books and a new one in preparation.