Tirol, Südtirol en Trentino, drie keer paradijs middenin de Alpen
Veelzijdig in geografie, cultuur en taal, dat is de Europaregio Tirol. Het Oostenrijkse Tirol, vormt samen met Zuidtirol en Trentino in Italië deze regio. Deze drie gebieden zijn verenigd door een gemeenschappelijke geschiedenis. Ieder met een geheel eigen identiteit (en taal) en met veel gezamenlijke elementen.
De naam Tirol verwijst naar het gelijknamige slot dat in Meran ligt, de oude hoofdstad van deze streek. Waar de naam van het slot vandaan komt, is echter niet zeker. Wellicht van een Germaanse god Tyr of van het woord Teriòl dat ‘weg of pad door de bergen’ betekent in het Ladin. In Tirol worden drie talen gesproken: Duits (62%) in het noorden, Italiaans (37%) in het zuiden en daarnaast in enkele dalen nog het Ladin dat nauw verwant is aan het Romaans uit Zwitserland. In Trentino worden daarnaast nog twee oude Germaanse dialecten gesproken het Zimbrisch en het daaraan verwante Bernstolerisch.
Europaregio
De Europaregio verenigt ongeveer 1,7 miljoen inwoners van de twee Italiaans Tiroolse provincies en één Oostenrijkse, Bundesland Tirol. Wat het eveneens meertalige buurland Zwitserland wel met succes is gelukt, is in Tirol niet gebeurd. Waar Zwitserland sinds de oprichting aan het einde van de dertiende eeuw tot op heden zelfstandig is gebleven, is Tirol is niet meer zelfstandig. Het gebied werd verdeeld tussen twee landen: Italië en Oostenrijk. Graafschap Tirol was een lange periode vanaf 1253 tot 1805 een ongedeeld graafschap, binnen het Heilige Roomse Rijk. Daarna werd het eerst een deel van Habsburg, gevolgd door Oostenrijk en later deels van Italië. Ondanks de opsplitsing tussen deze twee landen sinds 1918, heeft de regio veel van haar gemeenschappelijke cultuur behouden ook door de traditioneel sterke gehechtheid aan het prachtige bergland en een diepe wens voor zelfbestuur aan beide zijden van de grens. De Euroregio werd door de drie provincies in 1996 opgericht. Dit initiatief, gesteund door Brussel, is gericht op samenwerking op verschillende terreinen waaronder toerisme.
Grote diversiteit
Dat Tirol een prachtige natuur te bieden heeft is duidelijk. De Alpen hebben een geheel eigen rotsachtig karakter dat met name prachtig tot uiting komt in de Dolomieten. De toppen zijn iets lager dan in het Westelijk deel en iets hoger dan het oostelijk deel van de Alpen. Wintersport alom en alle drie de delen bieden een grote hoeveelheid aan skipistes en mooie skidorpjes. Ieder met een eigen, maar altijd het Tiroolse karakter. Tirol heeft een eigen keuken met echte specialiteiten zoals Tiroler Speck.
In het noorden is er de Oostenrijkse invloed en in het zuiden heeft Italië na meer dan honderd jaar de culinaire invloed laten gelden. In die gebieden is ook een florerende wijnbouw. Er zijn regelmatig culturele festivals in Tirol. Onlangs organiseerde Trentino nog het zeer succesvolle Festival van de Sport met onder andere Pep Guardiola (de trainer van Manchester City) als gastspreker.
Zie ook: europaregion.info
Oostenrijks Tirol
Oostenrijks Tirol is een deelstaat (Bundesland) van de federale republiek Oostenrijk en het vormt het Oostenrijkse deel van deze regio. Het gebied heeft ongeveer 750.000 inwoners. De hoofdstad en grootste stad is Innsbruck dat ruim 130.000 inwoners heeft.
Onze tip: Stubai. Stubai heeft voor de liefhebber van rust en natuur oneindig veel te bieden. Waar andere gebieden soms bekend staan om het driftige uitgaansleven, is Stubai in de eerste plaats een parel van de natuur, zeer geschikt voor families. Dit gebied kenmerkt zich door een keur aan mogelijkheden van wandelen tot mountainbiken en uiteraard skiën.
Südtirol/Alto Adige
Het (merendeels) Duitstalige Tirol in Italië heet Südtirol. Het gebied vormt samen met Trentino (het Italiaanstalige gedeelte) een autonome regio in Italië. Het gebied heeft ruim 500.000 inwoners en de historische hoofdstad Meran met 40.000 en Bozen met ruim 100.000 zijn de belangrijkste steden hier. In tegenstelling tot het platteland hoor je hier op straat veel (zuid) Italiaans.
Dat komt omdat Mussolini in de dertiger jaren veel zuid Italianen hierheen heeft laten migreren.
Onze tip: Roter Hahn boerderijvakanties. De boerenorganisatie Roter Hahn biedt door het hele gebied onderdak bij tal van boeren. Op een Bauernhof kun je kennis maken van de gastvriendelijkheid van de Tirolers en eet je lokale, vaak biologische streekproducten.
Trentino
Het van origine Italiaanstalige deel van Tirol heet Trentino. Deze streek droeg in het verleden de naam Italiaans Tirol (Tirolo Italiano). De naam Trentino dook voor het eerst op in 1848. In deze regio wonen ruim 500.000 mensen waarvan een kleine 120.000 in de hoofdstad Trento. Dit gebied heeft talloze mogelijkheden tot het beoefenen van sport. Een bekende faciliteit is ook zeker voor de Nederlandse schaatsliefhebbers de ijsbaan van Baselga di Piné waar verschillende kampioenschappen zijn verreden.
Onze tip: Eten en drinken Italian style. Deze regio scoort hoog op de Italiaanse gastronomie lijst. Er is locale wijnbouw, de Grana Trentino is de locale variant van harde strooikaas gemaakt van verse alpenmelk. Aardappeltaart, polenta, vlees met witte bonen en heerlijk vissoorten afkomstig uit de meren zijn bekende regionale gerechten.
