Alexander Gavrylyuk, geboren in 1984 in de Oekraïne, begint op zijn zevende jaar met pianospelen. Zijn ouders, accordeonisten in een volksmuziekgroep, denken dat hun zoon te lui is om piano te leren spelen, maar twee jaar later geeft hij, als wonderkind, zijn eerste concerten. Bij het befaamde concours in Hamamatsu is hij de jongste deelnemer en recensenten en juryleden steken elkaar met superlatieven naar de kroon: ‘het grootste muzikale talent van de laatste vijftig jaar’, ‘de beste jonge pianist van de eeuw.’ Nu heeft hij een indrukwekkende carrière, vormt een duo met violiste Janine Jansen en is vaak te gast in ons land. Met het Nationaal Jeugdorkest o.l.v. Antony Hermus speelt hij de Paganini-Rhapsodie van Rachmaninoff, op zondag 18 augustus in Theater Orpheus in Apeldoorn en op maandag 19 augustus in het Concertgebouw in Amsterdam. Daarna volgen nog twee concerten in Roemenië en eerder in augustus speelt Gavrylyuk hetzelfde werk tweemaal tijdens de Proms in Londen.  

Liefde

Gavrylyuk is op zoek naar ‘artistieke waarheid’. ‘Ik probeer als ik speel mijn ego achter me te laten en mijn ware identiteit te ontdekken. Als het lukt kom je in een zone, waarin de muziek zichzelf openbaart als een reflectie van universele waarheid en liefde. Het is moeilijk uit te leggen, maar ik voel dat heel sterk. Ik putte veel inspiratie uit  , een boek van de Russische toneelspeler en regisseur Konstantin Stanislawski. Hij leerde zijn acteurs met speciale oefeningen om zich los te maken van hun eigen lichaamstaal en daarmee van hun ego, om zo volledig in de huid van hun personage te kunnen kruipen. Het idee erachter behelst een transformatie van je eigen zelf. Je kunt die ideeën ook toepassen op de muziek, al is het is niet eenvoudig om angsten, verwachtingen en onzekerheden, allemaal beperkingen die je jezelf oplegt tijdens het spelen, te overwinnen.’

Reflectie

Het publiek speelt een wezenlijke rol. ‘Het is zo fantastisch om die ervaring te delen. Je voelt dan een eenheid met het publiek en het orkest, dat is iets magisch. De lucht lijkt gevuld met een speciale energie. Ik ben daar echt gepassioneerd over, omdat alleen muziek in staat is om mensen, hoe verschillend ze ook zijn, op die manier te verenigen. Dat zal je zelfs met een heel leger diplomaten niet lukken. Muziek kan een zeer belangrijke rol spelen in een maatschappij waarin zoveel onecht is. Muziek leert ons veel over het leven.’ 

Voor Antony Hermus is dat niet veel anders. “Wanneer de vibraties doordringen tot je binnenste, dan merk je dat de volgende dag nog. Muziek raakt je, kan je laten reflecteren, het biedt de mogelijkheid bij jezelf te komen. In deze hectische tijden van continue informatielawines is het helemaal niet verkeerd om je tijdens zo’n concert even af te sluiten voor de buitenwereld en deel te worden van de muziek, alleen maar door er te zijn. Als het doodstil is in de zaal, weet ik dat het goed zit.”

Opdracht

Antony Hermus is inmiddels een gevestigde naam in het internationale dirigentenlandschap en hij leerde al heel jong hoe mooi het is om samen muziek te maken, bij de Oosterhoutse Nachtegalen, een koor dat over de hele wereld zingt en waar Antony met dertien jaar al begeleider was. Naast piano en later orkestdirectie op het conservatorium, studeerde hij Bestuurlijke Informatiekunde. Uiteindelijk koos hij toch voor de muziek maar die bagage van analytisch denken en communiceren, kwam hem van pas, ook bij vergaderingen in zijn rol als Generalmusikdirektor van het theater in het Duitse Hagen. Met zijn zakelijk instinct zorgde hij ervoor dat in een tijd van bezuinigingen niemand werd ontslagen. Ook in Dessau gaf hij leiding aan het operahuis en in zijn tijd daar stegen de bezoekersaantallen met veertig procent. ‘Een kwestie van creatieve programmering en verbinding maken met de lokale samenleving.’

Verbinding, daar gaat het uiteindelijk om. Antony Hermus investeerde altijd veel in educatie en bijzondere projecten om nieuw publiek te trekken. Hij is inmiddels een paar jaar vaste gastdirigent van het Noord Nederlands Orkest en het programma What’s on David Bowie’s Playlist, met hardcore klassieke muziek Richard Strauss maar ook muziek van John Adams en Philip Glass, een idee van artistiek leider Marcel Mandos, was ook op popfestival Eurosonic Noorderslag een doorslaand succes. In dat project zag Antony Hermus zijn motto: ‘Iedereen houdt van klassieke muziek, alleen wéét niet iedereen dat al,’ bevestigd. 

Alexander Gavrylyuk voelt het als een opdracht. Nadat hij in 2003, na een zwaar auto-ongeluk, enkele dagen in coma lag en wonderbaarlijk herstelde, was zijn kijk op het leven niet wezenlijk veranderd. ‘Ik hechtte toch al niet aan carrière en geld verdienen, maar ik voelde wel meer de opdracht om een goede mediator te zijn en het publiek iets te laten ervaren van een magische muzikale wereld.’ Ook Antony Hermus zegt: ‘Tegenwoordig vormen kunst en cultuur een broodnodig rustpunt in harde tijden, een concert kan een spirituele beleving zijn. Het maakt ons leven zachter, geeft kleur aan het bestaan. Ik ben ervan overtuigd dat het bijdraagt aan een samenleving waarin mensen beter met elkaar omgaan.’ 

Enkele passages zijn ontleend aan een interview
van Berny van de Donk met Antony Hermus.
(cultureeleigenwijs.nl)