Duurzame mode: van toen naar nu
Tekst: Lynsey Dubbeld | Beeld: Thijs van der Weide (boven) / Martin Waalboer (Repair Café) / Jorgen Caris (Rokk on Roll) / MUD Jeans
Kleding die is gemaakt met respect voor mens, milieu, dier en planeet staat al heel wat jaren op de agenda. Wat zijn de belangrijke ontwikkelingen en mijlpalen van de afgelopen jaren, en wat staat ons in de nabije toekomst nog te wachten?
Wist je dat 2024 in verschillende opzichten een speciaal jaar is voor duurzame mode?
Het Duitse label ArmedAngels viert het achttienjarige jubileum. Het Zweedse denimmerk Nudie Jeans mag nu al 23 kaarsjes uitblazen. Patagonia, dat geliefd is vanwege de verantwoorde outdoorkleding, werd maar liefst 51 jaar geleden opgericht.
Bijzondere jubilea
Ook in Nederland zijn er vermeldenswaardige jubilea.
Ontwerpster Rianne de Witte houdt zich nu al ruim dertig jaar bezig met duurzame mode, en Elsien Gringhuis is al vijftien jaar actief als sustainable designer.
Tien jaar geleden startte Rokk On Roll een circulaire modeservice die draait om rokken van zalmleer. Oprichter Map Renes is trouwens al vijftien jaar actief als promotor van duurzame mode. Ze ontwikkelt concepten en events die consumenten inspireren om ecologisch verantwoorde keuzes te maken.
Het is in 2024 ook precies vijftien jaar geleden dat de eerste fair fashion catwalkshow van Nederland plaatsvond. Tijdens het Awearness Fair Fashion Event in Arnhem waren de creaties van ontwerpers en merken met verschillende perspectieven op duurzame mode te zien.
Een andere mijlpaal uit 2009: Martine Postma organiseerde het allereerste Repair Café. Daar kan je (gratis) terecht voor de reparatie van kapotte spullen, waaronder kleding, tassen, sieraden en naaimachines. De Repair Cafés, die al snel internationaal navolging kregen, doen er alles aan om producten een langer leven te geven.
Het succes van de koplopers
Wat zeggen de jubilea en mijlpalen nu over het duurzame gehalte van onze garderobe?
Allereerst is natuurlijk duidelijk dat duurzame mode geen vluchtige trend is. Het succes van koplopers zoals Patagonia en de resultaten van initiatieven zoals het Repair Café laten zien dat de inzet op people, planet & profit echt van lange duur is. Voor liefhebbers van sustainable fashion zijn er volop winkels, events en magazines. Zo is er een jaarlijkse Dutch Sustainable Fashion Week, en lees je in Ecopolitan Magazine alle verhalen over duurzame mode.
Daarnaast is milieuvriendelijk en eerlijk gemaakt textiel een factor van betekenis geworden in de modewereld. Ook bij merken en winkels die van oudsher niet bekend staan als duurzaam, zoals fast fashion ketens en discounters, vind je tegenwoordig items van bijvoorbeeld biologische materialen en gerecyclede stoffen. Veelzeggend is dat bij Fair Wear Foundation, een stichting die zich inzet voor eerlijke werkomstandigheden in de textielindustrie, naast uitgesproken duurzame labels ook diverse mainstream-merken zijn aangesloten. Denk aan Filippa K, Jack Wolfskin, Marc O’Polo, Suitsupply, Takko en Zeeman.
Bovendien is tweedehands kleding, die wel the original green wordt genoemd, onmiskenbaar modieus geworden. Er zijn kledingbibliotheken, clothes swapping parties en online platforms voor resale. Je kunt ook in steeds meer winkels je afgedragen kledingstukken doneren voor recycling. Vooruitstrevende merken werken aan circulaire collecties, zodat er een gesloten systeem ontstaat waarin nieuwe items volledig worden gemaakt van oude materialen.
Reden voor een feestje
Sceptici zeggen misschien dat de aandacht voor verduurzaming van de kleding- en textielindustrie in belangrijke mate het gevolg is van strengere wet- en regelgeving. De ‘EU strategy for sustainable and circular textiles’ betekent dat in 2030 alle textielproducten op de Europese markt duurzaam, repareerbaar en recyclebaar zijn, en zo veel mogelijk van hergebruikte materialen worden gemaakt. Als gevolg van de Uitgebreide Producenten Verantwoordelijkheid (UPV) Textiel, die op 1 juli 2023 is ingegaan, zijn producenten en importeurs al verplicht om het afvalbeheer te regelen voor kleding die ze op de Nederlandse markt brengen.
Daarnaast zijn er kritische geluiden dat duurzame initiatieven in de modewereld vooral een antwoord zijn op de veranderde attitudes van consumenten. In Nederland houdt ruim de helft van de consumenten bij nieuwe aankopen rekening met duurzaamheid, zo blijkt uit de Sustainable Brand Index 2024. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is dan een simpele kwestie van business sense. Toch zijn er signalen dat duurzame mode er echt toe doet. Nu en in de toekomst. Er zijn steeds meer opties voor een groene en eerlijke garderobe, en duurzame kleding is betaalbaarder en modieuzer dan ooit.
Je vindt verantwoorde kleding, schoenen en accessoires in een groeiend aantal gespecialiseerde (web)shops. Met een beetje speurwerk – en de hulp van apps zoals Good On You en platforms zoals Project Cece – ontdek je ook het duurzame aanbod in de gemiddelde winkelstraat. Vernieuwende designers creëren allerlei nieuwe soorten verantwoorde stoffen. Er is bijvoorbeeld textiel van oude visnetten, soja, mais en bananenplanten. Bovendien wordt het steeds eenvoudiger (en aantrekkelijker!) om langer met je kleding te doen.
Via online platforms zoals Vinted, The Next Closet en Zalando koop én verkoop je gebruikte items. Merken zoals VAUDE, Nudie Jeans, MUD Jeans en Kuyichi bieden een – vaak gratis – repareerservice. Basics van een goede kwaliteit, zoals van Organic Basics en Unrecorded, zijn speciaal ontworpen voor een lange levensduur.
Als je alle trends en ontwikkelingen zo op een rijtje ziet staan, dan is er alle reden om aan te nemen dat we de komende jaren weer memorabele mijlpalen in duurzame mode meemaken…