Reddingsactie reekalfjes!
Tekst en Beeld: Yvette van den Berg
Reekalfjes worden geboren in de periode mei/juni, waarbij de geboortepiek in mei ligt. Dat is natuurlijk het beste moment van het jaar. We gaan richting de zomer, de temperatuur is goed en er is voedsel in overvloed te vinden.
Moeder en kalfjes zijn niet de hele dag bij elkaar, maar de moeder houdt haar kleintjes altijd vanaf enige afstand in de gaten. De kleintjes hebben in die eerste weken nog geen geur en zijn wat dat betreft heel goed beschermd tegen predatoren. Als er gevaar dreigt, zullen de jonge kalfjes zich muisstil houden. Ze ‘drukken’ zich tegen de grond en verroeren zich niet. Zou er een vos of een wolf vlak langs lopen dan zal deze het kleine reekalf niet opmerken. Dat heeft de natuur echt geweldig geregeld!
Onzichtbaar in hoog gras
Het kalf blijft doodstil liggen en wacht tot moeder weer terug komt. Op deze manier kan moeder haar kleintje veilig achterlaten in het hoge gras en zelf op pad om te fourageren (eten).
Een paar keer per dag keert zij terug om haar kalf te laten zogen, maar verder is het kleintje alleen.
De maanden mei en juni zijn niet alleen de ‘kraamkamers van de natuur’ heel actief, maar de boeren willen ook hun graslanden maaien. Als de maaitijd aanbreekt, lopen de jonge kalveren groot gevaar. De boer op de maaier kan de dieren niet zien en de kleintjes houden zich intuïtief stil en zullen niet gaan rennen om weg te komen van het gevaar.
Zoals ieder jaar breng ik veel tijd door in gebieden waar de kans op een ontmoeting groot is. Garantie is er natuurlijk nooit dus dan is het extra fijn om beloond te worden met speciale momenten. Hieronder een foto die genomen is nadat de boer zijn graslanden had gemaaid. Het gras is kort dus het kleintje is goed te zien.
Vroeg op
Toen ik gisteravond een telefoontje kreeg van één van de vrijwilligers die zich altijd inzet bij de reddingsacties voor reekalfjes in de omgeving van Lage Vuursche, Soest en Maartensdijk, hoefde ik niet lang na te denken. ‘Heb je morgenochtend om 06.00 uur tijd om mee te helpen zoeken?’
Er zouden een aantal percelen worden gemaaid vanaf 08.00 uur dus we hadden 2 uur tijd om de graslanden te controleren op kleine reekalfjes. De wekker staat vroeg en het is behoorlijk fris buiten dus een warme jas en sjaal zijn zeer aangenaam! Ruim eerder dan afgesproken ben ik op de afgesproken plek om daar rond 05.30 uur de zon op te zien komen.
Er hangen flarden grondmist over het weiland, die al heel snel oplossen, maar nu is het nog een foto-momentje waard! Terwijl ik het resultaat van de foto bekijk, zie ik het kopje van een reegeit boven het gras uitkomen. We zitten hier op de juiste plek voor onze reddingsactie!
Met en zonder drones
Gelukkig wordt tegenwoordig steeds vaker gezocht met behulp van drones met warmtesensoren. Een jong kalf verschijnt dan als een rode stip op het scherm van de ‘piloot’. De drone blijft vervolgens boven het reekalf hangen terwijl een paar mensen gaan zoeken. En dat is nog best lastig, want ook al geeft de drone de juiste plek aan; het gras is hoog en de kleintjes liggen goed verstopt!
Is er geen drone beschikbaar dan worden de graslanden nog handmatig uitgekamd. Een groep vrijwilligers loopt dan in linie door het (vaak natte) hoge gras. Iedereen is verantwoordelijk voor het stukje gras voor hem dus met opperste concentratie lopen we naast elkaar door het veld. Soms springt er een volwassen exemplaar weg en dan is het weer extra oppassen geblazen.
Wordt er dan een klein kalfje gespot dan blijft het jonge dier meestal roerloos liggen. Het verbaast me iedere keer weer hoe rustig de kleintjes blijven als we ze vinden. Met plukken gras wordt het kalfje voorzichtig opgetild en in een jute zak of een houten kist gestopt. Daarna wordt deze op een veilige plek – buiten het maaiveld – geplaatst. In zijn tijdelijke schuilplaats is hij ook beschermd tegen predatoren zoals vossen.
Terug op zijn plek
Zodra de boer klaar is met maaien, wordt het kalf weer teruggelegd op een plek waar moeder het weer kan vinden. Het gemaaide grasland wordt nog eens gecontroleerd of er niet per ongeluk slachtoffers zijn gevallen. Vandaag ging het goed en werden 2 reekalfjes gered.
Met dank aan de dronepiloot en de vrijwilligers die weer hebben meegeholpen.
Yvette van den Berg, fotograaf, natuurgids en wandelcoach