Door de overvolle zaal van het World Forum The Hague joeg een golf van applaus. De Britse antropologe en biologe dr. Jane Goodall maakte haar entree op het podium en werd ontvangen met een staande ovatie, als was ze een internationaal bekende popartiest. Welbeschouwd is dr. Jane Goodall dat misschien ook wel, want haar boodschap raast oorverdovend rond de aarde. Het is (nog) niet te laat, er is hoop, scandeerde Goodall, nadat ze het publiek tot stilte maande. “We kunnen onze wereld redden, ook al hebben we er de afgelopen decennia een vreselijke puinhoop van gemaakt.” Dr. Jane Goodall – klein, fragiel, krachtig. Met een roep die luid en duidelijk klonk, begroette ze ons zoals chimpansees elkaar begroeten in de wildernis. Het merendeel van de aanwezigen (ja, ook ik), zat al met tranen in de ogen. Toen moest Goodall nog beginnen.

You Tarzan, me Jane

Als klein meisje groeide Jane op in Zuid-Engeland. Ze was verzot op dieren in alle soorten en maten. Haar liefde voor beestjes werd aangemoedigd door haar moeder. Ook al bood dochterlief onderdak aan kevers, regenwormen en torren. Ze leerde van de straat, van de natuur. In die tijd waren er geen computers, dus ook geen internet. “Van mijn spaargeld kocht ik boeken bij een tweedehands boekwinkeltje. Zoals Doctor Dolittle over de excentrieke dokter die praat met dieren.” Dat wilde Jane ook! Toen ze ‘Tarzan, lord of the jungle’ had gelezen, realiseerde ze zich: ‘You Tarzan, me Jane’. Alleen ging die lord of the jungle er met de verkeerde Jane vandoor. Naar die jungle, ook dat wilde Jane.

Twee jaar in de wildernis

Door een samenloop van omstandigheden, belandde Jane samen met haar moeder in Afrika. Ze verbleef er ruim twee jaar in de wildernis, waar ze baanbrekend onderzoek deed naar het sociale en familiale leven van de chimpansee in het Gombe Stream National Park in Tanzania. “Het waren de mooiste jaren van mijn leven,” bekende ze. “Ik leefde de droom.” Ze ontdekte onder meer dat apen opvallend veel op mensen lijken. Chimpansees geven elkaar zelfs een geruststellend schouderklopje, ze gebruiken een stokje als gereedschap en kinderen blijven lang bij hun ouders. Jane Goodall ging naar Afrika als wetenschapper en keerde terug als activist. Ook toen al werden natuur en wilde dieren bedreigd.

Liefde en verhalen

Toen ze echter in de jaren 80 diezelfde wildernis bezocht, kreeg ze de schrik van haar leven. Het was bijna volledig van de aardbodem verdwenen, de populatie chimpansees sterk verminderd. Met al haar wijsheid, ervaring, liefde voor dieren en het vertellen van vele verhalen, weet Goodall met haar Jane Goodall Institute en het jongerenprogramma Roots & Shoots, actief in ruim vijftig landen, het tij te keren. Ondertussen zijn samen met de plaatselijke bevolking vele bomen geplant. “Voor een bos heb je een gemeenschap nodig.” Ook al wordt dr. Jane Goodall volgend jaar 90, van ophouden wil ze niet weten.

“Je moet hoop hebben, om hoop uit te dragen,” verklaarde ze tot slot. Na een indrukwekkende film waarin we zagen dat een chimpansee die eerder gevangen had gezeten, vrij wordt gelaten op een veilige plek – ver van stropers en slopers – hield niemand het meer droog in de zaal. De chimpansee omhelsde vol overgave dr. Jane Goodall voor ze het regenwoud indook op weg naar de vrijheid. Ondertussen diende zich de vraag aan: wat kun je doen? Gelukkig liet Goodall ons niet met lege handen naar huis gaan. Als het aan haar ligt, maak je iedere dág het verschil.

• Vertrouw op de veerkracht van de natuur!
• Realiseer je: dieren hebben gevoel. Ieder dier heeft een persoonlijkheid, zelfs een octopus, papegaai of een rat!
• Gebruik je intellect, ga voor duurzame energie!
• Iedereen kan iets doen, al pak je dagelijks dat ene stukje papier op van straat. Doe iets!

* Goodall neemt altijd reguliere vluchten. Voor iedere reis die ze maakt, worden bomen geplant.

www.janegoodall.nl