Chief Dadá Borari leeft in de gemeente Sanatarém, in de provincie Para State in Brazilë. Deze regio wordt ook wel een staat zonder wetten genoemd, of het ‘wilde westen’ van de Amazone. Al decennialang staat de regio op nummer één als we kijken naar de ontbossing in Brazilië. Chief Dadá is een bekende Inheemse leider in de Lower Tapajos regio (de hotspot van boscriminaliteit) en tevens de Lower Amazon. Zijn missie is om zijn thuis te beschermen: de Amazone. Ingehuurde schutters probeerden hem al meerdere keren van het leven te beroven, waardoor hij nu al meer dan 10 jaar onder politiebescherming staat. RTL Nieuws schreef een uitgebreid artikel over zijn situatie. Zijn keynote speech tijdens Indigenous Liberation Day zie je hieronder in de YouTube-video.

Inheemse gemeenschappen aan de frontlinie

Inheemse volkeren vormen slechts 5% van de wereldbevolking, maar beschermen maar liefst 80% van de biodiversiteit. Maar, als het gaat om duurzame financiering, wordt hier geen rekening mee gehouden. Sterker nog, niet eens een fractie van 1% van het geld dat wordt opgehaald voor duurzame doeleinden door internationale NGO’s gaat naar inheemse gemeenschappen.

Als hun land, gemeenschappen, en rechten worden beschermd, beschermen we dus al 80% van de biodiversiteit.

Dit is een belangrijk feit dat we moeten begrijpen maar nog niet is doorgedrongen in de maatschappij. Inheemse gemeenschappen staan dus aan de frontlinie bij het tegengaan van de groeiende klimaatrampen. Om deze reden was Chief Dadá een van onze eerste keynote speakers op 12 oktober tijdens Indigenous Liberation Day. Hij is namelijk een beschermer van een van de rijkste en meest biodiverse plekken ter wereld.

Zoals Chief Dadá in zijn keynote speech ook uitlegde: “we maken grote films over de dieren en de bomen, maar dat is niet genoeg, want de grote films laten niet de strijd zien van de inheemse bewakers die de dieren, de bomen en de rivieren beschermen.” We zien inderdaad dat in veel delen van de wereld inheemse landverdedigers worden gedood of geïntimideerd wanneer ze exploitatieve industrieën proberen tegen te houden.

De campagne

Omdat onze bossen, de biodiversiteit en de inheemse bevolking dringend moeten worden beschermd, heeft Aralez dit jaar op 12 oktober een 80/20-campagne gelanceerd. De campagne is bewust zo opgezet dat 80% van de fondsenwerving rechtstreeks naar de Maró-gemeenschap van Chief Dadá gaat. De resterende 20% wordt geïnvesteerd in de campagne van volgend jaar, zodat we weer een andere gemeenschap die geconfronteerd wordt met voortdurende kolonisatie kunnen steunen. De campagne kiest bewust voor deze 80/20 verdeling als een verwijzing naar de 80% biodiversiteit die door inheemse volkeren wordt beschermd. Hiermee wordt ook impliciet de ongelijkheid en scheve machtsverhouding in de witte klimaatbeweging aangekaart. De resterende 20% wordt dus gebruikt in de jaarlijkse campagne rond Indigenous Liberation Day, een dag die gericht is op bewustwording van de klimaatcrisis als een koloniale crisis.

Wie de 80/20 campagne wil steunen, kan tot 30 oktober doneren via Stichting Aralez op bankrekening IBAN: NL67 TRIO 0320 0360 73. Je kan ook doneren via de crowdfundpagina van Forest Forces via deze link, die het hele jaar door geld zal blijven inzamelen.

De urgentie van solidariteit met de inheemse bevolking van Brazilië

Waarom zijn wij als Nederlandse samenleving verantwoordelijk voor de ondersteuning van Chief Dadá’s gemeenschap? Nederland is een belangrijke handelspartner van Brazilië en negeert de schendingen van mensenrechten die worden gepleegd door de regering van Bolsonaro. Het is geen verrassing dat in 2019, onder het bewind van Bolsonaro, de ontbossing in het Amazonegebied naar nieuwe recordhoogtes steeg. Waarbij er in 2019 meer dan 10 duizend vierkante kilometer bos is gekapt. In 2020 steeg het nog eens met 23%. Daarnaast heeft Brazilië volgens Global Witness momenteel het op twee na hoogste aantal inheemse mensen dat jaarlijks wordt vermoord waarmee het een van de meest onveilige plekken is voor inheemse natuurbeschermers.

Brazilië heeft dringend behoefte aan een nieuwe president. In de jaren negentig verklaarde Bolsonaro publiekelijk, toen werkzaam als congreslid, hoe de troepen er niet in geslaagd waren de inheemse gemeenschappen in Brazilië uit te roeien. In het kader van een monoloog over de hoeveelheid land die gereserveerd is voor de inheemse bevolking verklaarde hij het volgende: “de mensen van de Noord-Amerikaanse cavalerie waren competenter omdat zij in het verleden hun inheemse bevolking hebben gedecimeerd en vandaag hebben zij dit probleem niet in hun land.” In 2020 verklaarde Bolsonaro later als president in een van zijn wekelijkse Facebook-uitzendingen dat “Indianen ongetwijfeld aan het veranderen zijn … ze worden steeds meer menselijke wezens, net als wij.”

De ontmenselijking van inheemse volkeren in Brazilië wordt niet onder stoelen of banken gestoken, wat resulteert in de huidige en voortdurende genocide. Onze campagne loopt bewust tot 30 oktober – want dan vinden er weer Braziliaanse verkiezingen plaats – in de hoop dat het regime zal veranderen.

Nederlandse neo-koloniale investeerders in Brazilië

De Nederlandse regering is medeplichtig aan de vernietiging van het Amazonegebied. In haar rol als handelspartner adviseert en helpt Nederland de Braziliaanse regering met  infrastructuurprojecten die grondstoffen onttrekken aan het Amazonegebied. Dit is o.a. gedocumenteerd in een rapport van Both ENDS en een artikel in OneWorld. Bovendien zijn commerciële banken en pensioenfondsen medeplichtig aan de vernietiging van het milieu en de schending van de rechten van de inheemse bevolking. Volgens de “Fair Finance Guide” zijn 21 banken, verzekeraars en pensioenfondsen die momenteel actief zijn op de Nederlandse markt op dit moment betrokken bij de ontbossing in het Amazonegebied. Om precies te zijn hebben 6 van de 7 Nederlandse banken, 5 van de 9 verzekeringsmaatschappijen en 10 van de 10 Nederlandse pensioenfondsen financiële relaties met één of meer ontbossings- bedrijven. Jammer genoeg is het investeren in kolonialisme en profiteren van de uitkomsten niets nieuws voor Nederlandse financiële instellingen en de Nederlandse overheid.

Koloniale geschiedenis: Nederlands-Brazilië

Wist u dat ‘Nederlands Brazilië’ de belangrijkste kolonie van de West-Indische Compagnie was tijdens de zogenaamde ‘Gouden Eeuw’? Deze periode van Nederlandse kolonisatie en bezetting van Brazilië droeg ook bij aan de ontwikkeling van de ‘vrijhandel-ideologie’ in Europa, waarover u meer kunt lezen in ‘Dutch Brazil and the Making of Free Trade Ideology’ van Arthur Weststeijn. Een tijd waarin dus de ‘VOC-mentaliteit’ vorm kreeg, een mentaliteit waar oud-minister president Balkenende nog naar teruggreep wanneer het ging om de Nederlandse handelsgeest.

Een ander belangrijk feit is dat banken en verzekeringsmaatschappijen, net als nu, van oudsher betrokken waren bij het verschaffen van de financiële infrastructuur en middelen voor koloniale bedrijven, bijvoorbeeld de betrokkenheid van ABN-AMRO bij de transatlantische slavenhandel en het plantagesysteem in de Nederlandse koloniën.

Voorbeelden hiervan zijn te vinden in het OneWorld artikel ‘Hoe Nederlandse banken aan slavernij verdienden’.

Eeuwenlang zijn voormalige koloniën geplunderd, omgevingen vernietigd en mensen onderdrukt voor het faciliteren van westerse markten, regeringen en bedrijven. De huidige winningsindustrie in het Amazonegebied is een vorm van ‘georganiseerde misdaad’. We dringen er bij de Nederlandse regering en de financiële instellingen op aan om te stoppen met deze koloniale ‘business as usual’ geworteld in een ‘vrijhandels-ideologie’: het is gebaseerd op eeuwenlange diefstal.

Het is misschien niet mogelijk om grote systemen snel te veranderen, maar uw directe donaties ter ondersteuning van de inheemse gemeenschappen kunnen voor hen direct een verschil maken. Het is belangrijk dat we investeren in herstel, dekolonisatie en de bescherming van de gemeenschappen die geconfronteerd worden met voortdurende kolonisatie.

Voor sommige bronnen in het artikel is het LIVECAST evenement Dutch Neo-colonialism in Brazil geraadpleegd. Het 80/20 initiatief is gestart door Stichting Aralez in samenwerking met Free West Papua campaign Nederland in verband met de Century of Indigenous Liberation.