Op reis: Gezellig groen in de kop van Duitsland
Tekst: Frans van der Beek ! Beeld: Duits Verkeersbureau
Verre reizen en vliegen zijn niet meer van deze tijd, dus dan maar liever naar de buren. Duitsland is een groot land, daarom: eerst kiezen welke regio. Mijn tip: Noord-Duitsland met Hamburg, Bremen en Bremerhaven als reisdoel waar historie, gemütlichkeit en toerisme met een groen stempel een voortreffelijke combinatie vormen.
Bremerhaven
Duitsland vergroent. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de recente landelijke verkiezingen waarbij de politieke partij De Groenen haar positie in het parlement verdubbelde en nu de op een na grootste is. Ook het toerisme kleurt groen en dat op een aangename, zelfs avontuurlijke manier.
We beginnen daarom in Bremerhaven waar een maritieme wind waait, zo vlak bij de Noordzee. Havenwelten is the place to be voor originele uitstapjes en activiteiten.
Een aantal jaren geleden bouwden ze hier rondom de oude en de nieuwe haven een compleet nieuw centrum met unieke attracties en bezienswaardigheden zoals Klimahaus Bremerhaven 8° Ost (waar je een rondje over de wereld doet aan de hand van het klimaat), Deutsches Auswandererhaus, een panoramaplatform, de dierentuin aan zee, het Duitse Maritiem Museum en de onderzeeër ‘Wilhelm Bauer’. Om maar een paar voorbeelden te noemen. In Havenwelten kun je je alleen al een heel weekend vermaken.
In het Duitse emigratiemuseum maakt de bezoeker een spannende reis door 300 jaar emigratie- en immigratiegeschiedenis. Aan de kade waar vroeger de schepen vroeger vertrokken, staat nu dit bekroonde themamuseum waar het persoonlijke verhaal van emigranten is te volgen tot aan de aankomst in de Nieuwe Wereld. Maar je volgt hier ook het verhaal van mensen die juist naar Duitsland zijn gekomen, zoals gastarbeiders en Syrische vluchtelingen. Een bezoek aan dit museum doet wat met je als het gaat om medemenselijkheid.
Luxe restaurants en havencafés wisselen elkaar af in de voormalige Packhalle IV. Hier wordt vis wordt gerookt en een grote variëteit aan zeevruchten verkocht en gegeten. De Zeevis Kookstudio geeft tips hoe je het thuis als een pro klaarmaakt. In de ‘Expeditie Noordzee’ in het Fischbahnhof ervaar je de onderwaterwereld van de Noordzee.
Of ga aan boord van het authentieke aardappelschip ‘Hansa’, maak een rondje met de havenrondvaart of neem een gratis fietsroute. In Schaufenster Fischereihafen is altijd wel iets te beleven. Van jazzoptredens tot visfeestjes en drakenbootraces.
Klimahaus: belevenis!
Het Klimahaus Bremerhaven 8 ° Ost is een must see. Hier maak je een reis rond de wereld aan de hand van verschillende klimaatzones, langs de achtste lengtegraad oostwaarts.
Van de koele Zwitserse Alpen, door de hitte van de Afrikaanse Sahel tot het ijs van Antarctische wateren, het heerlijke klimaat van de Zuiderzee en het onrustige weer in Noord-Duitsland. Hier ervaar je hoe het is om in andere klimaatzones te leven. Leuk om te weten: de King of Rock, Elvis Presley, ging hier in 1958 aan land om zijn dienstplicht te vervullen.
Logeren in het Atlantic Hotel is ook kennismaking met het groene karakter van het toerisme hier. Er wordt geen voedsel verspild, op het dak van het Conference Centre zorgen 240.000 bijen voor honing en doet men er verder alles aan om de ecologische footprint te reduceren.
Bremen, het sprookje beleven
Door naar Bremen, een stad waar iedereen zich meteen op z’n gemak voelt. Dat de Altstadt aan de rivier Weser met 1200 jaar historie tot het werelderfgoed van de Unesco behoort zegt al genoeg. Het imposante gotische raadhuis aan het riante marktplein (Am Markt) is een lust voor het oog. In de Ratskeller kan de wijnliefhebber z’n hart ophalen. Hier bevindt zich de grootste collectie wijnen van het land. Men beweert dat zelfs de wijn uit Rüdesheim uit de 18e eeuw nog steeds smaakt alsof engeltjes over je tong walsen. Aan de westkant van het raadhuis staat een beeld dat het symbool van de stad is: de Bremer Stadtmusikanten. De moraal van het sprookje is dat je als je samenwerkt veel sterker bent dan alleen en zelfs de engste dingen kunt overwinnen. Het is ontleend aan een sprookje van de gebroeders Grimm. Een ezel, hond, kat en haan, vier verweesde dieren, ontmoeten elkaar en weten een roversbende te weerstaan. Het is wel de bedoeling dat je even met beide handen de poten van de ezel omklemt en een wens doet. Die komt vast en zeker uit!
3000 flessen per minuut: prosit!
Wat is dit een heerlijke stad om te wandelen. Te voet kom je overal. Twee straten die niemand overslaat: de smalle 110 meter lange Bötcherstrasse in art deco-stijl is een aaneenschakeling van museums en leuke winkels. Vroeger het centrum van de kuipers (vaten- en tonnenmakers), nu een straatje dat zowel hip als authentiek is. Dan het Schnoor Kwartier, een labyrint met klassieke houten huisjes met winkels vol snuisterijen en cafeetjes waar het Beck’s bier de dorst lest. Dit bier komt uit Bremen en de brouwerij gaat er prat op dat wereldwijd iedere minuut van de dag drieduizend flesjes worden geconsumeerd.
Dit is een stad waar ze de handen uit de mouwen steken. De auto-industrie is er prominent. De op een na grootste Mercedes Benz-fabriek in de wereld laat jaarlijks 420.000 auto’s van de band rollen, waar 12.500 werknemers aan hebben gewerkt. De fabriek kan worden bezocht en zelfs een proefrit is mogelijk. Wel na afspraak natuurlijk.
Bremen is de geboortestad van de sympathieke componist en orkestleider James Last (1929-2015) en onze eigen Rudi Carrell (1934-2006) begon hier bij Radio Bremen aan zijn opmars in de Duitse showbizz.
Dertig gekken
En dat groene van de stad dan? Welnu, van de vijftien meest populaire Duitse steden staat Bremen op de derde plaats met een weldaad aan parken (met een schitterend rododendronpark en een botanische tuin) en recreatiemogelijkheden. Dat ze hier al 25 jaar geleden het initiatief namen voor car sharing zegt voldoende. Het ultieme groene bewijs vinden we bij Werkstatt Bremen. Daar ontmoet ik de laconieke beheerder die sinds 2014 deze groene oase met 350 houten kweekbakken mensen met een beperking aan het werk zet. Het is een soort vrijstaat met tien betaalde krachten en dertig ‘gekken’ (aldus de baas) die zelf mogen bepalen wanneer en hoe lang ze er werken. Dat is gemiddeld drie maanden. Het gesprek met de baas is verhelderend en kritisch als het gaat over de voedingsindustrie en de economie. Zijn conclusie: voedsel is veel te goedkoop.
Na een broodje dat royaal is belegd met garnalen aan de Schlachte, de promenade langs de haven, is het tijd om te kiezen uit het scala aan musea (kunst, maritiem of historisch). Om vervolgens neer te ploffen in een van de talrijke restaurants of cafeetjes. Te veel om te beschrijven maar www.bestofbremen.de wijst je de weg wel.
Hamburg toont de toekomst
Ik rond het bezoek aan noordelijk Duitsland af in Hamburg, een van mijn favoriete Duitse steden. Op een mooie zondagmorgen eerst maar eens een rondvaart over de Elbe. Langs de statige huizen aan de kade is dit een uurtje mediteren. Terug aan de kade begint de ontdekkingstocht in Altstadt en HafenCity. De Altstadt, die geleidelijk overgaat in de eigenlijke stad met zijn kantoren en winkelstraten, strekt zich uit van de historische Speicherstadt en de smalle grachten met de laatst overgebleven middeleeuwse kantoorgebouwen tot aan het Rathaus. Tussendoor vind je ook sporen van een groene, duurzame manier van leven. Het is maar een korte wandeling van een van de oudste wijken van Hamburg naar de nieuwste: HafenCity in Hamburg is een testlaboratorium voor stedelijke modellen van de toekomst. Het wil een voorbeeld stellen voor stadsplanning. Die geeft ook prioriteit aan sociale integratie en ecologische duurzaamheid. In wezen is van het gebied zelf een gigantisch recyclingproduct gemaakt van voormalige haven- en industriegebieden. Openheid voor toekomstgerichte ideeën staat hier voorop, weerspiegeld door de winkels en bedrijven die zich hier hebben gevestigd.
Mijn mond valt open bij zoveel architectonische durf en esthetiek. Tijdens deze wandeling ontdek ik duurzame cafés, restaurants, winkels en spannende tentoonstellingen. In het Osaka 9 Sustainability Pavilion leer je over een duurzame stadsontwikkeling. Op de interactieve multimediatentoonstelling op het hoofdkantoor van Greenpeace ervaar je hoe consumentengedrag en bescherming van het milieu met elkaar samenhangen. Een kleine snack onderweg? Green Lovers serveert vegetarische en veganistische lunchmenu’s. Originele gerechten uit Hamburg proeven kan in de Oberhafen-Kantine.
HafenCity, foto: FotoFrizz
Osaka 9 Pavilion, foto: Inge Kanakaris-Wirtl
In Hamburg vind ik mijn engel…
Hoogtepunt is wel de Elbphilharmonie, in de volksmond Elphie, een prachtige concertzaal en architectonisch wonder in de HafenCity. Het is een van de grootste ter wereld. De nieuwe glazige constructie lijkt op een gehesen zeil, watergolf, ijsberg of kwartskristal dat op een oud bakstenen pakhuis rust. Adres: Platz der Deutschen Einheit. De akoestiek is er ongeëvenaard dankzij de Japanse specialist Yasuhisa Toyota. Voor de muziekliefhebber is dit een walhalla.
Tenslotte natuurlijk nog even naar de Reeperbahn, de erotische avenue van de stad met die Grosse Freiheit als losbandig centrum. Veel lallende zuipschuiten en vrijgezellenparty’s. En in een enkel portiek een zwerver. Maar ook een zaak met louter ecomode: Bidges & Son op nummer 7. Excentriek en onweerstaanbaar. Op weg naar mijn hotel Wälderhaus waar iedere charmante kamer de naam van een
boom heeft, passeer ik de antiek- en vlooienmarkt Grössneumarkt. Daar glimlacht een klein engeltje als beeldje naar me. Wass kostet diese Engel? De verkoopster kijkt me aan en zegt: “Niets, neem maar mee.” Op vleugels verlaat ik met een dankbare glimlach deze veelzijdige stad. En denk meteen weer aan een retourtje!
