Almere: Groene stad in het kwadraat
Tekst en Beeld: Yvonne Koop
Almere een saaie grijze nieuwbouwstad? Dat imago klopt allang niet meer. De jongste stad van Nederland heeft juist op het gebied van groen en duurzaamheid veel te bieden. Met als hoogtepunt de Floriade die vanaf april 2022 wordt georganiseerd, een omvangrijke expositie van (groen) bouwen en wonen voor de toekomst.
Growing Green Cities is het thema van de Floriade, en wie verder inzoomt op de geschiedenis van Almere ziet waarom deze stad in Zuidelijk Flevoland zo’n perfecte plek is voor zo’n soort expositie. Almere is namelijk letterlijk op de tekentafel ontstaan. Vanwege de woningnood na de Tweede Wereldoorlog moesten alle zeilen worden bijgezet om snel nieuwbouw te realiseren. Besloten werd onder meer de voormalige IJsselmeerpolders, die eigenlijk bestemd waren voor landbouw, hiervoor te benutten. In het weidse landschap kon met gemak een zogenoemde overloopstad worden gerealiseerd.
Die nieuwe stad moest natuurlijk van alle gemakken worden voorzien, met een station en brede (aansluitings-)wegen in en om de stad. Zowel richting Amsterdam als richting het Gooi, waaruit de toekomstige bewoners zouden toestromen. Daarbij mocht het aan groen niet ontbreken. Niet alleen de wijken, industrie- en kantorenparken werden overvloedig van groen voorzien, maar ook de wegen en busbanen er naar toe. Zelfs voor waterwegen werd volop ruimte gemaakt, zodat je met je sloep, motorbootje of kano nog steeds perfect door Almere heen kunt varen.
Historische allure
De naam Almere komt van Aelmere dat letterlijk ‘groot meer’ betekent. Het verwijst naar de vroegere Zuiderzee die later na het afsluiten van een deel daarvan het IJsselmeer werd. Almere Haven is het oudste gedeelte van de stad. De eerste woningen – mooie eengezinswoningen met tuin vanzelfsprekend! – werden opgeleverd in 1976. Daarna kwamen de kernen Buiten en Stad. Het jongste deel is Almere Poort. Het bekendste gebouw is het Klokhuis, midden in het Cascadepark, ontworpen door kinderen ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan van dit jeugdprogramma. In 2016/2017 vond hier de eerste Tiny House BouwEXPO van Nederland plaats, in het najaar van 2017 feestelijk afgesloten met de Grote Tiny Housing manifestatie.
Het oorspronkelijke idee om de kernen gescheiden te houden en naar eenvormigheid te streven, werd al gauw losgelaten. Vanaf de jaren negentig werden er nieuwe, architectonisch interessantere wijken ontworpen waarmee verbinding werd gecreëerd met en tussen de oudere kernen. Bijvoorbeeld de Regenboogbuurt, die bekend staat als de kleurrijkste buurt van Nederland, en de Eilandenbuurt, die wordt gekenmerkt door een veelvoud aan grachtjes, een grote diversiteit aan architectuur en veel groen. Ook het centrum Almere Stad breidde flink uit. Het stadshart kreeg met de Citadel meer historische allure en aan het Weerwater kwamen moderne gebouwen als de drijvende schouwburg en het glasrijke bedrijfsverzamelgebouw La Defense.
Architectonische hoogstandjes
Na 25 jaar, in 2001, had de gemeente al 150.000 inwoners en in oktober 2016 werd de 200.000e inwoner verwelkomd. Naar verwachting kan Almere nog verder uitgroeien tot 350.000 inwoners. Van de inwoners is bijna een derde jonger dan 25 jaar en zo’n tien procent is 65 jaar of ouder, tegen respectievelijk rond de 25 en 15 procent in heel Nederland.
Die jeugdigheid zorgt voor relatief veel (actieve) sportmogelijkheden in en om Almere. De ligging aan het water – een strand is nooit ver weg – garandeert het nodige watersportvertier. Zo is er een klimpark, een cablepark voor waterskiën en wakeboarden, een outdoorpark, catamaran varen, een mountainbike parcours waar mening professional zijn vingers bij aflikt, een topsportcentrum en een indoor trampolinehal.
Ook op woongebied is het aanbod breed en veelzijdig. Architectonische hoogstandjes worden afgewisseld met vernieuwende projecten als de wijk Almere Oosterwold bijvoorbeeld; een groen, agrarisch gebied tussen Almere en Zeewolde dat stap voor stap door de bewoners zelf wordt ingericht voor wonen, werken en recreëren. Dat gebeurt zoveel mogelijk duurzaam, ecologisch en zelfvoorzienend. Bewoners bouwen niet alleen zelf hun huis, bedrijf of voorziening maar zijn tevens verantwoordelijk voor wegen, waterhuishouding en openbare ruimte. Enige voorwaarde: de grond mag voor maximaal 12,5 procent worden bebouwd. De rest is bestemd voor stadslandbouw, publiek groen en water (respectievelijk minimaal 50, 7 en 2 procent).
Natuur en kunst
Wie een dag uittrekt om Almere te bekijken, komt dan ook ook haast tijd en ogen te kort. Tip: huur fietsen bij de VVV en ga hiermee een rondje stad doen. Of boek een zogenoemde City Walk met een plaatselijke gids. Nog beter: blijf langer en boek een bijzondere overnachting. Dat geeft je de tijd de natuur rondom de stad te ontdekken. De Oostvaardersplassen bijvoorbeeld of het aangrenzende Kotter Bos waar reeën, vossen, hazen en soms ook bevers leven. Heb je nog tijd over, doe dan ook eens (een stukje van) de route Land Art Flevoland. Hierlangs vind je namelijk bijzondere (natuur)kunstwerken als de Groene Kathedraal, de olifanten van Tom Claessen, het Museumbos en Pampushout. Maak zeker gebruik van onderstaande tips om je verblijf nog groener aan te kleden. Veel plezier in Almere!
Droneview Floriade
Groen winkelen
Eten en drinken
Iedere zaterdag biologische boerenmarkt bij de Stadsboerderij op Stadslandgoed de Kemphaan. Met lekkere, verse biologische producten als brood, seizoensgroente, zuivel en vlees. Maar ook biologische schoonmaakmiddelen, huidverzorgingsproducten en bloemen. | www.kemphaan.nl
Bij visspeciaalzaak Het Viscircus is er voor elke visliefhebber wat wils: van verse vis tot kant-en-klare producten en van vissalades tot pasta’s. Op ambachtelijke wijze worden alle gerookte vissoorten zoals zalm, paling, makreel, forel en spekbokking zelf uitgesneden. | www.viscircuskoning.nl
Kleding
In de conceptstore van Ditha Bonita vind je de leukste kleding, accessoires, speciale cadeautjes, schoenen, thee, drop en chocolade. Alles duurzaam, vegan en kleurrijk. | www.dithabonita.nl
Second Aesthetics is gespecialiseerd in duurzame vintage kleding. Alle kledingstukken zijn van hoge kwaliteit en met liefde uitgekozen om een tweede leven te krijgen. Je vindt er merken als Burberrys, Ralph Lauren en Abercrombie & Fitch. | www.secondaesthetics.com
Sieraden
Bij Ladonna Edelstenen koop je ook andere bijzondere (New Age) producten zoals dromenvangers, spirituele decoratie en houtwerk. Regelmatig worden workshops georganiseerd: dromenvangers maken bijvoorbeeld, maar ook spirituele workshops en readings. | www.ladonna.nl
Tweedehands
Met een oppervlakte van 4.200 m² behoort De Kringloper Almere tot de grootste kringloopwinkels van Europa. De winkel telt maar liefst drie verdiepingen met voor elk wat wils. In de Coffee Corner kun je genieten van de lekkerste koffie, thee, sapjes, vers bereide broodjes en ambachtelijk bereide soepen. | www.dekringloper.nl
Wonen
Kaky onderscheidt zich door de unieke collectie met een verhaal en uitzonderlijke interieuritems zoals de handgemaakte, houten lampen van David Trubridge. Daarnaast vind je bij Kaky ook unieke graphite objecten die zelfs bij dagelijks gebruik wel acht tot tien jaar mee gaan. | www.kaky.nl
Groene restaurants
Bij Tante Truus trekt de kleurrijke kunst meteen de aandacht. Je kunt er terecht voor een kop koffie, lunch, hightea of zelfs een zak snoep uit de snoepwinkel. Hier werken mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische stoornis met veel plezier en toewijding in zowel de bediening als de keuken. De ‘wereldberoemde’ homemade appeltaart moet je een keer geproefd hebben. | www.tantetruusalmere.nl
In het Grandcafé NUL36 in Almere Centrum kun je in een huiselijke sfeer heerlijk zitten voor een kop thee, genieten van het lekkere menu en bijkletsen met vrienden. Ga voor het driegangenmenu of de lekkere vegetarische salade met quinoa, abrikozen, gegrilde groenten, rucola en noten. | www.nul-36.nl
Poké Perfect werd opgericht door broer en zus Gerrit Jan en Quinta Witzel. Het concept voor Poké Perfect werd in New York geboren, waar Quinta ontdekte hoe groot het aanbod daar was op het gebied van gezonde, lekkere en gevarieerde voeding met duurzame, verse producten. | www.pokeperfect.nl/almere
Paviljoen de Oostvaarders biedt een weids uitzicht vanuit het restaurant op het schitterende moerasgebied tussen Almere en Lelystad. Er is een uitgebreid vega- en veganvriendelijk menu. Verder is dit Toeristisch Overstap Punt een prima startpunt van je fiets- of wandeltocht. | www.paviljoendeoostvaarders.nl
The Black Cockatoo is een vegan lunchcafé in het centrum van Almere. De gerechten zijn 100 procent plantaardig, met liefde bereid en waar mogelijk biologisch en lokaal geproduceerd. Er is een ruime keuze uit heerlijke huisgemaakte vegan taarten, brownies, chocolate chip cookies en bananenbrood. | www.theblackcockatoo.nl
Groen overnachten
Op slechts 10 minuten afstand van het centrum, maar midden in de natuur aan de rand van Stadslandgoed de Kemphaan, ligt Natuurcamping de Kemphaan. Deze camping vol bijzondere accommodaties is geschikt voor jonge gezinnen, oudere echtparen, jonge stellen en groepen. Geniet van een prachtig stukje natuur, maak heerlijke wandelingen of fietstochten over het landgoed en door de aangrenzende bossen. Iets verder weg vind je Natuurgebied Horsterwold of de Oostvaardersplassen. | www.kemphaan.nl
De sfeervolle lodges van Bed & Breakfast Life Contains Beautiful Things liggen midden in de wijngaard met een overdekt terras met uitzicht op witte en blauwe druivenranken, de zwemvijver en de bosrand van het Kathedralenbos. De B&B is gevestigd in de bijzondere en groene wijk Oosterwold, niet ver van het centrum van Almere en in de nabijheid van de Oostvaardersplassen. | www.lcbt.nl