Tocht langs tuinen van koninklijke allure
Tekst: Yvonne Koop | Foto’s: Piet Oudolf
Langs de berm, op straathoeken, middenin rotondes: overal wuiven de siergrassen en zonnehoedbloemen je tegemoet. Wat eerst een beweging leek voor luie tuiniers, heeft nu heel Nederland veroverd. Zelfs het koningshuis is fan. Nog geen prairietuin aangelegd à la Piet Oudolf? Dan wordt het de hoogste tijd. Vogels, vlinders, bijen en insecten zullen je dankbaar zijn!
Piet Oudolf (1944) is zonder twijfel de bekendste Nederlandse landschapsarchitect. Zijn tuinen en parken zijn van internationale faam, zoals de Highline in New York en het Millennium Park in Chicago. Hij woont en werkt in het Gelderse Hummelo samen met zijn vrouw Anja. Oudolf is een representant van The Dutch Wave, een stroming in de tuinarchitectuur waarbij natuurlijke plantengemeenschappen, kunst en tijd (de seizoenen) inspiratiebronnen zijn. Oudolf combineert siergrassen succesvol met langbloeiende vaste planten als rode zonnehoed (Echinacea), brandkruid (Phlomis tuberosa) en dropplant (Agastache). Zijn werk levert niet alleen lustoorden op voor mensen; ook bijen, vlinders, vogels en insecten komen er volop aan hun trekken Helaas is Oudolfs privétuin gesloten voor bezoekers, maar er zijn gelukkig prachtige openbare parken van zijn hand. Een koninklijk rondje hierlangs geeft volop inspiratie voor de eigen voor- of achtertuin
Paleis Huis ten Bosch, Den Haag
Paleis Huis ten Bosch is sinds 2019 het woonadres van koning Willem-Alexander en zijn gezin. Wellicht was het Máxima wel die met het idee kwam om Oudolf in te schakelen voor het opnieuw inrichten van de ooit vrij toegankelijke, maar nu helaas alleen vanachter het hek te bewonderen tuinen. Oudolfs visie is immers een vertaling van de prairienatuur die ook in haar geboorteland Argentinië overal is te zien: een bonte, willekeurig ontstane weelde met honderden soorten hoge, wuivende grassen en vaste planten vol kleur in een enorme afwisseling. Omdat het totaalplaatje in ieder seizoen weer anders oogt, zijn de verplichte fotosessies een paar keer per jaar ineens een stuk minder saai! | www.koninklijkhuis.nl
Museum Voorlinden, Wassenaar
Op een steenworp afstand ligt het mooie museum voor moderne kunst Voorlinden. Gelegen in de Wassenaarse duinen, vlakbij het strand, nodigt het uit om niet alleen het museum, maar ook de omgeving te ontdekken. Piet Oudolf legde de tuin rondom het museum aan volgens een weloverwogen, voor zijn doen vrij strak ontwerp. Op diverse plekken wordt de kleurrijke bloemenzee omkaderd door gazonpaden of met gras begroeide verhogingen, waardoor het vrije spel van coulissen in de tuin wordt versterkt. De tuinen zijn zowel van buitenaf als van binnenuit te bewonderen: een fraai samenspel tussen kunst, architectuur en natuur. | www.voorlinden.nl
Singer Museum, Laren
Laren, een van de rijkste gemeenten van Nederland, is de volgende stop. Prinses Beatrix is naar verluidt een van de vaste bezoekers van het Singer Museum, dat naast een uitgebreide collectie schilderijen ook een grote hoeveelheid beelden bezit, met als hoogtepunt De denker van Rodin. De door Oudolf ontworpen gratis toegankelijke beeldentuin is ingericht met beelden van hedendaagse Nederlandse kunstenaars met de relatie cultuur-natuur als verbindend thema. Er worden regelmatig rondleidingen gegeven, onder meer door kunsthistoricus Harriet Stoop. Zij zegt over Oudolf: “Hij is de schilder die de Aarde als doek gebruikt en zijn composities inkleurt met bloeiende vaste planten, struiken en bomen. De planten vormen zijn palet.” | www.singerlaren.nl
Vlinderhof, Máximapark Leidsche Rijn
Deze bijzondere plek, midden in het naar de koningin genoemde park, ligt goed verstopt en is een oase van rust en kleur. Het was ooit de bedoeling dat waar nu de Vlinderhof is een rosarium zou komen. Een van de bewoners, zelf een enthousiaste tuinier, zocht echter contact met Oudolf en kreeg hem zover een uniek tuinontwerp aan te leveren. Het is de enige door Oudolf ontworpen tuin die door vrijwilligers wordt onderhouden. Hiervoor is een stichting opgericht die zich uitsluitend bezighoudt met de Vlinderhof. Er vinden regelmatig speciale kleinschalige activiteiten plaats, zoals het jaarlijkse Midzomeravondconcert. | www.vlinderhof.com
Maasoevers Rotterdam
Zoals de hofstad Den Haag de Lange Poten heeft, een lommerrijke laan waar je heerlijk kunt flaneren, zo heeft Rotterdam de Maaskades: een voorheen stenig gebied dat zo’n tien jaar geleden dankzij een ontwerp van Oudolf een aantrekkelijke drie kilometer lange groenstrook werd waarin het aangenaam toeven is. Bij de start aan het Leuvehoofd is het ontwerp stoer en grootstedelijk. Een klein stukje verder, op het Willemsplein, is de ruimte ingericht als groene citylounge met perken en zitmeubelen. De felle kleurvlakken vallen al op vanaf de Erasmusbrug. Wie dichterbij komt, ontdekt dat er eetbare kruiden en bessen groeien. De inrichting tussen de Veerhaven en het Park op de Westerkade is ruiger en meer weelderig. Oudolf legt hier de nadruk op structuur, licht en beweging die het hele jaar door aantrekkelijk is. | www.rotterdam.info
Tytsjerk, Friesland
Aan de kleine prinsjes en prinsesjes is ook gedacht. Natuur- en cultuurpark Vijversburg, vlakbij Leeuwarden, werd onlangs heringericht en uitgebreid met twee nieuwe parkdelen. Eén daarvan, Frijlân, is voor een belangrijk deel gericht op de ‘kleine’ bezoekers van het park. Dit deel van het park is een drassig gebied met een aantrekkelijke wilgenvegetatie. Een gebied waar kinderen uitgedaagd worden om in contact te komen met de natuur. De lang bloeiende beplanting op de heuvels in het gebied is ontworpen door Piet Oudolf en een aantal natuurlijke speelelementen is bedacht door Heilien Tonckens. Een spannend onderdeel hiervan is het waterlabyrint waarin kinderen met een vlot op ontdekkingsreis kunnen. | www.vijversburg.nl
Schunck, Heerlen
De laatste jaren neemt Oudolf alleen nog maar opdrachten aan met voornamelijk brede maatschappelijke betekenis, zodat zijn werk voor iedereen toegankelijk is. Dit idealisme komt ook tot uiting in de expositie Search of Sharawadgi die tot en met 17 oktober nog in Heerlen is te zien. Deze kwam tot stand dankzij LOLA Landscape Architects, het bureau waarmee Oudolf al heel wat jaren samenwerkt. Fraai in beeld gebracht is de transformatie van publieke tuinen en landschappen van over de hele wereld. Indruk maakt het ultieme visioen van Piet Oudolf en LOLA voor de toekomst: een wereldbos tegen de opwarming van de aarde. Een droom die kan beginnen in ieders tuin, klein of groot. | www.schunck.nl